Σημαντικά μικρότερο είναι πλέον το εκτόπισμα του ομίλου αγορών ΕΛΟΜΑΣ σε σχέση με τα χρόνια που προηγήθηκαν. Αρκετές αποχωρήσεις αλλά και εξαγορές αλυσίδων από μεγαλύτερους παίκτες, έφεραν σημαντικές ανακατατάξεις στο δημιούργημα που ξεκίνησαν πριν από αρκετά χρόνια κάποιες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, προκειμένου να προστατευθούν από τον ανταγωνισμό των μεγάλων της αγοράς.
Η σύσταση του ΕΛΟΜΑΣ έγινε από πέντε αλυσίδες στο ξενοδοχείο Καψής της Θεσσαλονίκης το 1994 μετά από πρωτοβουλία του Νίκου Σκουλά, πρώην αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας, που πρώτος οραματίστηκε τη δημιουργία ενός αμιγώς ελληνικού ομίλου στο χώρο του λιανεμπορίου. Έτσι δημιουργήθηκε ο ΕΛΟΜΑΣ, ο οποίος αποτέλεσε τη λύση απέναντι στην παντοκρατορία που διατηρούσε τότε ο Μαρινόπουλος, ο οποίος εξαγόραζε τη μία αλυσίδα μετά την άλλη.
Χαρακτηριστικό των ανατροπών που έχουν προκύψει τα προηγούμενα χρόνια στο χώρο του οργανωμένου λιανεμπορίου, είναι το γεγονός ότι για παράδειγμα ο ΕΛΟΜΑΣ το 2016 αριθμούσε 32 αλυσίδες υπό την ομπρέλα του. Και σήμερα μετά και την πρόσφατη συμφωνία εξαγοράς της αλυσίδας Τερζής με έδρα την Ηλεία από την ΑΒ Βασιλόπουλος, αυτός ο αριθμός μειώνεται σε 25 επιχειρήσεις – μέλη, με δυναμική κάτι περισσότερο από 300 καταστήματα μικρού και μεσαίου βεληνεκούς πανελλαδικά. Να σημειώσουμε μάλιστα εδώ ότι το 2016 ο ΕΛΟΜΑΣ είχε στο δίκτυό του πάνω από 700 καταστήματα. Σε αυτόν μάλιστα συμμετείχαν επιχειρήσεις όπως ο Κρητικός που ανεξαρτητοποιήθηκε και πλέον οδεύει προς τζίρο 800 εκατομμυρίων ευρώ, η BAZAAR της οικογένειας Βερούκα που επίσης αποχώρησε με τζίρο κοντά στα 200 εκατομμύρια ευρώ αλλά και ο ΣΥΝΚΑ που μετά τη συμφωνία με τον Μασούτη, βρέθηκε και αυτός εκτός του οργανωμένου σχήματος του ομίλου αγορών.
Τα ιδρυτικά μέλη
Θα υπενθυμίσουμε ότι τα πέντε ιδρυτικά μέλη αποτελούνταν από τις εταιρείες Γαλαξίας – Δήμητρα Μάρκετ, Γαληνός Λαουτάρης, Γουντσίδης, Μπίσκας και ΙΝΚΑ Χανίων. Από αυτές παραμένει έως και σήμερα στο σχήμα η Γουντσίδης με έδρα τη Δράμα. Κάτω από αυτό το σχήμα ενώθηκαν σε μια στρατηγική συμμαχία, με κύριους στόχους τη θωράκιση και την ανάπτυξη των μελών του ομίλου απέναντι στις μεγάλες αλυσίδες και στον επερχόμενο ξένο ανταγωνισμό, αλλά και την ταυτόχρονη στήριξη της ελληνικής παραγωγής. Μια στρατηγική σύμπραξη αλυσίδων σούπερ μάρκετ μεσαίου μεγέθους οι οποίες διατηρούσαν παρόμοια φιλοσοφία λειτουργίας, αντιμετωπίζαν ανάλογα προβλήματα και μοιράζονταν κοινά οράματα και στόχους.
Η λειτουργία του αρχικού σχήματος ήταν ολίγον ερασιτεχνική, ενώ περιλάμβανε πολύ λίγα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Με τον καιρό, η κατάσταση σοβάρεψε, υπήρξε καλύτερη οργάνωση και εκσυγχρονισμός λειτουργίας, κάτι που προσέλκυσε νέα μέλη, ίδιας φιλοσοφίας και κοινής συναντίληψης. Κοινός παρανομαστής πάντως, ήταν και παραμένει η συνεταιριστική αντίληψη και η συνεργασία. Πλέον, η ΕΛΟΜΑΣ διαχειρίζεται περίπου 1.000 κωδικούς ιδιωτικής ετικέτας, ελληνικών αλλά και ξένων προϊόντων.
