Ο Πλάτωνας έβαζε, στον διάλογο του «Φαίδρος», τον Σωκράτη να λέει πως «εμείς» -οι Έλληνες- είμαστε σα τα βατράχια γύρω από τη θάλασσα», εννοώντας την Μεσόγειο. Μίλαγε για την ψυχή και τον έρωτα βέβαια, αλλά έβαζε και εκείνα τα δεδομένα που μας χαρακτηρίζουν, από τότε που ξεκινήσαμε να συνειδητοποιούμε την εθνική μας υπόσταση. Και όσο υπάρχουμε οι Έλληνες η ναυτιλία είναι όχι μόνο η δουλειά αλλά κάτι σαν η ουσία της φύσης μας.
Η απέραντη θάλασσα, τα ξένα λιμάνια, ο μεγάλος κόσμος, οι διαφορετικές συνήθειες ζωής, το εμπόρευμα, κάποτε σπάνιο και εξωτικό και άλλοτε θέμα επιβίωσης, η εξερεύνηση, η ίδρυση νέων πόλεων και οι εμπορικοί σταθμοί τους για να πιάνουν τα καράβια. Από την Εποχή του Χαλκού, στα Ελληνιστικά χρόνια, στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, στο Βυζάντιο, στη Τουρκοκρατία, νυν και μάλλον αεί, οι Έλληνες είμαστε συνυφασμένοι με την εμπορική ναυτιλία. Στο καιρό μας, είναι η ναυτιλία η σημαντικότερη βιομηχανία της χώρας με αξία 351,1 δισ. ευρώ για το 2023. Απασχολεί 290.000 ανθρώπους, το 7% του εργατικού δυναμικού και αν δεν ανακηρύσσεται το Ελληνικό Εμπορικό Ναυτικό, εκείνο με τον χειρίστηκε τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο, όπως έγινε το 2015, είναι πάντα στην κορυφή. Και αυτή η ελληνική ναυτιλία λοιπόν, έχει κα τα πιο ακριβοπληρωμένα πληρώματα. Η ετήσια έρευνα της Danica Crewing Specialists, καταγράφει την παγκόσμια αύξηση στους μισθούς των ναυτικών, που έχει ως αιτία, την αξιοσημείωτη έλλειψη εργατικού δυναμικού. Αναφέρεται σε δημοσιεύματα, που αναλύουν την έρευνα της «Seafarers’ Survey 2024» της Danica, πως σε επίπεδο εθνικότητας πληρωμάτων οι Ινδοί αξιωματικοί σε πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου συνεχίζουν να λαμβάνουν τους υψηλότερους μισθούς, περίπου 10% υψηλότερους από τους συναδέλφους τους της Ανατολικής Ευρώπης, τους Ουκρανούς και τους Ρουμάνους καλ. Οι αξιωματικοί από τις Φιλιππίνες αμείβονται με τα ίδια των Ινδών ποσά στο ανώτερο επίπεδο της ιεραρχίας, αλλά τα χαμηλής ιεραρχία, ομοεθνή πληρώματα, αμείβονται λιγότερο από τους συναδέλφους τους σε όλη την Ανατολική Ευρώπη και την Ινδία. Η «Ναυτεμπορική» αναφέρει πως οι υψηλότερα αμειβόμενοι στην Ευρώπη είναι οι Κροάτες, οι Λετονοί, οι Έλληνες και οι Πολωνοί αξιωματικοί.
Ανησυχητικό όμως παραμένει το κλίμα μεγάλης δυσφορίας των ναυτικών παγκόσμιά, γιατί ναι μεν, βλέπουν αυξήσεις στις αποδοχές τους, αλλά αυτές δεν είναι σύμφωνες με τον πληθωρισμό, διεθνώς. Οι πλοιοκτήτριες εταιρείες – ή μάλλον οι εταιρείες διαχείρισης ή third party management- δυσκολεύονται να βρουν πληρώματα, ενώ λοστρόμοι, μάγειρες και ηλεκτροσυγκολλητές είναι περιζήτητοι! Αρχίζουν να μειώνονται πια και οι ειδικευμένοι και άρτια εκπαιδευμένοι Έλληνες ναυτικοί, με την μεγάλη παράδοση και αξία, για να επανδρώσουν τα ελληνικής ιδιοκτησίας πλοία και όχι μόνο. Παραδοσιακά, ο Έλληνας καπετάνιος, διακρίνoνταν στην διακυβέρνηση του πλοίου του και στη συνέχεια μετέβαινε στο γραφείο της εταιρείας, με αποτέλεσμα να διατηρείται συνέχεια στο ναυτιλιακό χώρο και επαφή πάντα, πλοίων – γραφείων. Και αυτό αλλάζει πια. Για να μη χαθεί η ελληνική ναυτοσύνη και η παρουσία των νέων στη θάλασσα, των φτιαγμένων από εκείνο το υλικό που μας έκανε ξεχωριστούς σε όλους τους ωκεανούς και την ύπαρξη του πλανήτη, όλα αυτά τα χρόνια, οι Έλληνες πλοιοκτήτες και οι εταιρείες τους, προσπαθούν να έχουν τα πληρώματα οικονομικά πολύ ικανοποιημένα. Ακόμα η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, παλαιότερα, έχει διοργανώσει καμπάνιες, απευθύνοντας στους νέους µια ανοικτή πρόσκληση σε «µια θάλασσα ευκαιρίες». Καλές οι αμοιβές, ανοιχτές οι προσκλήσεις για την ελληνική ναυτοσύνη, μα, απρόθυμοι συνεχίζουν να είναι νέοι, σπάζοντας μια παράδοση τόσο παλιά, όσο η ύπαρξη μας σα αυτό τον τόπο, μ αυτή τη θάλασσα. Οκ. Είναι δύσκολη η ζωή της νέας και του νέου ναυτικού, πολύ. Μοναξιά, κάποτε κακές σχέσεις και εκφοβισμοί, πιθανές και παρενοχλήσεις, ίδια ρουτίνα και ο κόσμος μέσα σε λαμαρίνες, να στέκονται ανάμεσα σε σένα και στο τεράστιο ωκεάνιο νερό…
…Μα μάλλον, κάποιοι από μας, κάποτε, την ερωτευτήκαν βαθιά και μοναστικά της τάχθηκαν. Κάποιοι σαν τον Νίκο Καββαδία, που μεταλάμβανε με νερό θαλασσινό, σε τάσια αρχαία, μπακιρένια αλγερινά και που κοινωνούσαν πειρατές πριν πολεμήσουν. Εκείνοι που έκαναν εικόνες στρείδια ωκεάνια να αρραβωνιάζονται το φως και γεύτηκαν γεύσεις από φλούδι του ροδιού, στυφό κυδώνι, σαν απ αυτά που εναποθέτανε στα βάζα οι Καρχηδόνιοι… Και μόνο η θάλασσα στα δίνει αυτά, τίποτα άλλο…
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
