Από το μακρινό 2004, οπότε και ήρθαν στην ελληνική πραγματικότητα οι προοπτικές για τη χρήση υδροπλάνων, ως βασικών μοχλών ανάπτυξης του τουρισμού και τις χρόνιες καθυστερήσεις και γραφειοκρατικά κωλύματα και ασάφειες σε σχετικές νομοθεσίες που τα έφεραν πίσω για πάνω από 10 χρόνια, τα τελευταία χρόνια το τοπίο φαίνεται πως – επιτέλους – ξεκαθαρίζει και τα σχέδια μεγάλων επενδύσεων επανενεργοποιούνται.
Για να εξηγήσουμε, τα υδατοδρόμια είναι η υποδομή που έχει χωροθετηθεί σε υδάτινη επιφάνεια (θάλασσα ή λίμνη) και επιτρέπει την προσθαλάσσωση (προσυδάτωση) και αποθαλάσσωση των υδροπλάνων. Αποτελούν τμήμα λιμανιών ή μαρίνων και απαρτίζονται από χερσαίες εγκαταστάσεις, με κυριότερες τα κτίρια εξυπηρέτησης επιβατών και εργαζομένων καθώς και υδάτινες εγκαταστάσεις όπως την πλωτή προβλήτα πρόσδεσης των υδροπλάνων.
Τα υδροπλάνα είναι ένα μέσο ιδιαίτερα δημοφιλές στο εξωτερικό, καθώς σε πολλά μέρη του κόσμου χρησιμοποιούνται σαν πυροσβεστικά μέσα -τα γνωστά Canadair είναι υδροπλάνα- ή σαν μέσα συγκοινωνίας μεταξύ θαλάσσιων προορισμών που ανήκουν σε αρχιπελάγη και απομακρυσμένες περιοχές. Είναι συνήθως μικρού μεγέθους αεροσκάφη με ικανότητα αποθαλάσσωσης και προσθαλάσσωσης σε υδάτινες επιφάνειες αλλά και για απογείωση και προσγείωση σε συμβατικά αεροδρόμια. Η διαδικασία επιβίβασης είναι αισθητά πιο σύντομη, πράγμα που εξασφαλίζει κέρδος σε χρόνο.
Για την Ελλάδα, ο φορέας που είναι υπεύθυνος τόσο για την ανάπτυξη, οργάνωση αλλά και έλεγχο του συστήματος αερομεταφορών, είναι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας.
Η Ελλάδα γεμίζει υδατοδρόμια (;)
Πρωτεργάτης σε αυτήν την καινούργια αρχή των υδροπλάνων στην Ελλάδα είναι η Hellenic Seaplanes. Τα υδατοδρόμια της Hellenic Seaplanes αποτελούν την πλειοψηφία των υδατοδρομίων που κατασκευάζονται στην Ελλάδα, ενώ άλλοι «παίκτες» του κλάδου είναι οι εταιρίες όπως Eλληνικά Yδατοδρόμια και Grecian Air Seaplanes, με τις δυο τελευταίες να έχουν κοινούς μετόχους. Η Hellenic Seaplanes ιδρύθηκε το 2013 και δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων στη λειτουργία αεροπορικής εταιρείας σύγχρονων υδροπλάνων, την ανάπτυξη ικανού και απαιτούμενου δικτύου υδατοδρομίων, στην αδειοδότηση και διαχείριση υδατοδρομίων.
Η πρώτη πτήση έγινε από την Hellenic Seaplanes στις 20 Ιανουαρίου 2024 από το Λαύριο με επιβάτες μεταξύ άλλων τον Υπουργό Υγεία Άδωνι Γεωργιάδη, την Υφυπουργό Μεταφορών και Υποδομών Χριστίνα Αλεξοπούλου, τον Υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη Ανδρέα Νικολακόπουλο και τον Υφυπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Ιωάννη Παππά.
Στις νεότερες εξελίξεις, υπεγράφη η σύμβαση για δημιουργία υδατοδρομίου και υδάτινου πεδίου στην Χαλκιδική, σε συνεργασία του Δήμου Αριστοτέλη και την Ελληνικά υδατοδρόμια. Η νέα αυτή συνεργασία αποσκοπεί συγκεκριμένα στη δημιουργία υδατοδρομίου και υδάτινου πεδίου στην Ουρανούπολη και αντιστοίχως υδάτινου πεδίου στην Ιερισσό.
Ακόμη, με Κοινή Υπουργική Απόφαση, χορηγήθηκε άδεια ίδρυσης στο υδατοδρόμιο της Σητείας, γεγονός που φέρνει τα υδροπλάνα ένα βήμα πιο κοντά στη Μεγαλόνησο.
