O καφές, στα βάθη των δεκαετιών, και ανεξαρτήτως των οικονομικών συνθηκών που επικρατούσαν κατά περιόδους στη χώρα μας, παραμένει μία καθημερινή συνήθεια για τους Έλληνες, που αρνούνται να την αλλάξουν. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι σε έρευνα της Pricefox πριν μερικούς μήνες, η Ελλάδα βρέθηκε στην 9η θέση κατανάλωσης καφέ παγκοσμίως, με τον κάθε Έλληνα να καταναλώνει ετησίως 3 κιλά καφέ.
Αυτό, πρακτικά, σημαίνει κατανάλωση που ξεπερνά τα 30 εκατ. κιλά ετησίως στη χώρα μας. Από μόνο του, το νούμερο αυτό καθιστά σαφές ότι το αγαπημένο ρόφημα, εκτός από γευστική απόλαυση στους λάτρεις του, προσφέρει και σημαντικά οικονομικά οφέλη στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα, σε περίπτωση φυσικά που καταφέρουν να ξεχωρίσουν από τον -ισχυρό- ανταγωνισμό.
Στην Ελλάδα, ειδικά τα τελευταία 10-15 χρόνια, στους παραδοσιακούς «παίκτες» της αγοράς, προστέθηκαν μία σειρά από επιχειρήσεις που κατάφεραν να επεκταθούν γρήγορα και να ανοίξουν καταστήματα με ρυθμό… πολυβόλου, κυρίως μέσα από την εφαρμογή ενός franchise μοντέλου. Κάπως έτσι, δίπλα σε παραδοσιακές δυνάμεις, όπως ο «Γρηγόρης», προστάθηκαν δυνάμεις όπως τα Coffee Island, το Mikel, το Coffee Lab και το Coffee Berry. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ελληνική αγορά, πέντε μεγάλες αλυσίδες απολαμβάνουν μερίδιο που αντιστοιχεί περίπου στο 60% .
Coffee Island
Η μεγαλύτερη, αυτή τη στιγμή, ελληνική αλυσίδα καταστημάτων καφέ ξεκίνησε τη διαδρομή της, το 1999, στην Πάτρα.
Ιδρυτής της είναι ο Βαγγέλης Λιόλιος, ο οποίος αν και σπούδασε ιατρική αποφάσισε ότι η επιχειρηματικότητα του ταιριάζει περισσότερο. Δημιουργώντας λοιπόν στη γενέθλια πόλη του ένα κατάστημα το οποίο είχε την αισθητική του παλαιού καφεκοπτείου, κατάφερε γρήγορα να ξεχωρίσει.
Η Coffee Island διαθέτει δίκτυο από 500 καταστήματα σε 50 νομούς και 114 πόλεις της Ελλάδας και επιπλέον σε 52 σημεία επτά χωρών (Κύπρο, Ηνωμένο Βασίλειο, Καναδά, Ντουμπάι, Ελβετία, Ρουμανία και Αίγυπτο).
Από αυτά, τα 432 λειτουργούν στην ελληνική αγορά, ενώ χρονιά-κλειδί για την ανάπτυξη της εταιρείας ήταν το 2009. Τότε ήταν που η Coffee Island ξεκίνησε να προσφέρει υπηρεσίες takeaway (Coffee on-the-go) υιοθετώντας το σημερινό concept που συνδυάζει το παραδοσιακό καφεκοπτείο με το μοντέρνο espresso bar, ενώ ξεκίνησε τη λειτουργία της και στην Κύπρο.
Η εταιρεία δίνει μεγάλη προσοχή στο Direct Trade, καθώς το 90% της ποσότητας του καφέ εισάγεται απευθείας από τις φάρμες που η εταιρία υποστηρίζει με συνεργασία μεμονωμένων παραγωγών ή συνεταιρισμών στις χώρες παραγωγής καφέ, στηρίζοντας έτσι τις τοπικές κοινωνίες, συμβάλλοντας στη βιωσιμότητά τους και επιλέγοντας organic μεθόδους καλλιέργειας.
