H λύση του franchise αποτελεί, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα, βασικό μοχλό για τον νέο επιχειρηματία, ώστε να βάλει σε τροχιά το νέο εγχείρημά του.
Στη χώρα μας τα concepts που αφορούσαν νέες πρωτοβουλίες franchise ήταν πολλά τα τελευταία χρόνια. Και αυτό γιατί το μοντέλο παρουσιάζει μία ασφαλή λύση για τον επίδοξο επιχειρηματία, ο οποίος απολαμβάνει τη συνεχή παρακολούθηση του franchisor – ο οποίος βέβαια έχει και τα δικά του οφέλη από τη συνεργασία, επομένως αποζητά τη θετική της πορεία – και γρήγορη κερδοφορία, με μειωμένο ρίσκο. Συνήθως, η επιλογή του franchise μοντέλου συνοδεύεται από την επιλογή κάποιας μεγάλης αλυσίδας, κάποιας δοκιμασμένης επιχείρησης με πορεία χρόνων, που δίνει ακόμη περισσότερη σιγουριά.
Όμως αυτό δεν αποτελεί εγγύηση επιτυχίας και στην Ελλάδα έχουμε δει διάφορες περιπτώσεις. Απότομη, αλλά βραχυπρόθεσμη επιτυχία που δεν άντεξε στον χρόνο, άλλες πρωτοβουλίες που έπεσαν στο κενό εξ αρχής και άλλες που όντως πέτυχαν, διατηρώντας την επιτυχία τους. Και αυτό βέβαια, έχει να κάνει σε πολλές περιπτώσεις και με τον κλάδο. Στην Ελλάδα, ο πιο προτιμητέος είναι αδιαμφισβήτητα το Food & Beverage, με πολλά από τα νέα εγχειρήματα που έκαναν κατά καιρούς την εμφάνισή τους, έγιναν για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα τάση και «σάρωσαν» την αγορά, για να «ξεθωριάσουν» άδοξα. Ένα από αυτά τα παραδείγματα, ήταν η μόδα των καταστημάτων frozen yoghurt, που για μία περίοδο συγκέντρωναν ουρές, ενώ λίγο καιρό μετά είδαμε να έρχονται όλο και περισσότερα λουκέτα. Τις περισσότερες φορές, η ανάπτυξη είναι έντονη, ενθουσιώδης και ελπιδοφόρα, αντέχει 1-3 χρόνια, για να «ξεφουσκώσει» ή, ακόμη χειρότερα, να εξαφανιστεί εντελώς.
Στην Ελλάδα έχουμε δει διάφορες περιπτώσεις. Απότομη, αλλά βραχυπρόθεσμη επιτυχία που δεν άντεξε στον χρόνο, άλλες πρωτοβουλίες που έπεσαν στο κενό εξ αρχής και άλλες που όντως πέτυχαν, διατηρώντας την επιτυχία τους
Για ποιους λόγους όμως τελικά οι επιχειρήσεις επιλέγουν τη μέθοδο franchise;
Σίγουρα, τα πλεονεκτήματα είναι αρκετά και για τις δύο πλευρές, αν και δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τα μελανά σημεία που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψιν πριν από κάθε κίνηση ή απόφαση. Επίσης, καλό είναι πάντα η ανάπτυξη του franchise, ανάλογα πάντα την περίπτωση της επιχείρησης, να ακολουθεί την κατάλληλη κλίμακα, είτε μικρότερη είτε μεγαλύτερη, ώστε το εγχείρημα να μην «πέσει έξω».
Ίσως το πιο ισχυρό πλεονέκτημα που κάνει τους επιχειρηματίες να «ψηφίζουν» franchise, από την πλευρά του franchisee, να είναι η σιγουριά και η ασφάλεια που δίνει η μάρκα της επιχείρησης. Ο δικαιοδόχος, αγοράζει εξ αρχής, μία γνωστή επιχείρηση και αυτό σημαίνει ότι γνωρίζει και τους πελάτες που θα εξυπηρετεί, το target group του δηλαδή.
Επίσης, το franchising είναι ιδανικό για όσους δεν έχουν εμπειρία στις επιχειρήσεις, αφού όλο το concept είναι στην ουσία ήδη στημένο, οι διαδικασίες λειτουργίας είναι προκαθορισμένες, και όλα κυλούν χωρίς ανάγκη για καινοτομία και ανάπτυξη νέων στρατηγικών. O franchisor υποστηρίζει και κατευθύνει τον franchisee. Μάλιστα παρέχει προγράμματα εκπαίδευσης, ενώ θα υποδείξει το κατάλληλο μέρος για να στήσει ο επιχειρηματίας το κατάστημά του.
Αναφορικά με τους franchisees, σημαντικό πλεονέκτημα είναι βέβαια και η ταχύτητα στο κέρδος και την ανάπτυξη, χωρίς να υπάρχουν σημαντικές «δοκιμαστικές» περίοδοι για την ζητούμενη αποδοχή του νέου concept από το καταναλωτικό κοινό, ώστε να γίνει κερδοφόρα η επιχείρηση.
Καίριας σημασίας είναι βέβαια και το κεφάλαιο, γιατί τίποτα δεν είναι εφικτό χωρίς χρηματοδότηση. Καινοτόμες ιδέες που δεν μπόρεσαν να στηριχθούν ή να αναπτυχθούν λόγω περιορισμένου κεφαλαίου, για παράδειγμα. Εδώ λοιπόν έρχεται ένα πλεονέκτημα για τον franchisor, ο οποίος επωφελείται καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις παρέχεται κεφάλαιο από τους franchisees, που «ποντάρουν» στην ιδέα του franchisor, ώστε να βγουν και οι δύο κερδισμένοι.
