Mια διαφοροποίηση ως προς το χαρακτήρα και την ευρύτερη προσέγγιση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας έχουν εμφανίσει τον τελευταίο καιρό ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις στον κλάδο της βιομηχανίας.
Η διαφοροποίηση έγκειται στο γεγονός ότι οι συγκεκριμένες οντότητες έχουν επιλέξει να συνεργαστούν με επιχειρηματίες, που συμμετέχουν ως μέλη στα διοικητικά τους συμβούλια αλλά και με εγνωσμένου κύρους και αξίας υψηλόβαθμα στελέχη της αγοράς. Τέτοιες περιπτώσεις αποτελούν η βιομηχανία ζυμαρικών Μέλισσα Κίκιζας, στης οποίας το διοικητικό συμβούλιο συμμετέχουν ο ιδιοκτήτης της γαλακτοβιομηχανίας Κρι Κρι, Παναγιώτης Τσινάβος αλλά και ο Χρήστος Χαρπαντίδης της Philip Morris. Ωστόσο αυτή δεν είναι η μοναδική περίπτωση καθότι και στην γαλακτοβιομηχανία της οικογένειας Παντελιάδη, Όπτιμα, συμμετέχουν από πέρσι ο ιδρυτής της Cafetex, Γιάννος Μπενόπουλος, ο Βασίλης Σταύρου πρώην CEO της ΑΒ και νυν CEO της Valvis Συμμετοχών που παράγει και τυποποιεί το νερό Aqua Carpatica. Πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Endless που παράγει τα χαρτικά. Στο διοικητικό της συμβούλιο συμμετέχουν πλέον ο Αρμόδιος Γιαννίδης, επικεφαλής της βιομηχανίας χρωμάτων Vitex αλλά και ο Δημήτρης Βαλαχής, CEO του ομίλου Φουρλή. Ενδιαφέρον όμως έχει και η παρουσία σε αυτό του Λεωνίδα Βρεττάκου προέδρου των Ελληνικών Αλυκών και πρώην CEO της ΑΒ Βασιλόπουλος αλλά και της Ευαγγελίας Γκίζα, που είναι διευθύντρια διασφάλισης ποιότητας στη Νίκας.
Διαφοροποίηση του μοντέλου διοίκησης και εξωστρέφεια
Πρόκειται για κινήσεις που έρχονται να διαφοροποιήσουν δραστικά το μοντέλο διοίκησης οικογενειακών επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν την δυνατότητα να συλλέξουν την εμπειρία άλλων επιχειρηματιών, κατά βάση από άλλους κλάδους του επιχειρείν και ταυτόχρονα να αξιοποιήσουν τις συμβουλευτικές τους υπηρεσίες σε συγκεκριμένα θέματα. Εκτός των άλλων αποτελεί και ένα ισχυρό μήνυμα εξωστρέφειας από πλευράς των μετόχων με στόχο να αξιοποιήσουν τη διεθνή αλλά και εγχώρια εμπειρία των προαναφερόμενων επιχειρηματιών και υψηλόβαθμων στελεχών της αγοράς. Στόχος είναι να αποκτήσει η εκάστοτε εταιρεία πολυσυλλεκτικότητα και τεχνογνωσία σε επίπεδο διοίκησης και διαχείρισης των πεπραγμένων αλλά και στον τομέα του στρατηγικού σχεδιασμού προκειμένου να υλοποιήσει τις μελλοντικές τις κινήσεις.
Στοιχεία της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας καταδεικνύουν ότι στην Ελλάδα οι 8 στις 10 επιχειρήσεις είναι οικογενειακές, όπως και το 44% των εισηγμένων επιχειρήσεων στο ΧΑ, καθώς οι άνθρωποι που ασκούν τη διοίκηση έχουν το 20% των μετοχών αυτών των επιχειρήσεων.
Όπως προκύπτει από έρευνες αγοράς, οι οικογενειακές επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα όλων των επιχειρήσεων παγκοσμίως, συνεισφέρουν τουλάχιστον στο 70% του παγκόσμιου ΑΕΠ και παρέχουν το 50%-80% των θέσεων εργασίας σε πολλές χώρες. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Οικογενειακών Επιχειρήσεων (European Family Businesses Organization) αναφέρει ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν το 60% έως και 90% όλων των εταιρειών σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, καθώς και το 40%-50% της ιδιωτικής απασχόλησης στην περιοχή.
Στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), οι οικογενειακές επιχειρήσεις συνεισφέρουν συνολικά στα δύο τρίτα του ΑΕΠ της χώρας και στις θέσεις εργασίας, ενώ συνεχίζουν να στηρίζουν την ελληνική οικονομία, έχοντας επιδείξει αξιοσημείωτες αντοχές απέναντι στην κρίση. Σημειώνεται πάντως ότι μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στον κόσμο όπως η Walmart, η Berkshire Hathaway του Warren Buffet, η Schwarz Group που έχει τη Lidl, η BMW, η Ford Motor, η Robert Bosch, η Dell Technologies, είναι οικογενειακές επιχειρήσεις. Για να πληρούν τις προϋποθέσεις ως οικογενειακές επιχειρήσεις, τα μέλη της οικογένειας πρέπει να συνεχίσουν να συμμετέχουν στη διοίκηση της εταιρείας, να κατέχουν πλειοψηφία μετοχών σε αυτή αλλά και να συμμετέχουν είτε στο διοικητικό συμβούλιο, στην εκτελεστική διοίκηση είτε στο εποπτικό συμβούλιο.
Τα χαρακτηριστικά των οικογενειακών επιχειρήσεων
Οι οικογενειακές επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθος και τη γεωγραφική τους θέση, τείνουν να εμφανίζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, που είναι καθοριστικά για την επιτυχία τους:
- Επιχειρηματικό πνεύμα
- Μακροπρόθεσμο όραμα και στρατηγική, δέσμευση στους μετόχους
- Δημιουργία πλούτου και συντήρησή του για τις επόμενες γενεές
- Οικογενειακές αξίες στην εταιρική διακυβέρνηση
- Σύγκλιση των συμφερόντων της επιχείρησης και της οικογένειας
- Συνδυασμός ιδιοκτησίας, ελέγχου και διοίκησης
- Συγκέντρωση του πλούτου της οικογένειας στην επιχείρηση
- Καλές σχέσεις με τους μετόχους, κλίμα εμπιστοσύνης και οικοδόμηση καλής φήμης και αξιοπιστίας στην κοινωνία
Υπάρχουν βεβαίως και προκλήσεις και δυσκολίες. Η κυριότερη ίσως είναι ο κίνδυνος διαμάχης μεταξύ των μελών της οικογένειας, κόντρες για την διαδοχή, αλλά και νεποτισμός στις κορυφαίες θέσεις.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
