Από το ‘Trillion Trees’ στο ‘Stop Planting’
Ο οικολόγος Thomas Crowther, ο οποίος κάποτε ενέπνευσε τις παγκόσμιες προσπάθειες φύτευσης δέντρων, έχει αλλάξει τις απόψεις του για τη διατήρηση του περιβάλλοντος. Τώρα επιστρέφει με ένα νέο σχέδιο για την αποκατάσταση της φύσης.
Ο Crowther, που ήταν ο επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος της εκστρατείας “Trillion Trees Campaign” των Ηνωμένων Εθνών, τώρα πιστεύει σε μια πιο υπεύθυνη προσέγγιση για την αποκατάσταση της φύσης.
Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες αντικαθιστούν τον ενθουσιασμό για δενδροφύτευση
Σε μια αναπάντεχη τροπή, ο Thomas Crowther απευθύνθηκε στους υπουργούς περιβάλλοντος στην COP28 στο Ντουμπάι και τους προέτρεψε να επανεξετάσουν την αδιάκοπη επιδίωξη των δενδροφυτεύσεων. Υποστήριξε ότι οι μαζικές δενδροφυτεύσεις, που κάποτε θεωρούνταν περιβαλλοντική λύση, μπορεί να μην είναι τόσο αποτελεσματικές όσο πίστευαν ότι είναι.
Διαβάστε ακόμα: Μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους για το κλίμα του 2030;
Ο Crowther επεσήμανε ότι δυνατότητα των νεοδημιουργηθέντων δασών να απορροφούν άνθρακα είχε υπερτιμηθεί και πως μπορεί, τελικά, να βλάψουν τη βιοποικιλότητα. Πάνω απ’ όλα, τόνισε πως είναι πραγματικά επιζήμια όταν χρησιμοποιούνται, όπως συμβαίνει συχνά, ως δικαιολογία για να αποφύγουμε τη μείωση των εκπομπών.
Πώς ξεκίνησε η φρενίτιδα της δενδροφύτευσης
Το 2019, η προηγούμενη έρευνα του Thomas Crowther πρότεινε ότι η Γη είχε χώρο για επιπλέον 1,2 τρισεκατομμύρια δέντρα, τα οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην απορρόφηση σημαντικού μέρους των ιστορικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αυτή η αποκάλυψη πυροδότησε μια παγκόσμια τρέλα δενδροφύτευσης μεταξύ εταιρειών και ηγετών που επιθυμούσαν να επιδείξουν τη δέσμευσή τους στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Ωστόσο, αντιμετώπισε επίσης επικρίσεις από επιστήμονες που υποστήριξαν ότι οι εκτιμήσεις του Crowther ήταν υπερβολικά αισιόδοξες και ότι η αποκατάσταση των δέντρων ήταν μόνο μία από τις πολλές αποτελεσματικές λύσεις για το κλίμα.
Μια διαφοροποιημένη προσέγγιση
Σε απάντηση στις επικρίσεις και τις ανησυχίες, ο Crowther δημοσίευσε μια πιο διαφοροποιημένη μελέτη τον Νοέμβριο, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 200 συν-συγγραφείς. Η έρευνα αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της προστασίας των άθικτων δασικών εκτάσεων έναντι της φύτευσης νέων δέντρων.
Η μελέτη αυτή έδειξε ότι ενώ η αποκατάσταση κατεστραμμένων ή κατακερματισμένων δασών θα μπορούσε να δεσμεύσει 87 γιγατόνους άνθρακα, η ωρίμανση των υφιστάμενων δασών θα μπορούσε να απορροφήσει επιπλέον 139 γιγατόνους. Οι εκτιμήσεις αυτές, αν και ελπιδοφόρες, δεν αποτελούν μια ολοκληρωμένη λύση για την κλιματική κρίση, αλλά υπογραμμίζουν τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει η ίδια η φύση στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Συζητήσεις και ανησυχίες
Η νέα μελέτη του Crowther έχει συγκεντρώσει λιγότερη κριτική από συναδέλφους επιστήμονες, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την πιθανή υπερεκτίμηση της δέσμευσης άνθρακα μέσω της αποκατάστασης των δασών. Επιπλέον, υπάρχει η ανησυχία ότι οι αισιόδοξες εκτιμήσεις της μελέτης θα μπορούσαν να προωθήσουν ακούσια το greenwashing , εάν παρερμηνευθούν ή χρησιμοποιηθούν λανθασμένα.
Για το λόγο αυτό, ο Crowther υπογραμμίζει τη σημασία της ανάληψης υπεύθυνων δεσμεύσεων για την αποκατάσταση της φύσης, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει τις προκλήσεις και τις πολυπλοκότητες που συνδέονται με τέτοια έργα. Τονίζει την ανάγκη να αποφεύγονται παγίδες όπως η αποψίλωση των δενδρυλλίων, οι πυρκαγιές ή ο εκτοπισμός των ιθαγενών κοινοτήτων.
Πρόοδος στην COP28
Η διάσκεψη για το κλίμα σηματοδότησε μια αξιοσημείωτη νίκη για τις προσπάθειες αυθεντικής αποκατάστασης της φύσης. Τα συμφωνηθέντα κείμενα της COP28 περιλάμβαναν, για πρώτη φορά, αναφορά στον στόχο της Διακήρυξης της Γλασκώβης για αντιστροφή της απώλειας των δασών έως το 2030, συνοδευόμενη από έκκληση για αυξημένη υποστήριξη και επενδύσεις για την επίτευξη του στόχου αυτού.
Διαβάστε ακόμα: Είναι η plant-based διατροφή η λύση για την κλιματική κρίση;
Επιπλέον, η σύνοδος κορυφής σημείωσε πρόοδο όσον αφορά τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών για μη αγοραίες επενδύσεις στη φύση, οι οποίες περιλαμβάνουν ουσιαστικά επιχορηγήσεις και όχι πιστώσεις άνθρακα. Ωστόσο, απέτυχε να καταλήξει σε συναίνεση σχετικά με τις συμφωνίες για την καταμέτρηση των εκπομπών από χώρα σε χώρα ή τη δημιουργία μιας αγοράς πιστωτικών μορίων άνθρακα του ΟΗΕ – γεγονός που ενισχύει τις αμφιβολίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα του συμψηφισμού εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ως στρατηγική για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Ένα μάθημα περιβαλλοντικής διατήρησης
Η μετατόπιση του Thomas Crowther από την προώθηση της φύτευσης δέντρων μεγάλης κλίμακας στην έμφαση της υπεύθυνης αποκατάστασης της φύσης αντανακλά την μεταβαλλόμενη αντίληψη για τη διατήρηση του περιβάλλοντος. Η πορεία του αναδεικνύει την ανάγκη για μια πιο διαφοροποιημένη προσέγγιση, καθώς και τις προκλήσεις στη διάκριση της αυθεντικής αποκατάστασης της φύσης από την επιφανειακή “πράσινη πλύση” στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Με πληροφορίες από Wired
Photo: Unsplash
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
