Η Ελλάδα βελτίωσε το 2023 το επίπεδο ψηφιοποίησης των δημοσίων επιχειρήσεων κατά 17,5% σε σχέση με το 2022, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνει 86,2 βαθμούς στη σχετική κλίμακα αξιολόγησης και να ξεπερνά τον μέσο όρο για την Ε.Ε., σύμφωνα με νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ψηφιακή δεκαετία.
Ναυαρχίδα των ψηφιοποιημένων υπηρεσιών, το gov.gr που βρίσκεται στη ζωή μας εδώ και περίπου τέσσερα χρόνια, και σήμερα αριθμεί 1.820 υπηρεσίες σε 11 διαφορετικές κατηγορίες, από 503 που είχε στην έναρξή του, τον Μάρτιο του 2020. Συνολικά έως σήμερα έχουν εκδοθεί σχεδόν 290 εκατομμύρια έγγραφα μέσω αυτού, ενώ στο gov.gr Wallet έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα 9 συνολικά έγγραφα, με πάνω από 3.8 εκατομμύρια πολίτες να έχουν εγκαταστήσει στο κινητό τους το ψηφιακό τους πορτοφόλι. Ορόσημο αποτέλεσε το 2023 και η ενεργοποίηση του βοηθού mAigov, που με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης βοηθά τους πολίτες στον εντοπισμό της ψηφιοποιημένης δημόσιας υπηρεσίας που ανταποκρίνεται στην εκάστοτε ανάγκη τους.
Παράλληλα, η Ελλάδα «τρέχει» σε υψηλούς ρυθμούς για την ανάπτυξη του ευρυζωνικού δικτύου και υποδομών, καθώς η κάλυψη με δίκτυα οπτικών ινών ή άλλες τεχνολογίες υψηλής χωρητικότητας αυξήθηκε την περίοδο 2022-2023 κατά 10%, ποσοστό που εκτιμάται ότι θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο λόγω του υψηλού ανταγωνισμού των παρόχων τηλεπικοινωνιών που τρέχουν σε «ράλι».
Η ψηφιοποίηση έρχεται να καλύψει όλο το φάσμα της δημόσιας ζωής. Από την υγεία και την εκπαίδευση, μέχρι τα δικαστήρια και τις κτηματολογικές υπηρεσίες, σε μία προσπάθεια να κάνει παρελθόν τις παθογένειες όπως η αιώνια ελληνική γραφειοκρατία και να «μεταμορφώσει» τις δημόσιες υπηρεσίες από δύσβατα μονοπάτια σε αυτόματες, εύκολες και κυρίως λιγότερο χρονοβόρες. Τα χρονικά όρια ωστόσο είναι στενά και οι στόχοι που έχουν τεθεί για το 2030 είναι φιλόδοξοι, αλλά και απαιτητικοί και, ομολογουμένως, οι προκλήσεις ακόμη περισσότερες.
Γενικώς, η χώρα μας φαίνεται πως υστερεί σε ψηφιακές υποδομές και δεξιότητες, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά και ο δημόσιος μάλλον δεν πάει πίσω. Αφενός, αρκετοί οργανισμοί δεν διαθέτουν υπαλλήλους με επαρκείς δεξιότητες στις διαδικασίες ψηφιακού μετασχηματισμού, αλλά και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, γεγονός που επιβραδύνει έναν ήδη πολύ απαιτητικό στόχο για τα ελληνικά δεδομένα.
Αφετέρου, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του δημοσίου τομέα, τα κατάλοιπα του παρελθόντος παραμένουν. Σε μία χώρα όπου η γραφειοκρατία είναι βαθιά ριζωμένη και μέχρι πριν λίγα χρόνια απείχε με τεράστιο κενό, σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, όσον αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό, η πορεία εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να αλλάξει από τη μία μέρα στην άλλη. Και αυτό γιατί απαιτείται αλλαγή φιλοσοφίας, συνεχής παρακολούθηση και ενημέρωση για τις τεχνολογικές εξελίξεις που τρέχουν και βέβαια, επένδυση χρημάτων.
Στο κυνήγι για το ραντεβού για την ψηφιακή ταυτότητα
Η ψηφιακή ταυτότητα μπήκε πριν από λίγο καιρό στη ζωή μας και για τους πολίτες δεν αποτέλεσε τίποτα παραπάνω από έναν βαρύ πονοκέφαλο, καθώς ήρθαν αντιμέτωποι με μία ακόμη ψηφιακή πλατφόρμα ονόματι id.gov. gr και τα προβλήματά της που έκαναν την εμφάνισή τους ήδη από την πρεμιέρα της. Οι πολίτες καλούνται να κλείσουν ραντεβού στα αστυνομικά τμήματα της περιοχής τους, προκειμένου να εκδώσουν δελτίο ταυτότητας. Οι περισσότεροι ωστόσο που έμπαιναν στο ψηφιακό σύστημα, δεν μπορούσαν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία της οριστικοποίησης του ραντεβού, με το σύστημα να τους ζητά ξανά, αφού έχουν φτάσει στο τελικό στάδιο, να κάνουν τη διαδικασία από την αρχή. Κάποιοι δεν έλαβαν ποτέ το προβλεπόμενο e-mail επιβεβαίωσης, και το μόνο που επαληθεύτηκε ήταν ότι το σύστημα είναι προβληματικό.
