Η αγορά της διαχείρισης κτιρίων ήταν μέχρι πρότινος εν πολλοίς άγνωστη στην Ελλάδα, καθώς παρέπεμπε στη συλλογή… κοινοχρήστων, στη συνείδηση των περισσότερων. Ωστόσο, έχει γίνει μαγνήτης επενδύσεων μεγάλων ομίλων που βλέπουν υπεραξίες σε έναν κλάδο με τζίρο 1,8 δισ. ευρώ.
Ο λόγος για τον οποίο οι επενδυτές κρίνουν ότι ο τομέας του facility management αποτελεί πεδίο ευκαιριών είναι κυρίως ότι πρόκειται για κατακερματισμένη αγορά. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία των Mordor intelligence, Euromonitor και Desk research, οι 15 μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου στην Ελλάδα μοιράζονται το 25% του συνολικού κύκλου εργασιών (στο χώρο δραστηριοποιούνται 600 εταιρείες), ο οποίος αναμένεται ότι θα διαμορφωθεί σε 1,9 δισ. ευρώ το 2026. Το μεγαλύτερο ποσοστό του τζίρου ανήκει στις υπηρεσίες καθαριότητας και ακολουθούν οι υπηρεσίες ασφαλείας, τεχνικής συντήρησης και εστίασης εντός των χώρων εργασίας ή βιομηχανικό catering. Το μεγαλύτερο τμήμα της αγοράς περιλαμβάνει τις υπηρεσίες καθαρισμού, που τζιράρουν περίπου 650 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ ο υποκλάδος των υπηρεσιών ασφάλειας ακολουθεί, με έσοδα 450 εκατομμύρα ευρώ και το 60% αυτού ελέγχεται από 5 εταιρείες. Στα 300 εκατομμύρια υπολογίζονται τα έσοδα της παροχής υπηρεσιών τεχνικής συντήρησης. Να σημειωθεί εδώ ότι την ενδυνάμωση και αναβάθμιση του κλάδου προωθεί ο σύνδεσμος των επαγγελματιών του Facility Management (HFMA), πρόεδρος του οποίου είναι ο Προκόπης Μήσσιας, στέλεχος της Cordia.
Όπως λένε στελέχη της αναπτυσσόμενης αυτής αγοράς, στη χώρα μας αναμένεται να αναπτυχθεί χάρη στην τάση για outsourcing, στην ανάγκη για ενεργειακή εξοικονόμηση και στην αύξηση της ζήτησης ολοκληρωμένων λύσεων εξαιτίας της πολυπλοκότητας των απαιτήσεων των έξυπνων κτιρίων. Η αγορά του facility management στην Ευρώπη έχει αξία 330 δισ. δολάρια και εκτιμάται ότι θα αναπτύσσεται ετησίως κατά 3,2% τα επόμενα χρόνια.
Την τάση αυτή πρόκειται να εκμεταλλευτεί η Aktor, που θα ανακοινώσει οσονούπω νέα εξαγορά εξαγοράς επιχείρησης υπηρεσιών σίτισης κι έχει ήδη συμφωνηθεί η εξαγορά της εταιρείας Oceanic Security, στο πλαίσιο επιδίωξης της εταιρείας είναι να γίνει one stop shop, που θα καλύπτει όλες τις ενδοοµιλικές ανάγκες και θα ξεκλειδώσει την πρόσβαση σε μεγαλύτερους τομείς της αγοράς. Ως εκ τούτου σκοπός είναι το 84% του συνολικού τζίρου από εξωτερικούς πελάτες το 2030, όταν εκτιμάται ότι θα έχει διαμορφωθεί στα 180 εκατ. ευρώ. Σήμερα, η Aktor Facility Management έχει μερίδιο της τάξης του 5% στην αγορά τεχνικής συντήρησης, από όπου αντλεί το 90% των εσόδων της. Στόχος της Aktor είναι να πετύχει EBITDA ύψους 12 εκατ. το 2025 και 25 εκατ. ευρώ το 2030 και καθαρά κέρδη 6 εκατ. και 15 εκατομμύρια, αντίστοιχα. Εκτιμάται επίσης ότι το ποσοστό συνεισφοράς της δραστηριότητας διαχείρισης κτιρίων στο EBITDA του ομίλου θα ανέρχεται σε 6% το 2030, μέσω και επενδύσεων που θα ανέλθουν σε 21 εκατ. και θα προέλθουν από λειτουργικές ροές. Διεκδικώντας και έργα τρίτων, η στόχευση για το μερίδιο της αγοράς που θα κατέχει φτάνει το 30%.
Από το 2021 προσπαθεί να δημιουργήσει το μεγαλύτερο εγχώριο όμιλο facility management στην Ελλάδα ο Νίκος Καραμούζης. Ο πρώην τραπεζίτης και επικεφαλής του fund SMERemediumCAP διοικεί την Cordia, η οποία αποτιμάται σε περίπου 70 εκατομμύρια ευρώ. Η πρώτη κίνηση για τη θεμελίωση του ομίλου με πωλήσεις σχεδόν 107 εκατ. ευρώ έγινε το φθινόπωρο του 2021, όταν το fund εξαγόρασε την πρώην Engie Hellas του Γιώργου Δανιόλου για να τη μετονομάσει σε Cordia. Ακολούθησε η εξαγορά του πλειοψηφικού πακέτου της εταιρείας security, ESA Security Solutions και τον Σεπτέμβριο του 2022 ακολούθησε της Skymar του Λεωνίδα Καμπάνη. Στις αρχές του 2024 εντάχθηκε στον όμιλο η Imagin του Αντώνη Θεοδωρακόπουλου. Επόμενα βήματα για την Cordia είναι αφενός η επέκταση στις υπηρεσίες ασφαλείας, συνδυασμένες με υπηρεσίες smart home, αφετέρου η διεκδίκηση δημοσίων έργων, που έχει αξία 500 εκατομμυρίων ευρώ.
Τα μεγάλα έργα real estate, συμπεριλαμβανομένων των οικιστικών συγκροτημάτων, θα δώσουν την ευκαιρία στη Lamda Development να εισέλθει δυναμικά στον κλάδο του facility management. Όπως ειπώθηκε πρόσφατα από τα στελέχη της διοίκησης, οι διαδικασίες για τη σύσταση εταιρείας διαχείρισης εγκαταστάσεων θα ξεκινήσουν το 2025, οπότε και εκτιμάται ότι θα καταρτιστεί επιχειρησιακό πλάνο. Εκτός από τη μαζική διαχείριση κατοικιών στο Ελληνικό, η Lamda Development θα αναλάβει τη διαχείριση και των εμπορικών χώρων, εξαργυρώνοντας την εμπειρία της ιδιοκτήτριας τεσσάρων malls στην Ελλάδα, με στόχο να αυξηθεί και η ρευστότητα από αυτά τα επαναλαμβανόμενα έσοδα.
Στην Ελλάδα η αγορά εκπροσωπείται και από μικρότερες επιχειρήσεις όπως η θυγατρική της ΓΕΚ Τέρνα, GEK Services,η Redex του ομίλου Κοπελούζου, η Manifest, η Globe Williams κα η Unison, που εξαγόρασε η Μυτιληναίος το 2023.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
