Πολλοί εξεπλάγησαν παρακολουθώντας το δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος με τις καταθέσεις του Αυγούστου, σύμφωνα με το οποίο 1,4 δις € μπήκαν στο τραπεζικό σύστημα καταθέσεων. Ένα ποσό που – επισήμως – δεν μπορεί να εξηγηθεί ως έσοδα των νοικοκυριών και επιχειρήσεων μόνο από τον τουρισμό.
Άρχισαν λοιπόν οι συνδυασμοί των αριθμών και των εκθέσεων και μια πρώτη εκτίμηση δείχνει ότι μεγάλο ρόλο στην αύξηση των καταθέσεων, έπαιξε ενδεχομένως η διασύνδεση των Pos με τις ταμειακές μηχανές, αφού είναι και το μοναδικό πρόσφατο γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει την «εμφάνιση» χρήματος στις τράπεζες που πριν από μερικούς μήνες θα ήταν «αόρατα».
Τον Αύγουστο, συνήθως οι πολίτες, εκταμιεύουν τις καταθέσεις τους για να χρηματοδοτήσουν τις διακοπές τους. Πολλοί μάλιστα κάνουν οικονομίες όλο το χρόνο για να έχουν την δυνατότητα τον πιο «μαγικό» μήνα του ελληνικού καλοκαιριού να απολαύσουν μερικές μέρες ξεκούρασης – οι οποίες βεβαίως κοστίζουν και αρκετά ακριβά. Είναι λοιπόν δεδομένο ότι οι καταθέσεις του Αυγούστου θα έχουν έναν σημαντικό ρυθμό αναλήψεων. Γι αυτό και είναι «περίεργο» ότι τα στοιχεία δείχνουν τόσο μεγάλη αύξηση των καταθέσεων. Γιατί δεν είναι μόνο το 1,4 δις € που μπήκαν στις τράπεζες αλλά ένα ποσό αισθητά μεγαλύτερο που υπερκάλυψε και τις αναλήψεις των διακοπών.
Φυσικά η αύξηση των καταθέσεων φέρνει χαμόγελα. Και όταν υπάρχουν χαμόγελα, μοιάζει να μην έχει και πολύ μεγάλη σημασία το «γιατί». Στην περίπτωσή μας όμως, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Γιατί πίσω από αυτό το «γιατί» είναι πιθανό να κρύβεται εν δυνάμει μαύρο χρήμα που πήρε αναγκαστικά τον δρόμο της νόμιμης οδού μέσω της περίφημης διασύνδεσης POS και ταμειακών μηχανών. Αυτό εκτιμούν τουλάχιστον τραπεζικές πηγές αλλά και παράγοντες της αγοράς.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΝΟΣ «ΜΑΥΡΟΥ» ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΙΜΟ
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, με ανθρώπους δηλαδή που βιώνουν στην καθημερινότητά τους τις συναλλαγές με πολίτες αλλά και την σχέση τους με τις υπηρεσίες της εφορίας, ένα ευρώ που θα έδινε κάποιος για να αγοράσει πχ ένα καρβελάκι ψωμί, θα μπορούσε να μην μπει ποτέ σε τράπεζα και να μην δηλωθεί ποτέ ως έσοδο αν ο επαγγελματίας δεν έκοβε απόδειξη ή αν είχε «πειράξει» την ταμειακή του να στέλνει αναφορές στο «υπερπέραν» ή αν είχε «φροντίσει» το POS του να καταθέτει τις εισπράξεις του σε κάποιο λογαριασμό σε τράπεζα του εξωτερικού.
Η διασύνδεση των POS όμως με τις ταμειακές μηχανές και η ασφυκτική πίεση που δέχτηκαν για την τροποποίηση αυτή οι επαγγελματίες, φαίνεται πως σχεδόν αποκλείει ή τουλάχιστον δυσκολεύει πολύ όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για την πορεία ενός «μαύρου» ευρώ.
Και σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών, μέχρι τις 30 Απριλίου είχαν συμμορφωθεί το 94% των επιχειρήσεων. Άρα από τον Μάιο και για ολόκληρο το καλοκαίρι, η αγορά απέκτησε έναν νέο τρόπο εισπράξεων των εσόδων. Η επιρροή της νέας αυτής πρακτικής στην απόκρυψη εσόδων θα φανεί – ή ξεκίνησε να φαίνεται – μελετώντας κάποιους δείκτες της οικονομίας, οι οποίοι πάντως ακόμη δεν μπορούν να δώσουν μια εμπεριστατωμένη εικόνα που θα οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα.
ΑΥΞΗΣΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΠΑ
Οι εταιρίες με διπλογραφικά βιβλία, αποδίδουν ΦΠΑ κάθε μήνα. Άρα μια πρώτη ένδειξη στην μεταβολή των πραγμάτων μπορούμε να έχουμε μελετώντας τα έσοδα του ΦΠΑ από τον Ιούνιο του 2024 και μετά.
Τα στοιχεία που παραθέτουμε ευθύς αμέσως ωστόσο, παρέχουν συνολική εικόνα του 8μήνου του 2024, συνεπώς δεν μπορούμε να μιλήσουμε για σημαντική αύξηση εισπράξεων ΦΠΑ «από τον Ιούνιο και μετά» αλλά από την αρχή του χρόνου.
Σύμφωνα λοιπόν με την έκθεση εκτέλεσης Κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2024, παρατηρούμε ότι:
Τα έσοδα από τον ΦΠΑ το πρώτο 8μηνο του 2023 ήταν 15.488.000.000 €.
Τα έσοδα από τον ΦΠΑ το πρώτο 8μηνο του 2024 ήταν 16.976.000.000 €.