Συστήματα που «πέφτουν»
Ο, αγαπημένος πια, «φίλος» του Έλληνα πολίτη gov.gr, έχει αποδειχθεί σημαντική χείρα βοηθείας για εξοικονόμηση χρόνου, ωστόσο δεν είναι λίγες οι φορές που, εξαιτίας ανεπάρκειας υποδομής και τεράστιου όγκου πολιτών που μπαίνουν στην πλατφόρμα ταυτόχρονα, αδυνατεί να «σηκώσει» το βάρος και να λειτουργήσει. Τεχνικά προβλήματα, εργασίες συντήρησης σε πληροφοριακά συστήματα που «ρίχνουν» τις πλατφόρμες, καθυστερήσεις, είναι πια συχνά φαινόμενα που τελικά δυσκολεύουν την κατάσταση.
Τον περασμένο Απρίλιο, εκτός λειτουργίας για αρκετές ώρες βρέθηκε το Taxisnet, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στους φορολογούμενους που προσπαθούσαν να εκπληρώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.
«Λόγω τεχνικού προβλήματος δεν είναι προσωρινά διαθέσιμες οι Ψηφιακές Υπηρεσίες που διατίθενται από τις υποδομές της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ.)», ήταν το μήνυμα που εμφανιζόταν, σε άλλη μία άκρως «ελληνική» κατάσταση.
Παράλληλα, πολλές υπηρεσίες του gov.gr, σχετικά με αιτήσεις που πρέπει να υποβάλλουν οι πολίτες, δεν ανοίγουν καν ή παρουσιάζουν ανεπάρκειες και δυσνόητα «παραθυράκια».
Πρόσφατα, τον δημόσιο διάλογο απασχόλησε η πλατφόρμα για τα ακαθάριστα οικόπεδα που – ξαφνικά – οι πολίτες υποχρεώθηκαν να κάνουν δηλώσεις του Κανονισμού Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων. Οι αντιδράσεις δεν άργησαν να έρθουν, αναφορικά με τεχνικά ζητήματα σε ό,τι αφορά την πλατφόρμα, για τον λόγο ότι δεν έδινε το δικαίωμα υποβολής διορθώσεων στις δηλώσεις, ενώ υπήρχαν περιπτώσεις που το σύστημα αδυνατούσε να εντοπίσει τα οικόπεδα. Η λύση στα πολλά τεχνικά προβλήματα ήταν για μία ακόμη φορά η παράταση στις δηλώσεις.
Μόνο το 52% των ενηλίκων στην Ελλάδα διαθέτει τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος αγγίζει το 61%
Το προϊστορικό διαδίκτυο
Παράλληλα, οι αργές ταχύτητες που παρά τις έντονες προσπάθειες για κάλυψη δικτύου οπτικών ινών, δυσχεραίνουν το έργο των δημοσίων οργανισμών και ακόμη περισσότερο, τη ζωή των πολιτών. Την ώρα που η χώρα μας επιχειρεί να καλύψει το κενό που την χωρίζει από τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τηλεπικοινωνιακό χάρτη, ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι το γεγονός ότι, ενώ ο μέσος όρος των νοικοκυριών στην ΕΕ με οπτική ίνα στην πόρτα τους βρίσκεται σε επίπεδα άνω του 70%, το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα μετά βίας φτάνει το 27,8%.
Έτσι, οι ταχύτητες που χαρακτηρίζουν το ελληνικό ίντερνετ βρίσκονται, κατά μέσο όρο, στο… προϊστορικό -VDSL- επίπεδο των 50Μbps
Ο ψηφιακός αναλφαβητισμός
Οι διάφορες πλατφόρμες και υπηρεσίες παρουσιάζουν καθημερινά παθογένειες και αποτελούν το μεγαλύτερο αγκάθι της ψηφιοποίησης, όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε και το ποσοστό των πολιτών που δεν διαθέτουν – τις περισσότερες φορές λόγω ηλικίας – τις απαραίτητες δεξιότητες για να ανταπεξέλθουν σε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες που είναι υποχρεωτικές για τους πολίτες. Η τρίτη ηλικία αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο πρόβλημα, αφού είναι υποχρεωμένη καθημερινά να εξυπηρετείται, σχεδόν αβοήθητη, αποκλειστικά από ψηφιακές πια υπηρεσίες με τις οποίες δεν είναι διόλου εξοικειωμένη. Τη στιγμή που η ψηφιακή εκπαίδευση είναι ανύπαρκτη και οι ανισότητες συνεχώς γιγαντώνονται, οι δημόσιοι οργανισμοί κάνουν λόγο για ψηφιακή ισότητα που, μέχρι στιγμής, αποτελεί όνειρο.
Σύμφωνα με έρευνα του εκπαιδευτικού Ινστιτούτου της ΓΣΕΕ μόνο το 52% των ενηλίκων στην Ελλάδα διαθέτει τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος αγγίζει το 61%. Συνεπώς, καταλαβαίνουμε ότι ο κίνδυνος αποκλεισμού είναι υπαρκτός και επηρεάζει ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας. Η απαίτηση για ψηφιακή μετάβαση ήρθε γρήγορα, ίσως και βίαια, έφερε πρωτόγνωρες καταστάσεις και ίσως τελικά κανείς, να μην ήταν έτοιμος, τουλάχιστον όπως θα έπρεπε. Και το καμπανάκι των ευθυνών δεν αφορά φυσικά όσους στερούνται των δεξιοτήτων, αλλά «χτυπά» για την ανάγκη εκπαιδευτικής μέριμνας, εκ μέρους του κρατικού μηχανισμού, ακόμη και αν χρειαστεί η μεσολάβηση ιδιωτικών φορέων.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
