Περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ρύπανση, κλιματική αλλαγή, ερημοποίηση, σπατάλη φυσικών πόρων και ενέργειας και πολλά ακόμη ζητήματα άμεσα συνδεδεμένα με τον κόσμο που ζούμε, έρχονται πια σχεδόν καθημερινά στον δημόσιο διάλογο. Άθελά μας όμως, λίγοι από εμάς συνειδητοποιούμε πόσο κρίσιμα είναι, τόσο για εμάς, αλλά κυρίως για το μέλλον των επόμενων γενεών. Λανθασμένα θεωρούμε ότι είναι ακόμη μακριά μας, όμως είναι πιο κοντά από ποτέ.
Κι όμως, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, την οποία δημιούργησαν άμεσα ή έμμεσα οι ανθρώπινες δραστηριότητες, είναι ήδη παρούσες, από τη στιγμή που θα ανοίξουμε το πρωί το παράθυρο του σπιτιού μας και θα συνειδητοποιήσουμε μία ασυνήθιστα για την εποχή, θερμή μέρα, μέχρι τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε αντιμέτωποι με έντονα πλημμυρικά φαινόμενα που δεν έχουν προηγούμενο και πολλά ακόμη που έχουν έρθει και άλλα που… αναμένονται. Από κάποιους επιστήμονες η κλιματική κρίση, θεωρείται ως παγκόσμια υπαρξιακή κρίση, που πρέπει να μας απασχολεί και να μας αφυπνίσει όλους.
Πράσινες συμφωνίες, όπως αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πολυσυζητημένη υιοθέτηση της agenda 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη και άλλες πρωτοβουλίες έρχονται στο προσκήνιο, όμως, σε πρακτικό επίπεδο, γνωρίζουμε τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον πλανήτη που ζούμε;
Τα στοιχεία είναι σοκαριστικά και έχουν αρκετό ενδιαφέρον αυτά που συγκεντρώνει η πλατφόρμα The World Counts, η οποία προσφέρει μία επισκόπηση των κρίσιμων παγκόσμιων προκλήσεων, κυρίως όσον αφορά στο περιβάλλον, και μάλιστα σε πραγματικό χρόνο, με live μετρήσεις.
Από κάποιους επιστήμονες η κλιματική κρίση, θεωρείται ως παγκόσμια υπαρξιακή κρίση, που πρέπει να μας απασχολεί και να μας αφυπνίσει όλους.
Οι αμέτρητοι τόνοι αποβλήτων
Όπως αναφέρεται, η παγκόσμια παραγωγή αποβλήτων θα αυξηθεί κατά 70% το 2050 σε σύγκριση με το 2016, αλλά, ακόμη περισσότερο, θα συνεχίσει να αυξάνεται τουλάχιστον μέχρι το 2100 και θα αφορά πάνω από ένα κιλό αποβλήτων για κάθε άτομο στον πλανήτη, 7 ημέρες την εβδομάδα, 365 ημέρες τον χρόνο. Γενικώς, αποτελεί δεδομένο ότι παράγουμε τεράστιες ποσότητες αποβλήτων, με τα περισσότερα από αυτά είναι τοξικά.
Όπως καταγράφει η πλατφόρμα, μέσα στο 2024, μέχρι στιγμής, οι τόνοι αποβλήτων φτάνουν ασύλληπτους αριθμούς, και συγκεκριμένα ξεπερνούν τους 856,9 εκατ. τόνους που προέρχονται από νοικοκυριά, σε παγκόσμιο επίπεδο. Τον μήνα Ιούνιο που μόλις μπήκε, η ποσότητα των αποβλήτων ξεπερνά τους 20,1 εκατ. τόνους και την εβδομάδα που διανύουμε τους 9,1 εκατ. τόνους, με το κοντέρ να συνεχίζει να καταγράφει ανοδικά και τους αριθμούς να διαφοροποιούνται από στιγμή σε στιγμή. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το κομμάτι των ηλεκτρονικών αποβλήτων που φτάνει τους 21,3 εκατ. τόνους το 2024, σύμφωνα με τα παρόντα δεδομένα.
Δάση που εξαφανίζονται
Ένα ακόμη κρίσιμης σημασίας ζήτημα, είναι η ερημοποίηση και η μείωση του πρασίνου σε όλο τον πλανήτη. Είναι γεγονός πως συνεχίζουμε να κόβουμε τα δάση του κόσμου με ανησυχητικό ρυθμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2016, το 2017 και το 2018 αντιπροσωπεύουν τρία από τα τέσσερα έτη με το υψηλότερο επίπεδο απώλειας δενδρώδους κάλυψης στην ιστορία.
Αυτή τη στιγμή, εντός του 2024 έχουν κοπεί ή καεί από πυρκαγιές ήδη περίπου 11,9 δισεκατομμύρια στρέμματα δάσεων παγκοσμίως. Σοκ προκαλεί η εκτίμηση ότι με τον σημερινό ρυθμό αποψίλωσης των δασών, τα τροπικά δάση του πλανήτη θα έχουν εξαφανιστεί μέχρι το 2100. Αλλά και στο πιο άμεσο μέλλον, τα δάση του κόσμου εξαφανίζονται και μάλιστα με ταχείς ρυθμούς, ενώ κινδυνεύουμε να απομείνει μόνο το 10% μέχρι το 2030, αν δεν παρθούν ριζικά μέτρα.