Και μπορεί αυτή τη στιγμή η παρουσία της να έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα ελληνικά σύνορα, η Coffee Island όμως μένει πιστή στην Πάτρα, όπου και παραμένει η έδρα της, καθώς επενδύει για την αναβάθμιση των ιδιόκτητων εγκαταστάσεων του εργοστασίου και των υποδομών της, στις οποίες επεξεργάζονται και καβουρδίζονται 1.400 τόνοι καφέ τον χρόνο για την κάλυψη των αναγκών του δικτύου της.
Mikel
Aλματώδης ήταν η ανάπτυξη που γνώρισε και η αλυσίδα καταστημάτων καφεστίασης Mikel, η οποία ξεκίνησε τη λειτουργία της τον Νοέμβριο του 2008 από την πόλη της Λάρισας. Ιδρυτής της είναι ο Λευτέρης Κυριακάκης, ο οποίος κοντεύει τα 30 χρόνια επαγγελματικής ενασχόλησης με την εστίαση, καθώς ξεκίνησε την πορεία του το 1996.
Γρήγορα η επιχείρηση γνωρίζει μεγάλη επιτυχία με αποτέλεσμα σήμερα να λειτουργούν πάνω από 340 καταστήματα σε 18 χώρες, ενώ στα πλάνα υπάρχει η επέκταση σε περισσότερες από 30 χώρες.
Σημαντική συνεισφορά στην εξάπλωση του brand έχουν και οι συνεργασίες franchise. Το πρώτο μαγαζί με δικαιόχρηση ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2012, ενώ ενδεικτικό της επιτυχίας ήταν το γεγονός πως μέχρι να ολοκληρωθεί η χρονιά είχαν ανοίξει ήδη 10 μαγαζιά franchise. Η… κάθοδος στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε τo 2013, με την αποδοχή του κοινού να είναι μεγάλη, ενώ μέχρι το 2014 η εταιρεία είχε αναπτύξει 100 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα. Σήμερα με περισσότερα των 300 καταστημάτων, η Mikel αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αλυσίδες καφές σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ανάπτυξη δεν σταματά παρά την πάροδο των ετών, καθώς μόνο το 2021 η εταιρεία πρόσθεσε στο δίκτυό της 60 επιπλέον καταστήματα σε παγκόσμια βάση.
Για το όνομα του Μikel υπάρχουν πολλές θεωρίες, ο ίδιος ο Λευτέρης Κυριακάκης πάντως είχε δηλώσει ότι το Mikel χρωστάει κυρίως το όνομα του στον πατέρα του, Μιχαήλ. «Το σκεπτικό να βάλω και την φωτογραφία του πατέρα μου στο σήμα των Mikel, ήταν ότι ήθελα να έχω ένα σήμα που να είναι ξεχωριστό, εύκολα αναγνωρίσιμο και συναισθηματικά δεμένο όπως πρέπει. Εκτός από αυτό βέβαια, πίστευα ότι ένας άνθρωπος μιας κάποιας ηλικίας, που δείχνει πάνω από 60, υποσυνείδητα σου μεταφέρει το μήνυμα της αγάπης, της τεχνογνωσίας και αν το θες και της ομορφιάς», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.
Coffee Lab
Η Coffee Lab έκανε τη μεγάλη προσπάθειά της να «συστηθεί» στο ευρύ κοινό εν μέσω οικονομικής κρίσης, και συγκεκριμένα το 2015, όταν και ξεκίνησε η ανάπτυξη του δικτύου franchise μέσω 5 καταστημάτων στην Αττική. Η ιστορία της εταιρείας πάντως ξεκίνησε 6 χρόνια πριν, και συγκεκριμένα το 2009, όταν ο Στέλιος Ρουμελιώτης, ο οποίος είχε ήδη διαδρομή 12 ετών στην αγορά του καφέ, έχοντας περάσει από θέσεις barista, εκπαιδευτή και υπεύθυνου παραγωγής σε εταιρείες, αποφάσισε να προχωρήσει στην στην ίδρυση της Coffee Lab Microroaster.
