Η γυναικεία επιχειρηματικότητα μπορεί να πρωταγωνιστήσει, όμως κάπου τα «φώτα» την χάνουν. Στρέφονται αλλού, την παραβλέπουν, της δίνουν λίγες ελπίδες και ευκαιρίες και μετά ξανά σβήνουν. Στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο.
Το ποσοστό των γυναικών που αναλαμβάνουν υψηλόβαθμες θέσεις στις επιχειρήσεις αυξάνεται τα τελευταία χρόνια και αυτό είναι κάτι ελπιδοφόρο, όμως αυτό γίνεται με αργούς ρυθμούς, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα το χάσμα να παραμένει.
Το μορφωτικό και επιστημονικό επίπεδο είναι πια – εν αντιθέσει με το παρελθόν – ίσο, μεταξύ των δύο φύλων και η πλειοψηφία των επαγγελμάτων, αυτών που δεν απαιτούν συγκεκριμένη σωματική διάπλαση και δύναμη, μπορούν να ασκηθούν με επιτυχία και από τις δύο πλευρές. Και αυτό αποδεικνύεται από γυναίκες – ηγέτιδες στον ελληνικό επιχειρηματικό κόσμο που έχουν καταφέρει, μέσα σε αυτό το κλίμα, να λάμψουν και να οδηγήσουν στην επιτυχία τις επιχειρήσεις που οδηγούν.
Μία νέα πρωτοβουλία ήρθε στο φως της δημοσιότητας μόλις πριν από λίγες ημέρες και αφορά τη δημιουργία του “Κέντρου Καινοτομίας για Γυναίκες”, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής και το Ερευνητικό Κέντρο ATHENA, καθώς και την παροχή αιγίδας, σε φορείς που έχουν στόχο την ενδυνάμωση της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Την πρωτοβουλία ανακοίνωσε η υφυπουργός Ανάπτυξης Ζωή Ράπτη, στο πλαίσιο της εκδήλωσης για την ενεργοποίηση του Τομέα Γυναικείας Επιχειρηματικότητας του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας. Με αφορμή αυτή, στεκόμαστε και εξετάζουμε την απόσταση που έχει διανυθεί για την ενίσχυση της γυναίκας στις επιχειρήσεις, ένα θέμα πάντα επίκαιρο και άξιο συζήτησης.
Είναι γεγονός ότι παρά τα βήματα που έχουν γίνει, όπως και τα ισχυρά παραδείγματα που βλέπουμε καθημερινά, η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα εξακολουθεί να ανδροκρατείται.
Λίγες επιχειρήσεις διευθύνουν οι Ελληνίδες
Σύμφωνα με έρευνα της ΙCAP CRIF, το 2023, σε σύνολο των 51.140 επιχειρήσεων που εξέτασε, μόλις το 25,9% (13.236 εταιρίες) διευθύνεται από γυναίκες ανώτατα στελέχη. Το ποσοστό διείσδυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας εμφανίστηκε πέρυσι οριακά αυξημένο κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με την προηγούμενη αντίστοιχη έρευνα πέρσι. Κατά την περίοδο 2015-2023 το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών σε υψηλόβαθμες θέσεις του ελληνικού εταιρικού τομέα, εμφανίζεται ενισχυμένο κατά 6,3 ποσοστιαίες μονάδες, ποσοστό ενθαρρυντικό, αλλά και όχι, με το φαινόμενο να είναι ομολογουμένως εξαιρετικά αργό.
Επίσης, η γυναικεία ηγεσία αφορά μάλλον περισσότερο τις μικρότερες επιχειρήσεις, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιριών που διοικούνται από γυναίκες εντοπίζεται, σύμφωνα με την έρευνα, στις πολύ μικρού και μικρού μεγέθους επιχειρήσεις.
Παράλληλα, τα πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την ισότητα των φύλων είναι απογοητευτικά. Σύμφωνα με αυτά, η Ελλάδα συνεχίζει να βρίσκεται στον… πάτο, συγκεκριμένα στην 24η θέση της ΕΕ, γεγονός που αποδεικνύει ότι έχουμε να ανέβουμε ακόμη πολλά σκαλοπάτια. Επίσης, μόλις στο 20% ανέρχεται το ποσοστό των γυναικών σε θέση ευθύνης στα Πανεπιστήμια, το ίδιο ποσοστό στη συμμετοχή των γυναικών συνθετών, ενώ όπως αναφέρεται οι γυναίκες αμείβονται κατά 30% λιγότερο από τους άνδρες στο ίδιο επίπεδο εργασίας. Το ίδιο ισχύει στην συγγραφή βιβλίων και στα συμβόλαια με εκδοτικούς οίκους, όπου στο παιδικό βιβλίο οι γυναίκες υπερτερούν με 60%, αλλά οι πρωταγωνιστές των λογοτεχνικών βιβλίων γενικά, είναι οι άνδρες.