Ωκεανός vs. Πλαστικό
Ένα τεράστιο ζήτημα είναι βέβαια και η παραγωγή πλαστικού, το οποίο καταλήγει στο περιβάλλον. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ο ΟΗΕ εκτιμά ότι στους ωκεανούς υπάρχουν 51 τρισεκατομμύρια μικροπλαστικά σωματίδια. Αυτό είναι 500 φορές περισσότερο από τον συνολικό αριθμό των άστρων στον γαλαξία μας, τη στιγμή που η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών έχει φτάσει τους 320 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Χωρίς παρέμβαση, η ποσότητα του πλαστικού στους ωκεανούς του κόσμου θα τριπλασιαστεί μέσα σε μια δεκαετία, ενώ, σύμφωνα με τα στοιχεία, μέχρι το 2050, οι ωκεανοί του κόσμου αναμένεται να περιέχουν περισσότερο πλαστικό από ό,τι τα ψάρια, σε βάρος. Πόσο καιρό έχουμε μέχρι να γίνει αυτό; Σύμφωνα με την πλατφόρμα The World Counts, απομένουν μόλις 25 χρόνια, 209 ημέρες και 9 ώρες, μέχρι να γίνει πραγματικότητα. Σχεδόν το 90% των παγκόσμιων θαλάσσιων ιχθυαποθεμάτων εκμεταλλεύονται πλήρως, υπερεκμεταλλεύονται, εξαντλούνται ή βρίσκονται σε κατάσταση κατάρρευσης, ενώ οι παγκόσμιοι ωκεανοί θα μπορούσαν ουσιαστικά να αδειάσουν από ψάρια μέχρι το 2048.
Παράλληλα, περισσότερα από 1.200 είδη ψαριών και θαλάσσιων θηλαστικών επηρεάζονται από το πλαστικό, μέσω κατάποσης ή παγίδευσης. Και τα δύο μπορούν να τα αρρωστήσουν ή να τα σκοτώσουν. Οι επιστήμονες από την άλλη κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, υποστηρίζοντας απλά και ρεαλιστικά πω; «αν “πεθάνουν” οι ωκεανοί, θα πεθάνουμε και εμείς».
Κίνδυνος ο αέρας που αναπνέουμε
Φάκελος ατμοσφαιρική ρύπανση. Με περίπου 25.000 αναπνοές την ημέρα ένας μέσος ενήλικας τροφοδοτεί τον οργανισμό του με την απαραίτητη ποσότητα οξυγόνου. Αν αναλογιστούμε την πορεία της ποιότητας του αέρα που αναπνέουμε καθημερινά, είναι εύλογο να καταλάβουμε το κατά πόσο διατηρούμε – όπως μπορεί να πιστεύουμε – όντως έναν υγιεινό τρόπο ζωής στην καθημερινότητά μας.
Με βάση τα στοιχεία, πάνω από 100 εκατομμύρια χρόνια υγιούς ζωής χάνονται κάθε χρόνο εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Αυτό σημαίνει ότι 1 έτος και 8 μήνες υγιούς ζωής χάνονται κατά μέσο όρο για κάθε άτομο στη γη. Ετησίως, πάνω από 8,9 εκατ. άνθρωποι στον κόσμο χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το 93% των παιδιών στον κόσμο αναπνέουν τοξικό αέρα κάθε μέρα. Πρόκειται για πάνω από 1,8 δισεκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως. Τις κύριες πηγές ρύπανσης στην ύπαιθρο αποτελούν τα οχήματα, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η θέρμανση κατοικιών, η καύση αποβλήτων και η βιομηχανία.
Νερό: Το βασικότερο αγαθό που λιγοστεύει
Παράλληλα, το νερό σταδιακά μειώνεται παγκοσμίως και αυτό δεν έχει να κάνει απλώς με την κατανάλωση νερού όπως τη φανταζόμαστε και τη σπατάλη, αλλά και με το γεγονός ότι απαιτούνται, για παράδειγμα, 24.000 λίτρα γλυκού νερού για την παραγωγή ενός κιλού σοκολάτας, 21.000 λίτρα ανά κιλό κόκκων καφέ και 15.500 λίτρα για ένα κιλό μοσχαρίσιο κρέας. Μόνο 300 λίτρα όμως απαιτούνται για ένα κιλό λαχανικών και αυτό το γεγονός αποτελεί επίσης και μία από τα βασικά επιχειρήματα όσων ακολουθούν τη vegan διατροφή, όταν αναφέρονται στην οικολογική της πλευρά.
Τέλος, όπως καταγράφεται, περίπου 1,8 τρισεκατομμύρια τόνοι νερού έχουν χρησιμοποιηθεί ήδη το 2024.
Ο κόσμος μπορεί να… ξεμείνει από τροπικά δάση το 2100, από τρόφιμα το 2050, από ψάρια το 2048, από νερό το 2040. Τα δεδομένα είναι σοκαριστικά και δυστυχώς – αλλά και ευτυχώς, έχουν να κάνουν κυρίως με την ανθρώπινη δραστηριότητα και παρέμβαση. Ίσως μετά από όλα αυτά μπορούμε να κρατήσουμε αυτό το στοιχείο, δεδομένων και των διαφόρων πρωτοβουλιών, είτε σε μεγαλύτερη είτε σε μικρότερη κλίμακα, που τίθενται στο τραπέζι και δημιουργούν ελπίδα. Είναι λοιπόν στο ανθρώπινο χέρι, η αλλαγή της εικόνας και των όσων έπονται.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