Η κίνηση αυτή είχε ιδιαίτερη σημασία, καθώς τα Coffee Lab θεωρούνται η πρώτη ελληνική αλυσίδα που εκπροσώπησε το λεγόμενο Τρίτο Κύμα καφέ. Επί της ουσίας, με τον όρο Τρίτο Κύμα εννοούμε την επιστροφή στην ουσία της παραγωγής και της κατανάλωσης καφέ: τον ίδιο τον καφέ, τάση που ξεκίνησε στις αρχές του 21ου αιώνα.
Στο τρίτο κύμα πρωταγωνιστή θέση έχουν ανεξάρτητοι παραγωγοί και καβουρδιστές, οι οποίοι διαθέτουν εμπεριστατωμένη γνώση για τον καφέ και είναι αφοσιωμένοι στην υψηλή ποιότητα και τη φρεσκάδα των τελικών κόκκων. Όσον αφορά τους baristi, το έργο τους έχει γίνει πιο απαιτητικό αλλά παράλληλα και πολύ πιο ενδιαφέρον καθώς καλούνται να τελειοποιήσουν τη συνταγή espresso που θα του επιτρέψει να είναι ποιοτικά συνεπείς στην παραγωγή ροφημάτων, ενώ οφείλουν να ξέρουν όλες τις πληροφορίες για τον καφέ που χρησιμοποιούν.
Σε αυτήν ακριβώς την γνώση εστιάζει και το όνομα της αλυσίδας, καθώς σαν ένα «εργαστήριο καφέ» παρακολουθεί τον καφέ της από την καλλιέργειά του, ακολουθώντας τις αρχές του direct trade, ενισχύοντας τη βιώσιµη καλλιέργεια και τις δίκαιες συνθήκες εργασίας. Με τον τρόπο αυτό καθίσταται εφικτή η πλήρης ιχνηλασιμότητα του καφέ και η αναγνώριση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που διαθέτει κάθε σοδειά.
Η προσπάθεια έχει στεφθεί από επιτυχία, καθώς σήμερα η Coffee Lab διαθέτει στο δυναμικό της 170 καταστήματα που δραστηριοποιούνται σε Ελλάδα και εξωτερικό, ενώ στο κέντρο της Αθήνας έχει ανοίξει τα τελευταία χρόνια η Coffee Lab Croissanterie,η οποία διαθέτει δικό της εργαστήριο, στο οποίο κάθε μήνα παράγονται 30.000 χειροποίητα κρουασάν τα οποία κατευθύνται προς το δίκτυο καταστημάτων της αλυσίδας.
Coffee Βerry
Άλλη μία αλυσίδα καφέ που εκπροσωπεί το λεγόμενο «Τρίτο Κύμα« είναι η Coffee Berry. Το πρώτο της κατάστημα ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2015 στη Γλυφάδα, με την υπογραφή Xάρη Γρυπάρη. Ο ίδιος ξεκίνησε να ασχολείται με τον καφέ, σε επίπεδο χονδρικής, από το 2003, και μέσα από την μακρόχρονη διαδρομή του απέκτησε την απαιτούμενη πείρα προκειμένου να διαβλέψει τις ανάγκες της αγοράς.
Συγκεκριμένα, αντιλήφθηκε ότι ο take away καφές θα είναι ένα προϊόν που θα κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια, και όποιος επενδύσει σε αυτόν με μεράκι και συνέπεια θα δικαιωθεί. Σήμερα, η αλυσίδα έχει καταφέρει να διαθέτει ένα δίκτυο καταστημάτων που ξεπερνά τα 230, σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Αναλυτικότερα, εκτός από τη χώρα μας, η επιχείρηση έχει ήδη αναπτύξει το δίκτυο καταστημάτων της σε Κύπρο και Αίγυπτο, ενώ το «βάρος» πλέον έχει «πέσει» σε νέες αγορές σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Σημαντική είναι η παρουσία στη Γερμανία, με διψήφιο αριθμό καταστημάτων, ενώ σημαντικά σχέδια υπάρχουν για τη Σαουδική Αραβία στην οποία υπολογίζεται ότι θα λειτουργήσουν συνολικά 22 καταστήματα.
