Τεχνολογία και ψηφιακή εποχή. Ο πολυπόθητος προορισμός, μοιάζει ακόμη και σήμερα μακρινός για την Ελλάδα, που οδεύει προς αυτόν, αλλά με αργά, τόσο αργά βήματα, που τελικά τον κοιτάζει ακόμη με το «κιάλι» προσεγγίζοντάς τον με ρυθμούς αξιοσημείωτα χαμηλότερους, σε σχέση με τις άλλες χώρες της.
Εν τω μεταξύ, το χρονικό περιθώριο δεν είναι αιώνιο, αφού η χώρα θα πρέπει τελικά να πατήσει γκάζι για να εκπληρώσει τους στόχους που έχει θεσπίσει η Ε.Ε. έως το 2030.
Το 2023 μόλις το 43,3% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχει ένα βασικό επίπεδο χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών, ποσοστό που απέχει από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (57,7%). Παράλληλα, την προηγούμενη χρονιά το 33,5% των επιχειρήσεων είχε υιοθετήσει τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, το cloud ή τα data analytics, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη (μέσος όρος) το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 54,6%.
Όσον αφορά τις δεξιότητες, τα πάμε λίγο καλύτερα, αλλά και πάλι βρισκόμαστε πίσω. Το 2023 το 52,4% των Ελλήνων διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες έναντι 55,5% στην υπόλοιπη Ευρώπη. Παράλληλα, η Ελλάδα απασχολεί τους μισούς ειδικούς στον κλάδο της πληροφορικής σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ε.Ε., αφού παρά την αυξανόμενη ζήτηση, το ποσοστό των ειδικών στον κλάδο των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών ως προς το σύνολο των απασχολουμένων αγγίζει στην Ελλάδα το 2,4%, όταν στην Ε.Ε. το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται στο 4,8%. Να τονίσουμε επίσης σε αυτό το σημείο το γεγονός ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις πλέον πληττόμενες χώρες από απώλειες τέτοιων ταλέντων.
Η νέα μελέτη
Σε νεότερες εξελίξεις, σύμφωνα με μελέτη με τίτλο «Πυλώνας Τηλεπικοινωνιών-Ψηφιακής Αναβάθμισης» της Μονάδας Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας της Eurobank, που δημοσιεύθηκε, η συμβολή του πυλώνα Τηλεπικοινωνιών και Ψηφιακής Αναβάθμισης στην ελληνική οικονομία το 2011-2021 ήταν αξιοσημείωτα χαμηλότερη από το μέσο όρο στην ΕΕ και συγκεκριμένα στο 2,4% έναντι 3,5%. Πρέπει να πούμε ότι η διαφορά μάλιστα στην πραγματικότητα είναι μεγαλύτερη λόγω ελλείψεων στοιχείων προστιθέμενης αξίας για ορισμένες δραστηριότητες σε επίπεδο ΕΕ.
Βάσει των κριτηρίων του δείκτη Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (δείκτης DESI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα είναι τουλάχιστον από το 2014… στις τελευταίες θέσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Μία πρόοδος σημειώθηκε την περίοδο 2017–2022, ωστόσο, σε σύγκριση με τις υψηλές ταχύτητες που καταγράφει η υπόλοιπη ΕΕ, η Ελλάδα παρέμεινε στο χαμηλότερο τεταρτημόριο της σχετικής κατάταξης σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες.
Η συμβολή του πυλώνα Τηλεπικοινωνιών και Ψηφιακής Αναβάθμισης στην ελληνική οικονομία το 2011-2021 ήταν χαμηλότερη από το μέσο όρο στην ΕΕ και συγκεκριμένα στο 2,4% έναντι 3,5%
Πολύ πίσω οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ)
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις καλούνται να ανταπεξέλθουν καθημερινά σε ποικίλες υποχρεώσεις, πιέσεις και δυσκολίες. Σε αυτό το πλαίσιο, παραμένει εξαιρετικά δύσκολο για αυτές να επενδύσουν χρόνο και χρήμα για την ψηφιοποίησή τους, με αποτέλεσμα να βρίσκονται ακόμη σημαντικά βήματα πίσω. Με βάση τα στοιχεία της παραπάνω μελέτης, παραμένει χαμηλή η ψηφιοποίηση των ΜμΕ και πολύ περιορισμένη η χρήση τεχνολογιών αιχμής από τις ελληνικές επιχειρήσεις, γενικώς, ανεξάρτητα από τα μέγεθος.