Παράλληλα, σύμφωνα με έρευνα της Grand Thorton, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν απασχολούν καμία γυναίκα σε ανώτερη διοικητική θέση κατέγραψε το 2024 άνοδο στο 19% έναντι 11% το 2023, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι, σύμφωνα με την έρευνα, στην Ελλάδα το ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν έστω και μια γυναίκα σε ανώτερες διοικητικές θέσεις ανέρχεται στο 81%, που μπορεί αρχικά να μας φαίνεται υψηλό, όμως την ίδια το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο 91% και παγκοσμίως στο 93%.
Οι γυναίκες χρηματοδοτούν μόνες τις επιχειρήσεις τους
Μέσα στην πανδημία, το Women On Top, ο οργανισμός για την επαγγελματική και οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών και την ισότητα στην εργασία, συνεργάστηκε με τη Βρετανική Πρεσβεία για τη δημιουργία οδηγών που απευθύνονταν σε γυναίκες επιχειρηματίες, με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των επιχειρήσεών τους. Στο πλαίσιο της συνεργασίας, πραγματοποίησε έρευνα σχετικά με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που υπάρχουν για γυναικείες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, με τα αποτελέσματα να δείχνουν σημαντικό έμφυλο χάσμα.
Στην Ελλάδα λοιπόν, παρότι τα σχετικά στοιχεία παραμένουν ελλιπή, το 62% των γυναικών χρηματοδοτούν οι ίδιες την επιχείρησή τους στο ξεκίνημά της και χρησιμοποιούν τον δανεισμό σε ποσοστό πολύ χαμηλότερο από τους άνδρες.
Σε σύνολο των 51.140 επιχειρήσεων που εξέτασε, μόλις το 25,9% (13.236 εταιρίες) διευθύνεται από γυναίκες ανώτατα στελέχη
Ένας αγώνας επίπονος
Πόση ελπίδα υπάρχει τελικά; Παγκοσμίως, οι γυναίκες πάντα πάλευαν απέναντι στην ανισότητα και την προκατάληψη. Το δικαίωμα στην ψήφο, στην εργασία, η δυνατότητα να αποκτήσουν κι άλλους ενεργούς ρόλους στην κοινωνία, εκτός από αυτόν της συζύγου, της μητέρας, της νοικοκυράς, ήταν ζητήματα για τα οποία έγιναν ολόκληρες επαναστάσεις και αποτέλεσαν έννοιες που κατοχυρώθηκαν μετά από επίπονους αγώνες. Και όμως, παρότι έχουν γίνει άλματα, τα οποία δεν μπορούμε να παραβλέψουμε, βλέπουμε πως ακόμη υπάρχει βαθιά ριζωμένη, ακόμη και στο υποσυνείδητο, η έννοια του «ασθενούς φύλου». Παρότι γυναίκες διαπρέπουν ακόμη και σε «ανδροκρατούμενα» επαγγέλματα. Ο αγώνας είναι πολύ πιο δύσκολος για να το καταφέρουν, οι ευκαιρίες λιγότερες, η συναισθηματική πίεση περισσότερη, όπως και η αμφισβήτηση. Είμαστε στο 2024 και ακόμη οι γυναίκες ρωτώνται πώς συνδυάζουν καριέρα και οικογένεια και παλεύουν καθημερινά να αποδείξουν την αξία τους απέναντι στα στερεότυπα. Τα οποία όντως πια έχουν τη δύναμη να σπάνε. Όμως οι «γυάλινες οροφές» που έχουν απομείνει είναι ακόμη πολλές, σε όλο τον κόσμο, αλλά και στην Ελλάδα και χρειάζεται ακόμη δύναμη, θέληση και στήριξη, για να σπάσουν. Με συνένωση δυνάμεων, πρωτοβουλίες και συμπράξεις, κοινωνική πολιτική και πάνω απ’ όλα νοιάξιμο, για να πάρει η γυναίκα τον ρόλο που δικαιούται και αξίζει και στο επιχειρείν.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
