Όταν ήμασταν πολύ νέοι, βλέπαμε από μεσόκοπους μέχρι ηλικιωμένους δίπλα μας και νομίζαμε πως είναι ένα είδος, όπως ο ιπποπόταμος, ή οι ιππόκαμποι. Και επειδή, όπως έγραφε και η Γερτρούδη Στάιν, «είμαστε πάντα στην ίδια ηλικία μέσα μας», να, τώρα που είμαστε από μεσόκοποι μέχρι ηλικιωμένοι, βλέπουμε πολύ νέους δίπλα μας και νομίζουμε πως έτσι, ακριβώς, είμαστε και εμείς!
Βιολογικά όχι, δεν είμαστε, αλλά σε δυναμική και θέληση, όλα, μα όλα είναι δυνατά! Υπάρχουν λοιπόν εκείνοι ανάμεσα μας, που μετά τα 60 αποφάσισαν πως τα περιθώρια στενέψαν για υποχωρήσεις πια και πως θα κάνουν ό,τι θέλουν από αυτό το χρονικό όριο και μετά. Η συνειδητοποίηση πως ξαφνικά υπάρχει χώρος άδειος γύρω μας για άλλες εισόδους ανθρώπων, αλλά, πια, δεν υπάρχει χρόνος, τους κάνει γενναίους. Και κάνουν ό,τι ονειρευτήκαν! Και με ένα «φτου ξελεφτερία» πιάνουν και το «πάμε πάλι απ την αρχή». Ο μέγας Σάμουελ Μπέκετ έγραφε στο «Περιμένοντας τον Γκοντό»: «Θα πάψετε επιτέλους να με βασανίζετε με τον καταραμένο τον χρόνο σας! Είναι απάνθρωπο! Πότε! Πότε! Μια μέρα! Δεν σας φτάνει αυτό; Μια μέρα σαν τις άλλες, μια μέρα μουγγάθηκε, μια μέρα τυφλώθηκα, μια μέρα θα κουφαθούμε, μια μέρα γεννηθήκαμε, μια μέρα θα πεθάνουμε, την ίδια μέρα, την ίδια ώρα, την ίδια στιγμή, δε σας φτάνει αυτό; Ξεγεννάνε καβάλα σ’ ένα τάφο, αστράφτει το φως μια στιγμή, κι ύστερα πάλι σκοτάδι». Στο μεσοδιάστημα αυτό κάποιοι ζουν πολλές ζωές και κάνουν εκείνο που πάντα γουστάραν προς το τέλος της νοητής γραμμής τους…
… εκείνος που στα 60 ξεκίνησε να ζει σε σκάφος και να βλέπει τον κόσμο
Ο Στίβεν Πέιν είναι φωτογράφος στο επάγγελμα. Με καταγωγή από την κωμόπολη Τορκι, στην Αγγλία, μέρος μικρό, μα φημισμένο ως πατρίδα της φημισμένης Αγκάθα Κρίστι, έζησε στο Λος Αντζελες για 27 ολόκληρα χρόνια. Όταν η μητέρα του αρρώστησε, γύρισε για να μείνει στο πλευρό της. Στα 92 της εκείνη έκλεισε οριστικά τα μάτια της και στα 60 αυτός, βρέθηκε μετέωρος στο χώρο, χωρίς να ξέρει που θέλει να πάει και τι να κάνει πια στη ζωή του. «Παραπονιόμουν πάρα πολύ» έχει παραδεχτεί, «για τον Ντόναλντ Τραμπ και αυτό όλο που αναδύει από τα σκοτάδια των οπαδών του, όσο ζούσα στις ΗΠΑ. Όμως, ένιωθα ότι θα ήταν δύσκολο να βρω δουλειά στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit». Ένα πρωί ξύπνησε με την απόφαση να αγοράσει ένα σκάφος. Δεν ήξερε απολύτως τίποτα από τη ζωή στη θάλασσα και το πως κουμαντάρεις ένα σκάφος, αλλά πίστευε ότι θα μπορούσε να ζήσει έτσι, πιο οικονομικά, απ το να συντηρεί σπίτι στη Καλιφόρνια ή στο Ηνωμένο Βασίλειο και ακόμη θα ήταν απόλυτα ελεύθερος να βρεθεί όπου θέλει, να αλλάξει ρότα, να χορτάσει θάλασσα και ανοιχτό ορίζοντα. «Ήταν μια από τις καλύτερες αποφάσεις που έχω πάρει ποτέ» λέει σήμερα. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ζει στο μηχανοκίνητο πλεούμενο του μήκους 11 μέτρων και εννέα τόνων. Έχει ταξιδέψει σε ποταμούς και θάλασσες και κατά μήκους ακτών σε Αγγλία, Ιρλανδία, Γαλλία, Ιταλία και αυτή τη τελευταία χρόνια αποφάσισε να κάτσει λίγο να χορτάσει τη Μάλτα, που τους αρέσει ο καιρός και οι άνθρωποι πάρα πολύ. Για αυτόν το ταξίδι σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, σε μυεί σε άλλους, άγνωστους σου, πολιτισμούς, σε κάνει να εκτιμάς το τρόπο και τις συνήθειες των άλλων. Έχει κάνει γνωριμίες με ανθρώπους πολύτιμούς για αυτόν και σπουδαίους, έχει δει μέρη και έχει ζήσει στιγμές, βγαλμένες σαν σαν από όνειρο και νιώθει ελευθερία και πως ζει πραγματικά!