Κομβική στιγμή για την εταιρεία ήταν το 2022, όταν και πάρθηκε η απόφαση για την δημιουργία μιας νέας υπερσύγχρονης, πλήρους αυτοματοποιημένης γραμμής παραγωγής καφέ στο Κορωπί, επένδυση που θα ξεπεράσει συνολικά τα 10 εκατ. ευρώ και υπολογίζεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2024.
Γρηγόρης
Ο «Γρηγόρης» σε αντίθεση με τις εταιρείες που αναλύσαμε την διαδρομή τους νωρίτερα, αποτελεί έναν παραδοσιακό παίκτη, με παρουσία 52 ετών στην αγορά, καθώς το πρώτο κατάστημα ξεκίνησε την λειτουργία του το 1972, από τον Γρηγόρη Γεωργάτο, στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης.
Βέβαια ο καφές άργησε να αποτελέσει βασικό προϊόν της επιχείρησης, αφού αυτό συνέβη σχεδόν 20 χρόνια μετά, και συγκεκριμένα το 1991, όταν πλέον στην επιχείρηση έχουν μπει τα παιδιά του ιδρυτή της «Γρηγόρης, ο Βλάσσης και η Άρτεμις. Εκείνα είναι που αντιλαμβάνονται ότι το ενδιαφέρον των καταναλωτών για τον καφέ στο χέρι μεγαλώνει, και φροντίζουν να αποκτήσουν τον ανάλογο εξοπλισμό για την παρασκευή espresso based καφέ, ενώ ταυτόχρονα ξεκινά να προσφέρεται και η υπηρεσία take away, πουλώντας cappuccino, cappuccino freddo και freddo espresso.
Με προσεκτικές κινήσεις, και με έμφαση στα καταστήματα franchise, η «Γρηγόρης» κατάφερε να μεγαλώσει την πελατειακή της βάση, ενώ το 2005, πραγματοποιεί την επέκτασή της και στην Κύπρο. Η επιτυχία είναι μεγάλη και μέχρι το 2010 τα καταστήματα της αλυσίδας έχουν φτάσει τα 250.
Κομβική στιγμή για την επιχείρηση ήταν ότι την περίοδο της οικονομικής κρίσης (και ενώ κι άλλες αλυσίδες καφέ έχουν κάνει την εμφάνισή τους) λαμβάνεται η απόφαση να μειωθεί η τιμή του καφέ από 2,30€ σε 1,30€, προκειμένου να παραμείνει προσιτή στον κόσμο που αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες. Την ίδια περίοδο ξεκινά τη δραστηριότητά του σε χώρες όπως η Ρουμανία και η Γερμανία.
Σπουδαία αντανακλαστικά επέδειξε η εταιρεία και την περίοδο της πανδημίας, όταν κατάφερε να εξυπηρετήσει τους πελάτες της μέσω διαδικτύου και app. Σήμερα, ο Γρηγόρης παραμένει ηγέτης της αγοράς με 370 καταστήματα σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ο Γρηγόρης παραμένει το πιο ολοκληρωμένο food+coffee concept στην Ελληνική αγορά αφού διαθέτει πλήρη γκάμα τροφίμων και ροφημάτων.
Και μπορεί τα success story που παρουσιάσαμε να δημιουργούν την εντύπωση ότι η επιτυχία στον χώρο της καφεστίασης είναι κάτι απλό, στην πράξη όμως αποδεικνύεται ότι μόνο όσοι πραγματικά αντιληφθούν τις τάσεις της αγοράς και παρουσιαστούν έτοιμοι να «απαντήσουν» στις προκλήσεις που μπορεί να παρουσιαστούν θα καταφέρουν να επικρατήσουν του ανταγωνισμού. Ενός ανταγωνισμού που είδε ακόμα και πολυεθνικές κολοσσούς να αποτυγχάνουν, γιατί δεν κατάφεραν να «πιάσουν» τον ελληνικό «σφυγμό».
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
