Το 2022 σε εορταστική ατμόσφαιρα στον «Φάρο» του Ιδρύματος Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, η πρωτοβουλία ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ γιόρταζε τα δέκα χρόνια από τη σύστασή της. Αποτέλεσε από τη σύστασή της μία προσπάθεια που στόχο είχε να συστήσει στο καταναλωτικό κοινό τις ελληνικές επιχειρήσεις – μέλη της αλλά και τα προϊόντα της και συνέχισε να αναπτύσσεται μέσα στα χρόνια της διαδρομής της, προσθέτοντας νέα μέλη.
Η βασική σκέψη πίσω από την πρωτοβουλία ήταν αφενός να δημιουργηθεί ένα πλέγμα επιχειρήσεων υπό ένα κοινό διακριτικό σήμα, αυτό του «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ», υπό την ομπρέλα του οποίου θα υπάγονταν επιχειρήσεις και προϊόντα. Με παραγωγή, ιδιοκτησία και έδρα στην Ελλάδα. Αποτελώντας ταυτόχρονα έναν φορέα ανάπτυξης συνεργειών μεταξύ των μελών του και μία πρωτοβουλία η οποία θα μπορούσε να αντισταθεί των πολυεθνικών ανταγωνιστικών επιχειρήσεων και ταυτόχρονα να προσδώσει διαπραγματευτική ισχύ στις επιχειρήσεις της.
Παρακολουθώντας την εξέλιξή του, θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο στόχος να προσελκύσει το εγχώριο καταναλωτικό κοινό, υπό την ετικέτα της «ελληνικότητας» των προϊόντων έχει επιτευχθεί. Το σήμα «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ» έχει γίνει πλέον ιδιαίτερα γνωστό, φιλοξενείται σε διακριτή θέση σε όλα τα επίσημα κανάλια επικοινωνίας τους όπως είναι η ιστοσελίδα, προωθητικές και διαφημιστικές ενέργειες αλλά και στις συσκευασίες κάποιων από τα προϊόντα τους. Και λέμε κάποιων, διότι ορισμένες επιχειρήσεις εξ αντικειμένου είναι αναγκασμένες να εισάγουν πρώτες ύλες από χώρες του εξωτερικού για να καλύπτουν τις ανάγκες τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό θα μπορούσε να είναι τα όσπρια ή το ρύζι, όπου η Ελλάδα φερειπείν δεν παράγει φασόλια μαυρομάτικα, ρύζι basmati ή άγριο ρύζι. Κάτι που είναι εύλογο και με βάση τα ποιοτικά κριτήρια για την απονομή του σήματος «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ» σε προϊόντα, που έχει θέσει ο φορέας, όντας κάτι που επιτρέπεται. «Στην ιστοσελίδα του φορέα άλλωστε αναφέρεται ότι είναι δυνατόν να λάβουν το σήμα ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ προϊόντα όπου «τα συστατικά ή οι Α’ ύλες που χρησιμοποιούνται , ανεξαρτήτως προέλευσης , τυγχάνουν επεξεργασίας σε ελληνικά εργοστάσια ώστε το τελικό προϊόν, μεταποιημένο, να έχει δεχθεί ικανή προστιθέμενη αξία από εγχώριους παραγωγικούς συντελεστές». Και βέβαια μία ακόμα από τις προϋποθέσεις πιστοποίησης των προϊόντων με το εν λόγω σήμα είναι όταν η «βασική Α’ ύλη που χαρακτηρίζει το προϊόν και ταυτίζεται με την μορφή κατανάλωσης, είναι ελληνικής προέλευσης και αναγράφεται στη συσκευασία».
Η ταύτιση του φορέα με το διακριτικό σήμα των προϊόντων
Αυτό ίσως που κάποιος θα μπορούσε να διερωτηθεί, είναι πως τα προϊόντα που προέρχονται από τις χώρες του εξωτερικού, υπάγονται σε μία γενικότερη ομπρέλα επιχειρήσεων που φέρουν το διακριτικό «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ», μπορούν ταυτόχρονα να έχουν και αντίστοιχα προϊόντα με το ίδιο διακριτικό σήμα «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ». Ενδεχομένως κάποιος θα υπέθετε ότι με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μία γενικότερη εικόνα προς τον καταναλωτή, ότι όλα τα προϊόντα είναι ελληνικής καλλιέργειας εκτός από ελληνικής επεξεργασίας και συσκευασίας.