Δηλαδή κατά 1.488.000.000 € περισσότερα από πέρυσι.
Θα ήταν πολύ απλοϊκή σκέψη να συνδέσουμε απ’ ευθείας αυτό τον αριθμό με τα 1,4 δις που αυξήθηκαν οι καταθέσεις στις τράπεζες και όσο κι αν οι αριθμοί σχεδόν ταυτίζονται, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαμε να πούμε ότι η διαφορά στις εισπράξεις ΦΠΑ είναι ίδια με τα νέα χρήματα που μπήκαν στις τράπεζες ως καταθέσεις.
Είναι γεγονός πάντως ότι τα χρήματα που μπαίνουν σε τραπεζικούς λογαριασμούς υπολογίζονται ως καταθέσεις, «φαίνονται» στο ραντάρ της εφορίας και φυσικά φορολογούνται.
Τραπεζικοί παράγοντες, θεωρούν πολύ σημαντική την επιρροή της διασύνδεσης των POS με τις ταμειακές μηχανές στην αύξηση των καταθέσεων, θεωρώντας ότι για πρώτη φορά «μπαίνουν στο τραπεζικό σύστημα, ποσά που δεν επρόκειτο να δηλωθούν ποτέ».
ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ
Οι οικονομολόγοι διαβεβαιώνουν ότι αφού δεν αυξήθηκαν τα επιτόκια καταθέσεων, οι πολίτες δεν έχουν κίνητρο να καταθέσουν τα χρήματά τους σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
Αφού τα επιτόκια παρέμειναν το ίδιο ασθενικά, δεν υπάρχει τραπεζικό γεγονός που να ευνοεί ή να προκαλεί την αύξηση των καταθέσεων.
Το THETOTALBUSINESS απευθύνθηκε στον οικονομολόγο Δημήτρη Αναστασίου, Επίκουρο καθηγητή Χρηματοδοτικής Δ/σης στο τμήμα οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο οποίος μας έθεσε το επιστημονικό πλαίσιο που θα δικαιολογούσε μια αύξηση στην ροή των καταθέσεων:
«Η αύξηση των καταθέσεων τον Αύγουστο μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες, με τον πιο προφανή να είναι η εποχική επίδραση του τουρισμού, που αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος για την ελληνική οικονομία. Η κορύφωση της τουριστικής περιόδου κατά τον Αύγουστο ενισχύει τα έσοδα τόσο για τα νοικοκυριά, μέσω ατομικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον τουρισμό, όσο και για τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στους τομείς της φιλοξενίας, της εστίασης και των μεταφορών.
Η αυξημένη αποταμίευση από τα νοικοκυριά, καθώς και η συσσώρευση κεφαλαίων των επιχειρήσεων ενισχύεται επίσης και από την επιθυμία για διατήρηση ρευστότητας σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Τέλος, οι θετικές προσδοκίες για την ελληνική οικονομία, όπως αποτυπώνονται στη βελτίωση των οικονομικών δεικτών και της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, μπορεί με την σειρά τους να έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα μεγαλύτερης αποταμίευσης, ενισχύοντας περαιτέρω τις καταθέσεις».
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Πέρυσι, ο τουρισμός στην Ελλάδα έσπασε όλα τα ρεκόρ. Φέτος οι δείκτες κινούνται ακόμη καλύτερα. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο τον Ιούλιο του 2024 εμφάνισε πλεόνασμα 3.755.400.000 ευρώ, έναντι πλεονάσματος 3.951.900.000 ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2023.
Δηλαδή τα έσοδα του Ιουλίου 2024 (φέτος) ήταν λιγότερα από τα έσοδα του 2023, αν και φέτος ήρθαν περισσότεροι τουρίστες στην Ελλάδα.
(Τα επίσημα στοιχεία για τα έσοδα από την τουριστική κίνηση του Αυγούστου δεν είναι ακόμη διαθέσιμα και θα δημοσιοποιηθούν από την Τράπεζα της Ελλάδος στις 22 Οκτωβρίου)
Με δεδομένο ότι πέρυσι είχαμε περισσότερα έσοδα από τον τουρισμό, οι καταθέσεις στο τέλος Αυγούστου του 2023 ήταν κατά 6 δις λιγότερες από τον Αύγουστο του 2024. Δηλαδή πέρυσι με περισσότερα έσοδα είχαμε 6 δις € λιγότερες καταθέσεις στις τράπεζες.
Το THETOTALBUSINESS απευθύνθηκε και στο Υπουργείο Οικονομικών με το ερώτημα αν αυτή η αύξηση στις καταθέσεις του Αυγούστου συνδέεται με κάποιο τρόπο με την αλλαγή στο καθεστώς εισπράξεων των επιχειρήσεων με την διασύνδεση POS – ταμειακών μηχανών. Πηγές του υπουργείου δεν θέλησαν να πάρουν θέση καθώς δεν υπάρχουν ακόμη τα ακλόνητα στοιχεία που θα υποστηρίξουν μια τέτοια μεταβολή.
Τραπεζικές πηγές ωστόσο σχολίασαν ότι «είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι 1,4 δις € εμφανίζονται ως αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων, δεδομένου ότι μέσω τραπεζών διακινείται πλέον νόμιμο χρήμα. Φέτος ξεκίνησε η διασύνδεση ταμειακών και pos και αυτό σημαίνει ότι περιορίζεται η χρήση μετρητών και άρα και η φοροδιαφυγή. Σε κάθε περίπτωση είναι ένα ενθαρρυντικό από κάθε άποψη στοιχείο». Ένα ακόμη στοιχείο που θα ενισχύσει την άποψη περί μείωσης της φοροδιαφυγής είναι τα στοιχεία τριμήνου για τα έσοδα από ΦΠΑ
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