Σήμερα η συγκέντρωση του λιανεμπορίου στα χέρια των λίγων, φαίνεται ότι διαφοροποιεί άρδην τις συνθήκες. Ταυτόχρονα όμως σε μία περίοδο αυξημένου κόστους λειτουργίας τα τελευταία χρόνια, αυτό που λείπει από την αγορά και συγκεκριμένα από τις μικρότερες αλυσίδες, είναι οι οικονομίες κλίμακος που κατά βάση επιτυγχάνονται μέσα από μεγαλύτερα σχήματα. Βέβαια, στον ΕΛΟΜΑΣ υπάρχουν εξαιρετικά επιχειρηματικά παραδείγματα επιχειρήσεων όπως το Flora Market της Μυκόνου, η Ανδρικόπουλος της Αχαΐας, οι Αφοί Παναγιωτόπουλοι στη Σπάρτη, ο Γουντσίδης, ο Πίτσιας, ο Κουτελιέρης και πολλοί ακόμα. Προσπάθεια ανασυγκρότησης του ομίλου έγινε μετά την αποχώρηση Κρητικού και BAZAAR. Με την είσοδο νέων αλυσίδων με σκοπό την ενίσχυση του μεγέθους του ΕΛΟΜΑΣ και την διατήρηση της διαπραγματευτικής του ισχύος.
Ισχυρό ανάχωμα στον έντονο ανταγωνισμό
Το γεγονός είναι ότι ο ΕΛΟΜΑΣ αποτέλεσε ισχυρό ανάχωμα για τις επιχειρήσεις του σε δύσκολες εποχές, δημιουργώντας κρίσιμη μάζα και διαπραγματευτική ισχύ έναντι των μεγάλων αλυσίδων που λίγο ή πολύ καθορίζουν τα δεδομένα στην αγορά. Απαρτίζεται από οικογενειακές επιχειρήσεις, με τοπική δύναμη. Κάτι που ωστόσο μπροστά στις πολυδιαφημισμένες και ισχυρές μεγάλες αλυσίδες, φαίνεται συχνά να μην επαρκεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ο ΕΛΟΜΑΣ χρειάστηκε πίστωση χρόνου για να οργανωθεί καλύτερα και να λάβει επαγγελματική υπόσταση και δομή. Καθώς το πρώτο διάστημα για παράδειγμα, δούλευε με ελάχιστα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και η λειτουργία του δεν θύμιζε σε τίποτα αυτό που συνέβη αργότερα, με αρτιότερες παραμέτρους και κανόνες.
Η ανατροπή με Πίτσια
Πρόσφατα, ο επικεφαλής της αλυσίδας, Πίτσιας, με έδρα την Κατερίνη, Κώστας Πίτσιας, ανέλαβε καθήκοντα στη διοίκηση του ομίλου. Ενός ομίλου με τη διοίκηση του οποίου ο ίδιος είχε βρεθεί σε ανοιχτή αντιπαράθεση στον πρώτο καιρό της ένταξης της επιχείρησης στον ΕΛΟΜΑΣ. Ωστόσο τα δεδομένα και οι εποχές αλλάζουν. Σε καμία περίπτωση μάλιστα με σταθερό ρυθμό, αλλά συχνά με τρόπο απρόβλεπτο και καταιγιστικό. Έτσι και η Πίτσιας κατάφερε να αφομοιωθεί στα πεπραγμένα και τις λειτουργίες του ΕΛΟΜΑΣ.
Την ίδια ώρα πάντως όλοι οι μεγάλοι αναζητούν ταχύτερη επέκταση. Η πρώτη πόρτα που συνήθως χτυπούν είναι αυτή κάποιου μέλους του ΕΛΟΜΑΣ. Οι πιο ισχυροί συνεχίζουν να αντιστέκονται. Για τους μικρότερους ή πιο πιεσμένους οικονομικά, τα πράγματα δεν είναι πάντα εύκολα. Αρκεί εδώ να θυμίσουμε ότι ο Τερζής που εξαγοράστηκε από την ΑΒ Βασιλόπουλος, είχε συμφωνήσει πριν από τουλάχιστον ένα χρόνο με τον Μασούτη αλλά η συμφωνία δεν προχώρησε. Επομένως αυτό που αποδεικνύεται είναι ότι τα δεδομένα είναι αρκετά συγκεκριμένα.
Και τα μέλη του ΕΛΟΜΑΣ αποτελούν σταθερά στόχο εξαγορών. Το ενδιαφέρον θα είναι να δούμε την εξέλιξη του ομίλου αυτού που ξεκίνησε από κάποιες αλυσίδες που είχαν το όραμα αλλά και με την πρωτοβουλία ενός υπουργού που έβλεπε λίγο πιο μπροστά και πιο μακριά από το υπουργικό του γραφείο.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
