Το franchise έχει έρθει στο προσκήνιο της ελληνικής αγοράς περίπου τα τελευταία 30-35 χρόνια, κυρίως ως μία ελκυστική ευκαιρία της επιχειρηματικότητας δημιουργώντας ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις ελάχιστη διαφοροποίηση ανάμεσα στις επιχειρήσεις που ξεπήδησαν η μία μετά την άλλη.
Παγκόσμια όμως υπάρχει ως επιχειρηματική προσέγγιση πολύ περισσότερα χρόνια έχοντας δημιουργήσει πολυεθνικές μάρκες και μας δίνει γνώση και φωτίζει παράγοντες που έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.
Οι πολύ μικρές επενδύσεις έχουν πολύ υψηλότερα ποσοστά αποτυχίας
Υπάρχει ένα franchise concept για σχεδόν κάθε προϋπολογισμό. Ορισμένες μάρκες μπορούν να παρέχουν franchise ευκαιρία μόνο με 10.000 ευρώ για παράδειγμα, ενώ άλλες κοστίζουν 100.000 $ ή ακόμα και 1.000.000 ευρώ. Αλλά η έρευνα σε βάθος χρόνου εντόπισε μια πολύ ενδιαφέρουσα τάση: Οι μάρκες franchise με χαμηλότερες αρχικές επενδύσεις έχουν πολύ υψηλότερα ποσοστά τερματισμού και κλεισίματος — δηλαδή, οι δικαιοδόχοι franchise χαμηλού κόστους τείνουν να αποτυγχάνουν πιο συχνά.
Αυτό που παρατηρείται είναι ότι το χαμηλότερο όριο φαίνεται να είναι η επένδυση 50.000 ευρώ με τάση να πάει στις 75.000 ευρώ. Για οτιδήποτε πάνω από αυτό, το μέσο ποσοστό αποτυχίας συνήθως παραμένει κάτω από περίπου 5%. Αλλά όταν το κόστος εκκίνησης είναι κάτω από τις 50.000 ευρώ το ποσοστό αποτυχίας εκτινάσσεται.
Γιατί; Οι ειδικοί του κλάδου franchise συμφωνούν: Το πρόβλημα είναι μοιρασμένο ανάμεσα στους δικαιοδόχους και τους ίδιους τους δικαιοπαρόχους.
Συνήθως οι franchisees είναι άτομα με λίγα κεφάλαια, ευκαιριακή προσέγγιση, λιγότερη ή καμία εμπειρία στη διαχείριση επιχειρήσεων ενώ εισέρχονται στον τομέα του franchise στο χαμηλότερο επενδυτικό όριο.
Από την άλλη οι εταιρείες που υπόσχονται επιτυχία με μικρή επένδυση συνήθως έχουν σοβαρό πρόβλημα διαφοροποίησης και βιωσιμότητας το οποίο πολύ γρήγορα αποκαλύπτεται. Συνήθως είναι concepts που δεν έχουν πραγματική επιχειρηματική πρόταση αλλά μια ιδέα που δεν έχει δοκιμαστεί επαρκώς σε διάρκεια χρόνου και διαφορετικές συνθήκες.
Η στάση ζωής στην κοινωνία και η ζωή των ανθρώπων επηρεάζει την βιωσιμότητα
Μελετώντας τα στοιχεία κατά την διάρκεια της πανδημίας και μετά από αυτήν είναι προφανής η ανάπτυξη παγκοσμίως franchise προτάσεων που είχαν να κάνουν με την ευεξία, την υγεία και τα κατοικίδια. Οι άνθρωποι μετά την πανδημία ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για την υγεία τους, την άσκηση αλλά και την ένταξη στην ζωή τους κάποιου κατοικιδίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι προτάσεις για τέτοιου είδους concepts να έχουν πολύ περισσότερους ενδιαφερόμενους και να οδηγούνται σε ανάπτυξη. Η διαφορά μεταξύ των συνθηκών έχουν να κάνουν με το βάθος των συνηθειών. Εάν πρόκειται μόνο για αγοραστικές παροδικές συνήθειες και συμπεριφορές το ποσοστό βιωσιμότητας θα μειωθεί γρήγορα αφού θα πρόκεται για μια επιφανειακή αλλαγή. Παράδειγμα σήμερα μας αρέσει το παγωμένο γιαούρτι αλλά αυτό αύριο δεν έχει μεγάλη σημασία.
Όταν όμως πρόκειται για στάση ζωής όπως η συμβίωση με ένα κατοικίδιο η απόφαση είναι πολύ βαθύτερη και έχει συνήθως μεγάλη διάρκεια. Ή η αλλαγή στον τρόπο ζωής που οδηγεί τους ανθρώπους να προσέχουν περισσότερο και να γυμνάζονται δεν μπορεί να συγκριθεί με την προτίμηση μας σε κάποια χρονική περίοδο να καταναλώνουμε περισσότερα donuts.
Συνεπώς όπως σε κάθε άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα η παροδική τάση με την βαθύτερη απόφαση για στάση ζωής έχει μεγάλη διαφορά και αντίστοιχα άμεσο και ισχυρό αντίκτυπο στην βιωσιμότητα και διαχρονική επιτυχίας ενός franchise concept.
