Ο θαλάσσιος τουρισμός αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, με τον κλάδο του yachting και της εκμετάλλευσης σκαφών αναψυχής να βρίσκεται στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Η μοναδική γεωγραφική θέση της Ελλάδας, η πολυνησία της και οι ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες έχουν βοηθήσει τη χώρα μας να μετατραπεί σε κορυφαίο προορισμό για τον θαλάσσιο τουρισμό, προσελκύοντας τόσο τουρίστες όσο και επενδυτές.
Ταυτόχρονα, προγράμματα όπως αυτά του ΕΣΠΑ, παρά τις στρεβλώσεις που έχουν δημιουργήσει, έχουν δώσει ώθηση στην αγορά, αν και συνοδεύονται από προκλήσεις.
Οικονομική σημασία του θαλάσσιου τουρισμού
Ο θαλάσσιος τουρισμός μόνο αμελητέος δε μπορεί να θεωρεί σε ό,τι αφορά στη συνεισφορά του στο ΑΕΠ της Ελλάδας, καθώς υπολογίζεται ότι ήδη συμμετέχει σε αυτό με ποσοστό περίπου 1,8%, με τη δυναμική του να αφήνει υποσχέσεις για περαιτέρω ανάπτυξη.
Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο Διεθνές Φεστιβάλ Θαλάσσιου Τουρισμού στη Ρόδο, η ζήτηση για υπηρεσίες yachting αυξήθηκε κατά 20% μετά την πανδημία, ενώ η ιστιοπλοΐα προσελκύει ολοένα και περισσότερους τουρίστες λόγω του χαμηλού περιβαλλοντικού της αποτυπώματος.
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, με τις εκατοντάδες νησιών και τα 8μηνα ιδανικών καιρικών συνθηκών, αποτελεί μοναδικό προορισμό για όσους θέλουν να απολαύσουν τις θάλασσες της Μεσογείου.
Το yachting, εκτός από τουριστικό προϊόν, λειτουργεί και ως μοχλός οικονομικής δραστηριότητας, υποστηρίζοντας με τη δυναμική της πληθώρα επαγγελμάτων που σχετίζονται με τα σκάφη, όπως ναυπηγοί, μηχανικοί, εταιρείες τροφοδοσίας και λιμενικές υπηρεσίες.
Ταυτόχρονα, η αυξανόμενη ζήτηση από ξένους επενδυτές, ειδικά στον τομέα της ιστιοπλοΐας, δημιουργεί νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Επενδύσεις μέσω ΕΣΠΑ και οι επιπτώσεις τους
Το πρόγραμμα «Ενίσχυση της ίδρυσης και λειτουργίας νέων τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων», που χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ, αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη του κλάδου, αλλά και πηγή προβλημάτων.
Υπενθυμίζεται ότι, μέσω αυτού, περισσότεροι από 1.000 επιχειρηματίες επωφελήθηκαν για την αγορά σκαφών αναψυχής, όπως ιστιοπλοϊκά και καταμαράν, με επιδότηση που κάλυπτε το 50% του κόστους.
Ωστόσο, η αλόγιστη εφαρμογή του προγράμματος δημιούργησε στρεβλώσεις στην αγορά. Τα επιδοτούμενα σκάφη, που πλέον κυκλοφορούν σε χαμηλές τιμές, έχουν μειώσει δραστικά την αξία των σκαφών που αγοράστηκαν χωρίς επιδότηση. Οι ιδιοκτήτες μεταχειρισμένων σκαφών, τα οποία δεν εντάχθηκαν στο πρόγραμμα, βλέπουν τις περιουσίες τους να απαξιώνονται, καθώς η ύπαρξη δύο κατηγοριών τιμών προκαλεί αθέμιτο ανταγωνισμό.
Παράλληλα, αρκετά από τα επιδοτούμενα σκάφη δεν χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά για επαγγελματική δραστηριότητα, ενώ η απουσία αυστηρών ελέγχων για τη διασφάλιση της νομιμότητας της χρήσης τους εγείρει ερωτήματα.
Επιπλέον, παρατηρούνται φαινόμενα καταστρατήγησης των όρων του προγράμματος, με μεταβιβάσεις μεριδίων εταιρειών αντί των ίδιων των σκαφών, ώστε να παρακαμφθεί η υποχρέωση διατήρησής τους για πέντε χρόνια.
Οι πιέσεις στις τιμές και ο αντίκτυπος στην αγορά
Η υπερπροσφορά επιδοτούμενων σκαφών έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση των τιμών στην αγορά. Οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές, εκμεταλλευόμενοι τη χαμηλή τιμή κόστους αυτών των σκαφών, ζητούν μεγάλες εκπτώσεις, ακόμη και στα νεότευκτα.
Οι ελληνικές ναυπηγικές εταιρείες, που είχαν ωφεληθεί από την αύξηση των πωλήσεων λόγω του προγράμματος, τώρα αντιμετωπίζουν πιέσεις να μειώσουν τις τιμές τους.
Επιπλέον, η απαλλαγή των μικρών σκαφών αναψυχής κάτω των 7 μέτρων από φόρους, όπως ο ειδικός φόρος πλοίων και ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης, επηρεάζει την οικονομική ισορροπία της αγοράς.
Παρότι η συγκεκριμένη ρύθμιση ενισχύει τη δημοτικότητα των μικρότερων σκαφών, περιορίζει τα φορολογικά έσοδα του κράτους και δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό για τις μεγαλύτερες κατηγορίες.
Ο θαλάσσιος τουρισμός ως στρατηγική ευκαιρία
Σε κάθε περίπτωση, πέρα από τις προκλήσεις που αναφέραμε, ο θαλάσσιος τουρισμός στην Ελλάδα προσφέρει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης. Ο κλάδος χαρακτηρίζεται από υψηλή επισκεψιμότητα, με το 65% των τουριστών yachting να είναι επαναλαμβανόμενοι πελάτες.
Η μοναδική ποικιλομορφία των προορισμών, από τις Κυκλάδες μέχρι το Ιόνιο και τα Δωδεκάνησα, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως η ιστιοπλοΐα και οι καταδύσεις, καθιστούν την Ελλάδα κορυφαίο προορισμό για θαλάσσιες δραστηριότητες.
Η Ελλάδα παραμένει ένας μοναδικός προορισμός για yachting
Η βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου αποτελεί προτεραιότητα, με την ενσωμάτωση τεχνολογικών καινοτομιών να βρίσκεται στο επίκεντρο. Εκδηλώσεις όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Θαλάσσιου Τουρισμού ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ επαγγελματιών και φορέων, ενώ αναδεικνύουν τη σημασία της περιβαλλοντικής ευαισθησίας.
Συμπερασματικά, οι επενδύσεις στον θαλάσσιο τουρισμό και στα σκάφη αποτελούν έναν κλάδο με τεράστιες δυνατότητες για την ελληνική οικονομία. Ωστόσο, η ανάγκη για καλύτερο σχεδιασμό επιδοτούμενων προγραμμάτων και αυστηρότερη εποπτεία είναι κρίσιμη.
Παρά τις στρεβλώσεις που έχουν δημιουργηθεί, η Ελλάδα παραμένει ένας μοναδικός προορισμός για yachting, με ισχυρά πλεονεκτήματα που ενισχύουν τη ζήτηση.
Με τη σωστή στρατηγική και επενδύσεις που εστιάζουν στη βιωσιμότητα και την καινοτομία, ο θαλάσσιος τουρισμός μπορεί να εξελιχθεί σε έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, προσφέροντας ευκαιρίες ανάπτυξης τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
