Ένα ακόμη κομμάτι του παζλ της εύρεσης ανθρώπινου δυναμικού για την ατμομηχανή της οικονομίας, τη βιομηχανία του τουρισμού, προσθέτει η κρίση του δημογραφικού.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, η κυριότερη ηλικιακή ομάδα απασχολούμενων στα καταλύματα και την εστίαση – τους δύο βασικούς κλάδους του τουρισμού – είναι 45 έως 64 ετών και αποτελούν περισσότερο από το 1/3 των συνολικών εργαζομένων. Ακολουθεί η ομάδα 30-44 ετών, αντιπροσωπεύοντας το 34,2% των απασχολούμενων.
Απόδειξη ότι το δημογραφικό θα συνεχίσει να επηρεάζει την πυραμίδα των απασχολούμενων και στον τουρισμό, είναι το γεγονός πως από το 2014 έως το 2023 το ποσοστό των εργαζομένων στις ηλικίες 45-64 ετών και άνω των 65 ετών αυξήθηκε. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου, το ποσοστό των απασχολούμενων 45 έως 64 ετών αυξήθηκε από 28,6% σε 34,1%, ενώ ηλικίας άνω των 65 σκαρφάλωσε στο 2,8% από 1,3% που ήταν το αντίστοιχο διάστημα του 2022.
Χαμηλότερη συμμετοχή για το τρίτο τρίμηνο του 2023 είχαν οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες. Οι εργαζόμενοι 15 έως 24 ετών αποτελούσαν το 15,1% και οι 25-29 ετών το 13,8%. Η εικόνα στο τρίτο τρίμηνο, δηλαδή την αιχμή της τουριστικής περιόδου, την περίοδο 2019 σε σύγκριση με το 2023 είναι μικτή. Συγκεκριμένα, η συνεισφορά της ηλικιακής ομάδας των15-24 ετών αυξήθηκε κατά 24,8%, των 45-64 ετών κατά 12,4% και των άνω των 65 ετών σχεδόν διπλασιάστηκε, αφού αυξήθηκε κατά 95,5%.
Στον αντίποδα, οι εργαζόμενοι ηλικίας 25 έως 29 ετών μειώθηκαν κατά 17,7%, ενώ οι 30 έως 44 ετών ήταν 6,4% λιγότεροι πέρσι, σε σύγκριση με την περίοδο πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, που δοκίμασε σε κάθε επίπεδο τον κλάδο.
Από την άλλη πλευρά του νομίσματος, τα επιβεβαιώνουν πως τα καταλύματα και η εστίαση προσφέρουν ευκαιρίες απασχόλησης σε ομάδες του πληθυσμού που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Πρέπει εδώ να τονιστεί ότι η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων έχει προβλέψει αύξηση των μισθών κατά 5% από την αρχή του 2024, σύμφωνα με την κλαδική σύμβαση εργασίας των ξενοδοχοϋπαλλήλων.
Λιγότεροι σε σύγκριση με το 2019 οι εργαζόμενοι
Πάντως, συνολικά, τα καταλύματα και η εστίαση κατέγραψαν στο τρίτο τρίμηνο του 2023 οριακή μείωση της απασχόλησης σε σύγκριση με το 2022. Οι εργαζόμενοι ήταν λιγότεροι 0,8%, από 445,1 χιλιάδες το 2022 σε 441,4 χιλιάδες το 2023, ενώ αντίθετα οι λοιποί κλάδοι παρουσιάσαν αύξηση κατά 1,2% και οι εργαζόμενοι διαμορφώθηκαν σε 3,8 εκατομμύρια το 2023. Παρόλα αυτά, ο αριθμός των απασχολούμενων το 2023, είναι οριακά χαμηλότερος (-0,8%) από τον υψηλότερο αριθμό απασχολούμενων που κατεγράφει το 2021 και 2,9% υψηλότερος από τα προ-πανδημίας επίπεδα.
Η συμμετοχή του τουρισμού στην απασχόληση ανέβηκε από 9,4% στο τρίτο τρίμηνο του 2014 σε 10,4% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2023, ελαφρώς μειωμένη σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα (10,8%), πλησιάζοντας τα επίπεδα του 2017.
Το δημογραφικό εντείνει ένα πρόβλημα για το οποίο οι ξενοδόχοι αλλά και εν γένει οι άνθρωποι του τουρισμού έχουν χτυπήσει καμπανάκι. Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στον Επισιτισμό – Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ), 80.000 κενές θέσεις έχουν επιβεβαιωθεί από τις εργοδοτικές οργανώσεις, εκ των οποίων οι 53.000 αφορούν ξενοδοχεία και οι 30.000 την εστίαση.
Σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, την οποία διεξήγαγε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, το μεγαλύτερο ποσοστό ελλείψεων παρατηρήθηκε το στα ξενοδοχεία 3 αστέρων (24%) και το μικρότερο στα ξενοδοχεία 5 αστέρων (14%). Από το σύνολο των ελληνικών ξενοδοχείων, το 1/3 εμφάνιζε έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καμαριέρας, το 25% σε τουλάχιστον μία θέση σερβιτόρου, το 21% σε τουλάχιστον μία θέση receptionist και barista και το 19% παρουσίαζε έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καθαριστή εσωτερικών και εξωτερικών χώρων.
Μέσω του ΣΕΤΕ, οι εκπρόσωποι των τουριστικών επιχειρήσεων έχουν ζητήσει από την υπουργό Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη να συμβάλει στην κάλυψη των κενών θέσεων στον τουρισμό, με μία από τις λύσεις να έγκειται στην επίσπευση των μετακλήσεων εργαζομένων από τρίτες χώρες. Το υπουργείο Εργασίας ενέκρινε από την πλευρά του την εισαγωγή 200.425 ξένων εργαζόμενων κυρίως από τρίτες χώρες, με τους ξεν
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