… αυτή που σπούδασε τέχνη μετά τα 66 της και απέκτησε φήμη ως σημαντική ζωγράφος
Η Κάρολ Ντάγκλας είναι αεικίνητη, ευχάριστη, με ντύσιμο αναπάντεχο, όλο χρώματα και προσωπικότητα και λάμπει από -ναι!- νεανικότητα και χαρά για τη ζωή. Ήθελε πάντα να γίνει καλλιτέχνης, μα στα 16 της, όταν θέλησε να παρακολουθήσει ένα μάθημα καλλιτεχνικών στο Λύκειο της, οι γονείς της την απέτρεψαν με σθένος. Η τέχνη βέβαια, δε θα της έδινε να φάει και να την κάνει, άμα θέλει, τα πρωινά του Σαββάτου, γιατί δεν είναι δουλειά. Έκανε λοιπόν, αντί για σχέδιο, Λατινικά και πήρε, λίγα χρόνια αργότερα, το πτυχίο της στη Κοινωνιολογία. Κουβάλαγε μέσα της πάντα την αίσθηση πως δεν έκανε εκείνο που ήθελε και πως χάθηκε πια κάθε ευκαιρία. Όπως συνηθίζεται στην Αγγλία, όπου ζούσε, άλλαξε δουλειές και έγινε κοινοτική υπάλληλος, σεφ σε εστιατόριο για χορτοφάγους, υπεύθυνη εστίασης και υπάλληλος υποστήριξης μαθητών. Μόλις στα 50 της χρησιμοποίησε τη δημιουργικότητά της ενώ εργαζόταν ως νηπιαγωγός σε ένα διεθνές σχολείο, αφού μετακόμισε στην Ταϊλάνδη για τη δουλειά του τότε συζύγου της. «Δούλευα με παιδιά τεσσάρων και πέντε ετών, ενθαρρύνοντας τη δημιουργικότητα των παιδιών μέσω σχολικών έργων τέχνης και μου έδινε ευχαρίστηση πιο πολύ από οτιδήποτε είχα κάνει ως τότε», παραδέχτηκε. Στα 62 της γύρισε στο Ηνωμένο Βασίλειο και συνταξιοδοτήθηκε. Ήξερε πια πως θα ήθελε να χαρίσει στον εαυτό της σπουδές Καλών Τεχνών, για να το χει απωθυμένο. Η σύνταξη της δεν επαρκούσε για να πληρώσει τα ακριβά πανεπιστημιακά δίδακτρα. Συχνάζοντας σε ένα κοινοτικό κέντρο τεχνών, να λέει πως έκανε αίτηση για φοιτητικό δάνειο σε ένα Ίδρυμα. Τι είχε να χάσει; Το κάνε και αυτή, μα μην ελπίζοντας πως στην ηλικία της, θα την έπαιρναν στα σοβαρά. Κι όμως! Και την υποτροφία πήρε και το York College την έκανε δεκτή. Δεν έχασε ούτε μια ώρα μαθήματος! Στο δεύτερο έτος ήταν αξιοσημείωτο πως είχε βρει δικό της στιλ και ύφος. Με την αποφοίτηση της συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις και μετα άρχισε να κάνει σε σημαντικούς χώρους τέχνης, ατομική έκθεση δουλειάς. Έχει πουλήσει περισσότερα από 100 έργα της και δουλεύει ασταμάτητα κάθε μέρα. «Δεν νιώθω πια κρυφή απογοήτευση, ούτε ζω με το «τι θα γινόταν αν το χα κάνει;». Το έκανα και νιώθω βαθύτατη ικανοποίηση και χαρά», λέει και η πληρότητα της, φαίνεται στον φακό, όταν ποζάρει.
… ένα super model ετών 69!