Ακόμη, ο νομός Φθιώτιδας, προχώρησε πρόσφατα στην απόκτηση πέντε νέων υδάτινων πεδίων στους κόλπους του. Ειδικότερα το Λιμενικό Ταμείο Φθιώτιδας προχωράει σε συνεργασία με την Hellenic Seaplanes για την αδειοδότηση και δημιουργία σταθμών υδροπλάνων σε 5 λιμάνια του νομού και συγκεκριμένα σε Αρκίτσα, Ράχες, Γλύφα, Θεολόγο και Λάρυμνα.
Υδατοδρόμια έχουν τεθεί σε τροχιά υλοποίησης μεταξύ άλλων στις Κυκλάδες στην Τήνο, τη Σίφνο, την Ανάφη, την Άνδρο, την Αστυπάλαια, την Κάρπαθο, την Κέα, την Κύθνο, τη Μύκονο, τη Σαντορίνη, τη Σέριφο, τη Ρόδο, την Πάτμο και άλλα νησιά, στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη στην Ιεράπετρα, στην Κίσσαμο και τη Σητεία, στην Πάτρα, την Καλαμάτα, την Κυλλήνη, ενώ στο εν λόγω δίκτυο θα προστεθούν τα λιμάνια της Ερμιονίδας, Μονεμβασιάς, Ναυπλίου, Νέας Κίου και Γυθείου. Στη Θράκη στο Ιόνιο στη Ζάκυνθο, στο Βόρειο Αιγαίο στη Χίο, τα Ψαρά, τις Οινούσες και τη Μυτιλήνη, στη Θεσσαλία στον Βόλο, τη Σκόπελο και την Αλόννησο. Η Hellenic Seaplanes, έχει επίσης συμπεριλάβει στο χαρτοφυλάκιό τη Σητεία και τα υδάτινα πεδία σε Ψαρά, Πέτρα Λέσβου και Χίο στα νησιά Βορείου Αιγαίου. Στη Στερεά Ελλάδα, τα δικά τους υδατοδρόμια θα αποκτήσουν η Ιτέα, η Αμφιλοχία, η Αντίκυρα, στην Εύβοια, σε Αιδηψό, Αλιβέρι, Κάρυστο, Κύμη, Χαλκίδα, καθώς και στο νησί της Σκύρου. Στην Αττική, αδειοδοτημένο είναι και ένα υδατοδρόμιο στον Άλιμο, το οποίο ωστόσο έχει πέσει επίσης θύμα καθυστερήσεων.
Όπως αναφέρουν στο THETOTALBUSINESS πηγές της εταιρίας σε σχετική επικοινωνία που πραγματοποιήθηκε, αυτή τη στιγμή πτήσεις υδροπλάνων δεν πραγματοποιούνται ακόμη στην Ελλάδα, συνεπώς δεν είναι ακόμη ενεργό κάποιο υδατοδρόμιο, τόσο από την ίδια, όσο και από άλλη εταιρία. Ωστόσο, με βάση τις ίδιες πηγές, στο επόμενο διάστημα θα ξεκινήσουν δρομολόγια με πρώτη την Κέρκυρα, τους Παξούς και το Ιόνιο γενικώς, με διασύνδεση με προγραμματισμένες πτήσεις, τσάρτερ ή περιηγητικές πτήσεις που έχουν να κάνουν με τα ελληνικά αξιοθέατα, με τουριστικό αντίκρυσμα. Σε επόμενο στάδιο, θα λειτουργήσουν τα υδατοδρόμια στα νησιά των Σποράδων και συγκεκριμένα με τη Σκόπελο και την Αλόννησο.
Αυτή τη στιγμή, η εταιρία τρέχει τόσο αδειοδοτήσεις, όσο και κατασκευές. Συγκεκριμένα, κατασκευασμένα και με άδεια υποδομής, δηλαδή έτοιμα προς λειτουργία είναι τα υδατοδρόμια της Κέρκυρα και των Παξών, που θα τεθούν σύμφωνα με το σχέδιο άμεσα σε λειτουργία, όπως και της Πάτρας. Κατασκευασμένα είναι επίσης αυτό της Σκύρου, της Τήνου και της Πάτμου, ωστόσο στις συγκεκριμένες περιπτώσεις αυτή την περίοδο τρέχει η διαδικασία της αδειοδότησης. Παράλληλα, αυτή την περίοδο προχωρά η κατασκευή του υδατοδρομίου της Καλαμάτας, ενώ όλα τα υπόλοιπα υδατοδρόμια που έχει αναλάβει η εταιρία, βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, με τις απαραίτητες διαδικασίες (αδειοδότηση και κατασκευή) να προγραμματίζονται για το επόμενο διάστημα.
Οι επενδύσεις στα υδατοδρόμια έπεσαν όπως συμβαίνει συνήθως, θύματα της γραφειοκρατίας και πολλών και διαφορετικών αγκυλώσεων για πάνω από δέκα χρόνια
Αυξημένο το επενδυτικό ενδιαφέρον από ξένες εταιρίες
Η Ελλάδα, λόγω των πολλών νησιών της, έχει χαρακτηριστεί από αρκετούς ως «Μαλδίβες της Ευρώπης. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι η επιχείρηση – leader των υδροπλάνων του κόσμου, με τον μεγαλύτερο στόλο και με έδρα της τις Μαλδίβες, Trans Maldivian Airways έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην ελληνική αγορά.