Υπάρχει και μία ακόμα παράμετρος που θα άξιζε κάποιος να σταθεί. Το γεγονός δηλαδή ότι πιθανώς δημιουργούνται επιχειρήσεις δύο ταχυτήτων. Αυτές δηλαδή που όντως προμηθεύονται το σύνολο της πρώτης ύλης τους από την Ελλάδα και επομένως έχουν κάθε λόγο και δικαίωμα να έχουν τα προϊόντα τους τον διακριτικό τίτλο του «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ» και εκείνες που προμηθεύονται ένα μέρος των πρώτων υλών τους από την Ελλάδα αλλά και ένα ακόμα μεγάλο μέρος αυτών από διαφορετικές χώρες του εξωτερικού.
Φαίνεται ίσως να προκύπτει μία «γκρίζα ζώνη», η οποία δημιουργεί την ευρύτερη αίσθηση στους καταναλωτές, ότι όλα τα προϊόντα «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ» είναι ελληνικά
Φαίνεται ίσως να προκύπτει μία «γκρίζα ζώνη», η οποία δημιουργεί την ευρύτερη αίσθηση στους καταναλωτές, ότι όλα τα προϊόντα «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ» είναι ελληνικά, αναπτύσσονται στην Ελλάδα, μεταποιούνται αλλά και συσκευάζονται εδώ; Η απάντηση ίσως βρίσκεται στα χείλη της διοίκησης του φορέα, που από την άλλη δεν διακρίνει με τρόπο εμφατικό ποια προϊόντα τους είναι αυτά, τα οποία βασίζονται σε ξένες πρώτες ύλες. Από τη μία δηλαδή διατυμπανίζεται η «ελληνικότητα», αλλά στην πραγματικότητα η αίσθηση που δημιουργείται είναι ότι κανείς δεν διαφημίζει ότι πουλάει και προϊόντα που καλλιεργούνται εκτός συνόρων ή οι πρώτες ύλες για την παραγωγή τους προέρχονται από το εξωτερικό. Για να είμαστε βέβαια ακριβοδίκαιοι, με βάση τα όσα ορίζει η νομοθεσία, η προέλευση του ρυζιού επί παραδείγματι αναφέρεται στο πίσω μέρος της συσκευασίας. Με διακριτικό τρόπο μεν, αλλά αναγράφεται. Επομένως ουδείς μπορεί να υποστηρίξει ότι η διαδικασία δεν είναι νόμιμη.
Ως προς πρακτικό μέρος της υπόθεσης, θα μπορούσε κανείς να πει ότι αρκετά προϊόντα που εισάγονται για να μεταποιηθούν και τα τυποποιηθούν στην Ελλάδα, προφανώς και δεν είναι ελληνικά, γιατί δεν υπάρχει επαρκής παραγωγή των συγκεκριμένων προϊόντων στη χώρα μας. Από την άλλη, εάν κανείς λάβει υπόψη του το παράδειγμα του νωπού κρέατος που πωλείται στο κρεοπωλείο, επίσης υπάρχει μία παρανόηση. Συχνά στο μοσχαρίσιο κρέας, αναφέρεται ότι είναι ελληνικό. Αυτό όμως που συχνά δεν αναφέρεται ευκρινώς είναι ότι το ζώο αναπτύσσεται σε χώρες του εξωτερικού όπως η Γαλλία ή η Ολλανδία και εκτρέφεται για περίπου πέντε μήνες στην Ελλάδα μέχρι τη στιγμή της σφαγής του.
Τα όρια επομένως είναι αρκετά λεπτά. Περί ελληνικότητας ή μη των προϊόντων και του κατά πόσο τα προϊόντα «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ» θα έπρεπε ταυτόχρονα να έχουν τον ίδιο διακριτικό τίτλο με τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως μέλη του φορέα ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ. Βέβαια, μία από τις βασικές αρχές του μάρκετινγκ είναι ότι συχνά τα δυσκόλως εννοούμενα παραλήπονται. Μήπως επομένως και ο φορέας του ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ θα έπρεπε να διακρίνει με σαφήνεια τα προϊόντα που προέρχονται από το εξωτερικό από εκείνα που παράγονται – ως προς την καλλιέργειά τους – στην Ελλάδα, κάνοντάς ευκρινέστερη την προέλευσή των μεν και των δε;
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