«Το μόντελινγκ έχει να κάνει με τη προσωπικότητα, τη φαντασία, την αισθητική και το να μπορείς να ασκείς βασικές αρχές ηθοποιίας», λέει η Βραζιλιάνα, Ρόζα Σάιτο, που έγινε ανάρπαστη ως μοντέλο στα 69 της. Γιατί τότε; «Μα μετά τα 67 μου, οι άνθρωποι άρχισαν, ξαφνικά, να με προσέχουν» απαντά γελώντας, «κανείς μέχρι τότε, δεν είχε σχολιάσει την εμφάνισή με τόσο θαυμασμό, μάλιστα», λέει. Μακριά μαλλιά στην φυσική τους γκρι – λευκή απόχρωση. Τέλεια κατατομή προσώπου χωρίς παραμορφωτικές προσθετικές. Παθιασμένη με τις φυσικές θεραπείες και τη φυτική ιατρική, δεν έκανε καμία επέμβαση πάνω της! Βλέμμα εκφραστικό και αυτοπαιποίθηση. Τελειά, γυμνασμένη σιλουέτα. Μα, ωραία γυναίκα ήταν πάντα, αλλά η ίδια, μάλλον δεν προλάβαινε να το συνειδητοποιήσει. Στα 22 της, η νεότατη μητέρα της έπαθε εγκεφαλικό και εκείνη δεν σταμάτησε λεπτό να την φροντίζει, αναλαμβάνοντας εξ ολοκλήρου την υγεία και την καλή της ζωή. Ο σύζυγος της θα πεθάνει επίσης νέος και αφού έχουν ζήσει μαζί 20 χρόνια. Θα μεγαλώσει μόνη της, τα τρία παιδιά της. Στα 67 της, έχοντας σπουδάσει και καμαρώσει για το ότι βγήκαν ωραίοι άνθρωποι τα παιδιά της, μένει πια μόνη και άρχισε να δίνει λίγο περισσότερη από την βασική, σημασία στην εμφάνιση της, στο πως θα ντυθεί, δηλαδή και πως θα χτενιστεί, μα όχι κάνοντας κάτι ιδιαίτερο. Και ξαφνικά αρχίσαν να την σταματάνε στους δρόμους του Σάο Πάολο, φωτογράφοι και πράκτορες κάστινγκ και της ζητούσαν να γίνει μοντέλο. Εκείνη αρνιόταν γελώντας, απορρίπτοντας τις κολακευτικές προτάσεις και κάποτε κάποιες γενναίες οικονομικές προκαταβολές.
Μια ζωή αντοχής, προσφοράς, αφοσίωσης στην οικογένεια της, ήταν αυτά που στα 68 της, την έκαναν να απόφασή να την αυτοπεποίθηση να βγει μπροστά στις κάμερες, όχι για να κάνει καριέρα, αλλά για να δείξει πως οι γυναίκες όλες, μπορούν να μεγαλώνουν και να είναι ωραίες και άνετες με τον εαυτό τους, χωρίς να νοιάζονται για τον ηλικιακό ρατσισμό. Στα 69 της έγινε το βασικό πρόσωπο μιας μεγάλης καμπάνιας εταιρείας καλλυντικών. Σήμερα είναι 73 ετών και δεν προλαβαίνει τις φωτογραφίσεις για ρούχα, καλλυντικά και editorial μόδας, ενώ κάνει cat walk με ιδιαίτερη επιτυχία και στην εβδομάδα μόδας του Σάο Πάολο το 2022 γνώρισε την παγκόσμια αναγνώριση ως ένα από τα πλέον ηλικιωμένα μοντέλα στην πασαρέλα. «Δεν νιώθω μεγάλη» λέει «και δεν νομίζω πως θα γεράσω, αφού όλο αυτό είναι μια ζωή και μια καριέρα που αρχίσαν στα 70 μου και που μπορώ να τα κάνω χωρίς να νιώθω κούραση, αλλά με λαχτάρα και δημιουργικότητα. Λατρεύω το μόντελινγκ γιατί κάθε δουλειά είναι μια μοναδική πρόκληση και με ωθεί στο να γίνομαι καλύτερη, με περισσότερη αυτοπεποίθηση και θέληση σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μου». Τα παιδιά της την υποστηρίζουν και είναι περήφανα για εκείνη. «Νιώθω ότι έχω φέρει εις πέρας τις υποχρεώσεις μου, ότι στάθηκα στους ανθρώπους μου, με όλες μου τις δυνάμεις, μα τώρα είναι η ώρα μου», λέει και συνεχίζει τονίζοντας πως «ναι, έχω πολλά όνειρα για το μέλλον και πράγματα που θέλω να πετύχω, αλλά η πραγματική ομορφιά της ωριμότητας μου είναι πως ξέρω, ότι όλα είναι δυνατά και μπορούμε να τα πετύχουμε σε οποιαδήποτε ηλικία».
