07 Σεπ 2024
READING

Η μεγάλη φυγή: Συνεχώς απογοητευμένοι νέοι και brain drain δίχως τέλος

5 MIN READ

Η μεγάλη φυγή: Συνεχώς απογοητευμένοι νέοι και brain drain δίχως τέλος

Η μεγάλη φυγή: Συνεχώς απογοητευμένοι νέοι και brain drain δίχως τέλος

Οι νέοι εξακολουθούν να εγκαταλείπουν τη χώρα και γι’ αυτό το φαινόμενο μιλούν αριθμοί και όχι απλώς μερικά παραδείγματα που έχει ο καθένας μας στον περίγυρό του. Ένα σύνολο παραγόντων έχει ωθήσει τα τελευταία χρόνια τους νέους να αναζητήσουν ευκαιρίες εκτός συνόρων για την επαγγελματική και μη ζωή τους, στερώντας, από την άλλη, σημαντικό ανθρώπινο δυναμικό αλλά και κεφάλαιο για την ελληνική οικονομία. 

Γιατί φεύγουν

Το φαινόμενο έγινε ιδιαίτερα έντονο την μακρά περίοδο της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων, ως μοναδικό αδιέξοδο για ένα καλύτερο μέλλον, όμως φαίνεται ότι νέες κρίσεις, οι οποίες έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, έχουν απογοητεύσει ακόμη περισσότερο τους νέους που δεν βλέπουν φως στον ορίζοντα. Σταθεροί μισθοί που δεν ανεβαίνουν, πολύωρη εργασία και εργασιακή εξάντληση, ακρίβεια που φαίνεται να μην έχει τέλος, συνεχείς απογοητεύσεις από την Πολιτεία και τη διαχείριση κρίσεων όπως οι καταστροφικές πυρκαγιές, οι πλημμύρες και άλλα τέτοια φαινόμενα, κάνουν τους περισσότερους να νιώθουν πως «ο κόμπος έφτασε στο χτένι», ακόμη και σήμερα.

Η ψυχική κούραση και η απογοήτευση από τους ρυθμούς ζωής και την αξιοπιστία του κρατικού μηχανισμού κάνουν τους νέους να πιστεύουν ότι «έξω» θα βρουν καλύτερες  συνθήκες εργασίας, καλύτερο μισθό,  περισσότερη αξιοκρατία από τη χώρα μας. Ένα άλλο σημαντικό θέμα είναι και οι υποδομές, τη στιγμή που κλάδοι όπως η περίθαλψη, για παράδειγμα, βασική ανάγκη για τον άνθρωπο, που στο εξωτερικό λειτουργεί κανονικά και όχι με ελλείψεις, και άλλες παθογένειες, σύμφωνα με τους ίδιους. Οι νόμοι παραμένουν σταθεροί και οι κανόνες της κοινωνίας δεν αλλάζουν συνεχώς και γενικώς υπάρχει μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας. Και σε ένα μεγάλο μέρος, οι νέοι που υποστηρίζουν όλα αυτά, έχουν δίκιο.

Οι πτυχιούχοι έχουν ανεργία 17%, δηλαδή μόλις 1,8% μικρότερη ανεργία από τη συνολική ανεργία των νέων μας

Από το 2010 μέχρι το 2022, έχουν εγκαταλείψει τη χώρα 1.079.992 άνθρωποι

Αξίζει να δούμε κάποια στοιχεία που έχουν να κάνουν κυρίως με την περίοδο της οικονομικής ύφεσης. Σύμφωνα με ειδική ανάλυση που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο ΕΝΑ, τη 9ετή περίοδο των μνημονίων 2010-18 εγκατέλειψαν τη χώρα συνολικά 796.191 άνθρωποι που ανήκουν στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό. Από αυτούς, οι 162.591 ήταν ηλικίας 15-24 ετών, οι 472.657 ηλικίας 25-44 ετών και οι 160.943 ηλικίας 45-64 ετών. Συμπεραίνουμε ότι σχεδόν το 60% των ανθρώπων που μετανάστευσαν στην περίοδο των μνημονίων βρίσκεται στην ενδιάμεση και πιο παραγωγική ηλικιακή κατηγορία των 25-44 ετών.

Αργότερα, στην τετραετία 2019-22, εγκατέλειψαν τη χώρα συνολικά 283.801 άνθρωποι που ανήκουν στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό. Οι 71.467 ήταν ηλικίας 15-24 ετών, οι 161.023 ηλικίας 25-44 ετών και οι 51.311 ηλικίας 45-64 ετών. Και πάλι, το 58% ανήκει στην ενδιάμεση ηλικιακή κατηγορία των 25-44 ετών.