Ταχύτητα ανάπτυξης και διάρκεια στον χρόνο, δύο διαφορετικά μεγέθη
Σε πολλές περιπτώσεις η ταχύτατη ανάπτυξη δεν είναι προάγγελος καλών αποτελεσμάτων και δεν είναι απαραίτητα απόδειξη ότι κάτι “δουλεύει” σωστά. Έχει αποδειχθεί ότι επιχειρηματικές προτάσεις που απέκτησαν πολύ γρήγορα μεγάλα δίκτυα καταστημάτων θα χρειαστούν σύντομα να επαναξιολογηθούν ποσοτικά και ποιοτικά εάν δεν οδηγηθούν γρήγορα στον τερματισμό. Η γρήγορη ανάπτυξη σε πολλές περιπτώσεις κρύβει πολλές και κακές ποιοτικά επιλογές είτε σε σημεία είτε σε συνεργάτες. Αντίθετα η πιο ισόρροπη ανάπτυξη δείχνει να έχει πολύ μεγαλύτερα ποσοστά βιωσιμότητας και να βασίζεται σε καλύτερες ποιοτικά επιλογές. Προφανώς λοιπόν η διάσταση του χρόνου σε ανάπτυξη και διάρκεια έχει πολύ σοβαρό αντίκτυπο. Μια επιχειρηματική πρόταση που έχει δοκιμαστεί στο χρόνο και σε διαφορετικές συνθήκες είναι πολύ πιο ανθεκτική από μια άλλη πρόταση που μέσα σε μερικούς μήνες μεγάλωσε πολύ το δίκτυο της.
Ο χρόνος λοιπόν είναι μια πολύ σημαντική διάσταση αλλά πολλές φορές δεν “μετριέται” από την σωστή οπτική γωνία. Η διάρκεια είναι πολύ σημαντικότερος παράγοντας από την ταχύτητα και αντίστοιχα ο αντίκτυπος στο αποτέλεσμα καθοριστικός.
Ο ανθρώπινος παράγοντας δεν είναι κλισέ
Το franchise δεν διαφέρει σε τίποτα από όλες τις άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες και ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει εξαιρετικά κρίσιμο ρόλο.
Ας εξετάσουμε πρώτα την πλευρά του franchisor, εάν τους ρωτήσουμε όλοι θα μας δώσουν παραδείγματα συνεργατών που δεν τα πάνε καλά. Εχουν καλό σημείο, καλό προιόν, καλή υποστήριξη, ίδια συγκριτικά πλεονεκτήματα με άλλους συνεργάτες μέσα στο ίδιο δίκτυο αλλά εντελώς διαφορετικό αποτέλεσμα.
Γιατί; Γιατί ο “operator” κάνει την διαφορά. Ο άνθρωπος κάνει την διαφορά. Η εταιρεία λοιπόν όταν επιλέγει σημείο, αναπτύσει προϊόντα, σχεδιάζει στρατηγική, κάνει καμπάνιες επικοινωνίας δεν πρέπει να ξεχνάει ότι αυτά δεν θα μπορούν να αναστρέψουν την πορεία προς ένα κακό αποτέλεσμα από μια λανθασμένη επιλογή ανθρώπου. Είναι πάρα πολλά τα παραδείγματα από master franchise συμφωνίες μέχρι το επίπεδο ενός μοναδικού καταστήματος. Έχουμε και στην Ελλάδα πολλά παραδείγματα μεγάλων επιχειρηματιών που είχαν δικαιώματα ανάπτυξης πολυεθνικών brands και τα αποτελέσματα ήταν τραγικά. Και εξίσου πολλά παραδείγματα πολλών ελληνικών επιτυχημένων εταιρειών που σε κάποια σημεία δεν μπορούν να πετύχουν καλό αποτέλεσμα επειδή η επιλογή του ανθρώπου ήταν κακή.
Από την πλευρά του franchisee επίσης υπάρχει η ίδια σημασία στην επιλογή των ανθρώπων στους οποίους θα επενδύσουν χρήματα. Από τον ιδιοκτήτη ή δημιουργό μιας επιχειρηματικής πρότασης μέχρι τα στελέχη της εταιρείας μιλάμε για ανθρώπους. Η αξιόλογηση των ανθρώπων και συνεργατών είναι μεγαλύτερης ή ίσης σημασίας με την επιχειρηματική πρόταση. Και υπάρχει ένας απλός τρόπος να το αντιληφθούμε, η σύγκριση ανάμεσα σε επιχειρηματικές προτάσεις με περίπου την ίδια προϊοντική γκάμα στις ίδιες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Γιατί το brand A που είναι στην αγορά του καφέ, για παράδειγμα, έχει διαφορετική πορεία από το brand B όταν ο καφές έχει ανάπτυξη, τα δύο brands έχουν περίπου τα ίδια χρόνια στην αγορά, ίδιες κονωνικο-οικονομικές συνθήκες και περίπου την ίδια επένδυση; Guess what, human factor.
Το franchise λοιπόν είναι μια δοκιμασμένη συνταγή ανάπτυξης για τις εταιρείες και βιώσιμης επιχειρηματικότητας για τους franchisees αλλά θέλει αξιολόγηση και μελέτη. Πολύ μικρές επενδύσεις, παροδικές τάσεις, άναρχη ανάπτυξη και λάθος επιλογή ανθρώπου είναι τέσσερις καθοριστικοί παράγοντες που επηρεάζουν κρίσιμα το αποτέλεσμα. Τόσο κρίσιμα που μπορεί να είναι μοιραίο.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