… χορεύτρια στα 63, ροκερ στα 61 και ένας ξεναγός στα 65
Η Ρακέλ Τόμσον, αφού δούλεψε μέχρι τη σύνταξη της ως νοσηλεύτρια σε παιδιά με καρκίνο, φρόντισε μέχρι τέλους τη μητέρα της και τον δικό της σύζυγο που έπασχε από Παρκισνον, άρχισε να κάνει μαθήματα χορού στα 63 της, γιατί δεν είχε χορέψει ποτέ της. Της ζήτησαν να εργαστεί επαγγελματικά στο διαβόητο θέατρο παραστατικών τεχνών Sadler’s Wells, που έχει ιστορία από τον 17 αιώνα. Σήμερα στα 71 της χορεύει στην Αγγλία αλλά περιοδεύει και σ όλο τον κόσμο. Ο Γκράχαμ Μακ Γκρέγκορ Σμιθ, σπούδασε Οικονομικά, δούλεψε σε μεγάλες εταιρείες, έκανε οικογένεια και στα 61 του έκανε το εφηβικό του όνειρο πραγματικότητα και ηχογράφησε το πρώτο του άλμπουμ. Στίχοι, μουσική, ερμηνεία ακόμα και το εξώφυλλο του δίσκου του είναι δικά του. Κάνει εμφανίσεις στο Λονδίνο και βρίσκεται σε περιοδεία στις ΗΠΑ. Ο Φρέντι Τζόνσον, ύστερα από 30 χρόνια διδασκαλίας υπολογιστών, στα 65 του, έγινε ξεναγός και τώρα δείχνει στους ανθρώπους τα πιο όμορφα μέρη στον κόσμο.
… η 97χρονη σταρ του Instagram και ο απελπισμένος άνεργος που έγινε τραγουδιστής όπερας
Η Ντόροθι Γουίγκινς, έχασε τον σύζυγο της, μετα από 61 χρόνια γάμου και βυθίστηκε στην κατάθλιψη, ώσπου ανακάλυψε το Instagram και έγινε μια σταρ της πλατφόρμας στα 97 της. Σήμερα στα 98 της, ο λογαριασμός της @dorothylovesnewyork, έχει περισσότερους από 100,000 followers. Στον Στιβ Χουεγκέγκο άρεσε πάντα να τραγουδά όπερα. Μα η μητέρα του, τον μάλωνε και του έλεγε «τι αγριοφωνάρες είναι αυτές» και πως τραγουδάει απαίσια. Την πίστεψε. Για χρόνια σιγούσε και βυθιζόταν σε μια ζωή θλίψης και αυτό αμφισβήτησης. Αποτυχημένες σχέσεις, διεκπαιρωτικές δουλειές για επιβίωση και ένα απωθημένο για το τραγούδι, κυριάρχησαν στη ζωή του. Έχασε κάποτε τη δουλειά του και δυσκολευόταν να πληρώσεις το στεγαστικό του δάνειο. Άρχισε να πηγαίνει εκκλησία και εκεί να τραγουδά στην χορωδία. Τώρα, στα 66 του, είναι καλλιτέχνης της όπερας του δρόμου. Οι περαστικοί του λένε ότι έχει τη φωνή ενός αγγέλου. Αποπλήρωσε το δάνειο του. Είναι χαρούμενος! «Μερικές φορές» λέει «έχεις την βεβαιότητα πως κάτι θα αλλάξει σχεδόν σαν προσωπική κοσμογονία. Και αλλάζει! Πιστεύω πως και άλλα θεαματικά διαφορετικά και ωραία θα μου συμβούν. Θα τα κάνω άλλωστε, ο ίδιος να γίνουν!». Μα ναι!
Γιατί ο χρόνος είναι δεσμώτης, ο χρόνος είναι και λυόμενος» όπως γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης: «ΤΟΝ ΕΚΛΕΙΣΑΜΕ σ ’ένα μικρό κουτί μεταλλικό που τ ’ονομάσαμε “ωρολόγιον”, και ησυχάσαμε. Όμως αυτό το κλασικό τικ τακ που απασχολούσε τους παλαιούς μυθιστοριογράφους μπορεί να είναι μέτρηση, μπορεί και διαμαρτυρία. Τίνος είναι, ο ένας του άλλου, δεσμώτης; Ποιος μας έδωσε το δικαίωμα να κάνουμε τον ήλιο τον ανίδεο μετρητή μας; Και τι ‘ναι τα ημερονύχτια; κέρματα που τα ρίχνουμε σ ‘ένα τρύπιο κουμπαρά;…»…
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.