Συνολικά, από το 2010 μέχρι το 2022, έχουν εγκαταλείψει τη χώρα 1.079.992 άνθρωποι από τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό εκ των οποίων οι 234.058 ήταν ηλικίας 15-24 ετών, οι 633.680 ηλικίας 25-44 ετών και οι 212.254 ηλικίας 45-64 ετών.

Ακόμη, σύμφωνα και με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, για την περίοδο 2008-2020, πάνω από 7 στα 10 άτομα που αποχώρησαν από την Ελλάδα (70,5%) ήταν άτομα που βρίσκονταν στην αρχή ή στο μέσο του εργασιακού τους βίου, δηλαδή άτομα ηλικίας 20-49 ετών.

Χωρίς τους πιο παραγωγικούς

Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε βέβαια είναι ότι φεύγει μεγάλο ποσοστό ανθρώπων της δεύτερης κατηγορίας, 25-44 ετών, που είναι ουσιαστικά η παραγωγική ηλικία και κατά βάση δεν αφορά ανθρώπους που φεύγουν για σπουδές και θα επιστρέψουν στη χώρα μετά από αυτές. Αυτοί οι νέοι άνθρωποι συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τη χώρα, με κάπως μικρότερο ρυθμό συγκριτικά με την περίοδο των μνημονίων, αλλά σαφώς μεγαλύτερο ρυθμό συγκριτικά με την περίοδο πριν τα μνημόνια.

Η αποχώρησή τους αποτελεί όσο και αν δεν το συνειδητοποιούμε, μεγάλο πλήγμα για τη χώρα και αυτό γιατί στερείται πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό αλλά και κεφάλαιο από την ελληνική οικονομία. Οι Έλληνες που μεταναστεύουν στο εξωτερικό είναι νέοι, ειδικευμένοι και πτυχιούχοι, ενώ αντίθετα, όπως παρατηρείται, εκείνοι που έρχονται είναι ανειδίκευτοι ή συνταξιούχοι που έρχονται με βάση τα ευνοϊκά κίνητρα που δίνει ο κρατικός μηχανισμός.

Η ανεργία των νέων ηλικίας 25 έως 39 ετών, οποιουδήποτε εκπαιδευτικού επιπέδου, είναι 18,8%, σύμφωνα με στοιχεία του 2023, αναδεικνύοντας τη χώρα μας σε πρωταθλήτρια Ευρώπης στην ανεργία των νέων. Ακόμη περισσότερο, οι πτυχιούχοι έχουν ανεργία 17%, δηλαδή μόλις 1,8% μικρότερη ανεργία από τη συνολική ανεργία των νέων μας, ενώ οι απόφοιτοι Λυκείου έχουν ανεργία 19,4% στην ίδια ηλικιακή ομάδα στη χώρα μας. Διαφορά ελάχιστη, που κάνει όσους έκαναν τον κόπο να σπουδάσουν να αναρωτιούνται αν τελικά οι προσπάθειές τους είχαν ή θα βρουν αντίκρισμα. Μετά από όλα αυτά, η διαφυγή είναι πιο εύκολη και για κάποιους μονόδρομος.

Επίσης, πρέπει να αναδείξουμε το γεγονός ότι στην Ελλάδα διαθέτουμε τεράστιο αριθμό επιστημόνων που μοχθούν για να μπουν στα ελληνικά Πανεπιστήμια, κερδίζουν πλούσιες ακαδημαϊκές γνώσεις που όμως τελικά δεν αξιοποιούνται ή δεν υπάρχει χώρος να αξιοποιηθούν πουθενά. Η Ελλάδα στον βωμό του γρήγορου κέρδους έχει εστιάσει και έχει ρίξει όλο το βάρος της στην οικονομία και το δυνατό χαρτί του τουρισμού. Οι θέσεις εργασίας που δημιουργεί ο τουρισμός, από την άλλη, είναι στην μεγάλη τους πλειοψηφία, χαμηλών δεξιοτήτων. Συνεπώς οι δουλειές για πτυχιούχους που υπάρχουν είναι τελικά ελάχιστες. Κάπως έτσι, όλοι αυτοί οι πτυχιούχοι βρίσκονται μπροστά στη μάστιγα της ανεργίας. Τι κάνουν; Κάποιοι μέσω μεταπτυχιακών προγραμμάτων προσπαθούν να κάνουν στροφή σε άλλα επαγγέλματα με την ελπίδα να αποκατασταθούν επαγγελματικά, άλλοι κάνουν  οποιαδήποτε άλλη εργασία για να εξασφαλίσουν ένα εισόδημα και άλλοι απλώς οδεύουν στην πόρτα της εξόδου από τη χώρα.

Συνδεθείτε παρακάτω
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.