Κατά την περίοδο της πανδημίας και το 2021 (θέλοντας και μη), το 38% των ΜμΕ εγχώρια είχε υιοθετήσει έστω και βασικές ψηφιακές τεχνολογίες, έναντι 55% στην ΕΕ, ενώ το 15% όλων των επιχειρήσεων εκμεταλλεύονταν την τεχνολογία του cloud (τη στιγμή βέβαια που το αντίστοιχο ποσοστό της ΕΕ ήταν 34%) και μόλις 3% τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη-ΑΙ (ΕΕ: 8%). Ακόμη και δύο χρόνια μετά, η απόσταση παρέμενε, τόσο στην ψηφιοποίηση των ΜμΕ (43% έναντι 58% στην ΕΕ), καθώς και στη χρήση του υπολογιστικού νέφους (18% έναντι 39%) και της ΑΙ (4% έναντι 8%).
Την ίδια στιγμή, η Kaspersky διεθνής ιδιωτική εταιρία κυβερνοασφάλειας, παρουσίασε το 2023 ολοκληρωμένη έκθεση η οποία τονίζει τον αυξανόμενο κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όσον αφορά τις ψηφιακές απειλές. Και αυτό γιατί αποτελούν το 90% του συνόλου των επιχειρήσεων παγκοσμίως και συμβάλλουν στο 50% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών. Έτσι, υπάρχει αυξανόμενη επείγουσα ανάγκη για ισχυρότερα μέτρα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, προκειμένου να προστατευθούν.
Το Δημόσιο προοδεύει, γιατί παρέμενε για χρόνια απαρχαιωμένο
Το Δημόσιο σίγουρα καταγράφει καλύτερες επιδόσεις. Η χώρα μας σημείωσε άνοδο στην ανάπτυξη υποδομών συνδεσιμότητας (VHCN/FTTP) καταγράφοντας το προηγούμενο έτος αύξηση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες. Ως προς την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις, η Ελλάδα με βαθμολογία 86,2 έχει επιδόσεις πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (85,4), σημειώνοντας μια άνοδο της τάξης του 17,5%.
Όμως πρέπει να αναδείξουμε μία συγκεκριμένη παράμετρο. Η πρόοδος στον Δημόσιο Τομέα δεν είναι απόρροια κάποιου εξαιρετικά μεγάλου άλματος. Αντίθετα, εξηγείται από το γεγονός επί πολλά χρόνια, η διείσδυση της τεχνολογίας στον τομέα αυτό ήταν ελάχιστη, έως και ανύπαρκτη. Εξαιρετικά χρονοβόρες διαδικασίες που γίνονταν χειροκίνητα, δια ζώσης για τους πολίτες που βρίσκονταν για πολλά έτη έρμαια της γραφειοκρατίας. Πλέον η ψηφιοποίηση δημοσίων εγγράφων και υπηρεσιών έχει διευκολύνει αδιαμφισβήτητα τους πολίτες, όμως η αλλαγή έχει να κάνει περισσότερο με το γεγονός ότι υπήρχε εξ αρχής τεράστιο περιθώριο βελτίωσης. Και υπάρχει ακόμη.
Ψηφιοποίηση και ΑΕΠ
Όσο και αν δεν τον συνειδητοποιούμε, οι εξαιρετικά χαμηλές επιδόσεις στην ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων, έχουν συνολικές επιπτώσεις, επηρεάζοντας ακόμη και το ΑΕΠ της χώρας. Από την οικονομετρική εκτίμηση προέκυψε ότι η βελτίωση της ψηφιοποίησης βάσει του δείκτη DESI, θα ενίσχυε το ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα.
Η «πονεμένη» Τεχνητή Νοημοσύνη
Το ποσοστό των εταιριών που εξετάζουν την υιοθέτηση συστημάτων ΑΙ διπλασιάστηκε μεταξύ 2021 και 2023. Ωστόσο, όπως συζητείται εδώ και καιρό, υπάρχει σημαντική υστέρηση έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου καταγράφουν οι ελληνικές επιχειρήσεις στην υιοθέτηση της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης. Η διείσδυση των συστημάτων της στις ελληνικές εταιρίες, αλλά και του ίδιου του ψηφιακού μετασχηματισμού, ο οποίος αποτελεί βασική προϋπόθεσή της, εξακολουθεί να υστερεί κατά περίπου 50% σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, σε όλες τις επιχειρήσεις.
Το νέο εργαλείο αξιολόγησης
Εν τω μεταξύ, ένα νέο εργαλείο αξιολόγησης της ψηφιακής ωριμότητας, το οποίο θα βοηθήσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να εντοπίσουν τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες τους, στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού των δραστηριοτήτων τους, δημιούργησαν οι ευρωπαϊκοί κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας.
Το εργαλείο μάλιστα διατίθεται δωρεάν σε 32 γλώσσες και σκοπεύει να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου της ψηφιακής δεκαετίας για υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, του υπολογιστικού νέφους και/ή των μαζικών δεδομένων από τις ευρωπαϊκές εταιρίες σε ποσοστό τουλάχιστον 75%. Στην πράξη όμως, ο δρόμος είναι πολύ πιο μακρύς.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.