Κι άλλοι παίκτες από το εξωτερικό όμως «κοιτούν» προς την Ελλάδα αναφορικά με τον τομέα των υδροπλάνων, όπως η καναδική Harbour Air, κορυφαία στην αγορά της Β. Αμερικής, και μια ακόμα εταιρία η οποία επιχειρεί στην Ισπανία και τις Βαλεαρίδες νήσους, η Isla Air Express.
Οι πολυετείς καθυστερήσεις
Οι επενδύσεις στα υδατοδρόμια έπεσαν όπως συμβαίνει συνήθως, θύματα της γραφειοκρατίας και πολλών και διαφορετικών αγκυλώσεων για πάνω από δέκα χρόνια. Από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετώπισε, για παράδειγμα, η Hellenic Seaplanes, στη διαδρομή ήταν η ελληνική γραφειοκρατία και οι σημαντικές ασάφειες ή τα κενά του νομικού πλαισίου στην Ελλάδα. Xαρακτηριστικά είναι τα ισχύοντα προεδρικά διατάγματα, βάσει των οποίων δεν επιτρεπόταν κάθε είδους μόνιμη κατασκευή σε λιμάνι. Σε άλλες περιπτώσεις, βασιλικά διατάγματα απαγόρευαν επίσης να δημιουργηθεί κιόσκι στον προβλήτα ενός υδατοδρομίου στις Κυκλάδες.
Παράλληλα, το μεγάλο ερώτημα σχετικά με τον χαρακτηρισμό των υδροπλάνων: «είναι αεροπλάνα ή πλοία»; Προστέθηκε στη λίστα με τα κωλύματα και έκανε τον ελληνοκαναδό επενδυτή Μιχάλη Πατέλη, ο οποίος είχε δραστηριοποιηθεί στη χώρα, καθώς και τον καναδό Τόμας Γκρένβιλ να αποχωρήσουν, με τις επενδύσεις που είχαν ανακοινωθεί να ναυαγούν.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2009, η Airsealines του Μιχάλη Πατέλη αναγκάστηκε να σταματήσει τις πτήσεις υδροπλάνων ύστερα από τέσσερα χρόνια δραστηριότητας, που της προκάλεσαν σημαντικές οικονομικές απώλειες. Από τότε και μετά, υδροπλάνο ξαναπέταξε μόνο μια φορά, το καλοκαίρι του 2013 από το Μπρίντεζι της Ιταλίας στην Κέρκυρα.
Τα πρότυπα του εξωτερικού
Στις Μαλδίβες, αλλά και σε νησιά της Καραϊβικής, την Κροατία, τον Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και την Αυστραλία, υδροπλάνα βέβαια λειτουργούν χρόνια τώρα, με βασική χρήση τους την τουριστική. Όπως έχει αναφέρει ο Τάσος Γκόβας, πρόεδρος της εταιρίας Ελληνικά Υδατοδρόμια, «Υπάρχουν πρότυπα που θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε. Η Καραϊβική φερ΄ειπείν μπορεί να λειτουργήσει ως παράδειγμα για την Κέρκυρα, στις θάλασσες της οποίας η κρουαζιέρα κάνει θραύση. Όταν στο νησί των Φαιάκων πιάνουν 450 – 500 κρουαζιερόπλοια, με περισσότερους από 750.000 επιβάτες, η ύπαρξη υδροπλάνων μπορεί να συνοδεύεται από μικρές εκδρομές sightseeing (περιηγητικές πτήσεις), πχ. στα Διαπόντια νησιά, την Ερείκουσα ή τους Οθωνούς». Γενικώς, όπως βλέπουμε, στον διεθνή χώρο τα υδροπλάνα αποτελούν έναν από τους βασικούς μοχλούς της τουριστικής ανάπτυξης, που αποτελεί και τον πιο βασικό παράγοντα της ελληνικής οικονομίας, προσφέροντας μία διαφορετική εμπειρία στον επισκέπτη, ενώ παράλληλα εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος, κατά τη διάρκεια των διακοπών του. Συνεπώς, οι ευκαιρίες είναι πολλές και θα μπορούσαν να αποφέρουν πολλαπλά οικονομικά οφέλη στη χώρα μας,
Το νέο, καινοτόμο μεταφορικό μέσο παρουσιάζει σημαντικές προοπτικές, όπως τα σημαντικά έσοδα, οι νέες θέσεις εργασίας και τελικά η ελληνική οικονομία. Το παρελθόν βέβαια έχει αποδείξει ότι η Ελλάδα δεν ήταν έτοιμη για τη λειτουργία τους. Μέσα από νέες νομοθεσίες, τα πράγματα πια είναι πιο αισιόδοξα και μένει να δούμε πώς θα προχωρήσουν οι εν λόγω επενδύσεις.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