Τα μελανά σημεία της εφαρμογής του franchise στην Ελλάδα
Όπως όλα βέβαια, το franchise έχει και την αρνητική του πλευρά. Ίσως ένα σημαντικό λάθος που μπορεί να οδηγεί σε αποτυχημένες προσπάθειες να είναι το γεγονός ότι οι επίδοξοι επιχειρηματίες, επιλέγοντας αυτή τη σίγουρη λύση, «επαναπαύονται» στις γνώσεις και την πείρα της εταιρίας με την οποία συνεργάζονται και χρησιμοποιούν το εμπορικό σήμα της, αποδεχόμενοι ότι εκείνη θα κατευθύνει αποκλειστικά τη λειτουργία του καταστήματος, χωρίς δικές τους πρωτοβουλίες και υποστήριξη. Υπάρχει όμως και η αντίθετη οπτική, όπου ο συνεργάτης νομίζει ότι ξέρει καλύτερα. Είτε στη μία είτε στην άλλη περίπτωση, καλλιεργείται μία κατάσταση προβληματική.
Επίσης, όπως είναι εύλογο, σε μία σχέση συνεργασίας ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Σε μια σχέση franchise υπάρχουν δύο διαφορετικές πλευρές, οι οποίες πρέπει να διέπονται από μία κοινή κατεύθυνση, να συμφωνούν ότι μπορούν να έχουν κοινό και επιτυχημένο μέλλον και να στηρίζονται στην ειλικρίνεια και την εμπιστοσύνη. Σε πολλές περιπτώσεις, ωστόσο, αρκετές φορές η αμοιβαία και ειλικρινής κατανόηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων είναι απούσα και αυτό μόνο καλά αποτελέσματα δεν μπορεί να έχει.
Η αλήθεια είναι πως, όπως έχει δείξει ο χρόνος, ο αριθμός των επιχειρήσεων μέσω franchise, που καταφέρνουν να διαφοροποιηθούν από τη μάζα, να παρουσιάσουν μία δική τους πρόταση και τελικά να αντέξουν στον χρόνο, είναι περιορισμένος.
Επίσης, η έλλειψη ελέγχου και ελευθερίας κινήσεων είναι ίσως ένα ακόμη αρνητικό για τον franchisee. Μπορεί ο franchisor να δίνει «απλόχερα» όλη του τη γνώση και την κατεύθυνση, όμως μοιραία αυτό σημαίνει ότι δεν επιτρέπεται ο franchisee να αλλάξει τίποτα, πχ., σε ένα κατάστημα και πρέπει πάντα να ακολουθεί τους κανόνες που ορίζει ο πάροχος της δικαιόχρησης.
Ακόμη όμως και για τον franchisor, η άμεση σύνδεση με τον νέο επιχειρηματία μπορεί να αποβεί είτε θριαμβευτική, είτε καταστροφική, αφού οποιαδήποτε λάθος κίνησή του, θα έχει αυτομάτως αντίκτυπο και στην επιχείρηση του παρόχου.
Και επειδή οι επιχειρήσεις έχουν πάντα να κάνουν με ανθρώπους, εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και ο ανθρώπινος παράγοντας και η σχέση μεταξύ των δύο πλευρών. Ο άνθρωπος που «τρέχει» την επιχείρηση, είτε λίγο είτε πολύ, θα καθορίσει τις εξελίξεις, μέσα από τις κινήσεις του, και τον τρόπο που λειτουργεί η επιχείρηση. Έτσι, πολλές φορές έχουμε βρει μπροστά μας franchise επιχειρήσεις του ίδιου σήματος, να παρουσιάζουν διαφορετικής ποιότητας προϊόντα και εξυπηρέτηση.
Επίσης, από την πλευρά των εταιριών, σε αρκετές περιπτώσεις αυτές φροντίζουν για την κερδοφορία τους, χωρίς ωστόσο να δίνουν το ίδιο βάρος στο συμφέρον των συνεργατών τους και ουσιαστικά την βιωσιμότητα τους. Σε αρκετές περιπτώσεις, εταιρίες που παρέχουν franchise δημιουργούν ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο ο συνεργάτης δεν μπορεί να κερδίσει τελικά, αφού τα περιθώρια κέρδους περιορίζονται σε τέτοιο βαθμό, ώστε το όφελος να αφορά αποκλειστικά την εταιρία που παρέχει το franchise.
Τέλος, πρέπει να γνωρίζουμε ότι franchise δεν είναι μόνο τα καταστήματα εστίασης και τα φυσικά καταστήματα, γενικώς, όπως μπορεί να νομίζουμε στην Ελλάδα. Αντίθετα, στο εξωτερικό, franchise και licensing αποτελούν μεγάλες και πιο ώριμες αγορές, που απλώνονται από τα φυσικά καταστήματα, μέχρι e-shops, ακόμη και τον κινηματογράφο, με franchise ταινίες.
Η μέθοδος του franchise μπορεί να αποφέρει μεγάλο όφελος και στις δύο πλευρές, ή μόνο στη μία, ή αντίστοιχα να οδηγήσει στην αποτυχία. Στην Ελλάδα ομολογουμένως το μοντέλο λειτουργεί κάπως πιο επιφανειακά και χρειάζεται περισσότερη προσοχή, μελέτη και χτίσιμο μιας σχέσης που ωφελεί και τους δύο διαχρονικά και όχι εστίαση στο εύκολο και γρήγορο χρήμα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
