Κάθε χρόνο, το 40% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων δεν καταναλώνεται. Αντ’ αυτού, σαπίζει στα χωράφια, χάνεται στο δρόμο προς την αγορά ή πηγαίνει στους κάδους απορριμμάτων μας. Την ίδια στιγμή, 815 εκατομμύρια άνθρωποι πεινούν και η παγκόσμια οικονομία χάνει 940 δις ετησίως από την απώλεια και τη σπατάλη τροφίμων, των οποίων η αποσύνθεση συμβάλλει σημαντικά στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Το 43% της σπατάλης συντελείται σε επίπεδο καταναλωτή και νοικοκυριού
Ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να φτάσει τα 8,5 δισεκατομμύρια το 2030 και τα 9,7 μέχρι το 2050. Με την ανησυχία ότι οι φυσικοί πόροι και η θρεπτική τροφή δεν θα επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες των κατοίκων της γης, ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων στρέφεται σε διατροφικές συνήθειες που θεωρούνται περισσότερο βιώσιμες. Αυτό δεν συνεπάγεται μόνο αλλαγή στην ποιότητα αυτών που καταναλώνουμε, αλλά και στην ποσότητά τους.
Το 86% του πληθυσμού δεν γνωρίζει ότι η σπατάλη τροφίμων συμβάλλει περισσότερο από τα πλαστικά απόβλητα στην κλιματική αλλαγή. Για να γίνει αυτό κατανοητό, ας σκεφτούμε ότι 1 κιλό απορριμμάτων τροφίμων σε χώρους υγειονομικής ταφής παράγει τις ίδιες εκπομπές άνθρακα με 25.000 πλαστικά μπουκάλια των 500ml.
Στο γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε τις επιπτώσεις των απορριμμάτων τροφίμων στο περιβάλλον, κατέληξε έρευνα του Τμήματος Συσκευασίας του Michigan State University. Η έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από την Ameripen και το Ίδρυμα Περιβαλλοντικής Έρευνας και Ανάπτυξης είχε ως ζητούμενο να μελετήσει το ρόλο της συσκευασίας στη μείωση των οικιακών απορριμμάτων τροφίμων και την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με τη χρησιμότητα της συσκευασίας.
Φρούτα και λαχανικά και στη συνέχεια γαλακτοκομικά προϊόντα, συσκευασμένα τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση και περισσεύματα φαγητού φτάνουν στα σκουπίδια μας καθημερινά. Μισοφαγωμένα συσκευασμένα τρόφιμα και τρόφιμα χωρίς συσκευασία που χαλάνε πριν καταναλωθούν, είναι οι δυο κύριοι λόγοι σπατάλης τροφίμων στην Αμερική, γεγονός που αποδεικνύει τόσο την κακή διαχείριση από την πλευρά των καταναλωτών, όσο και την ανεπάρκεια των υφιστάμενων συσκευασιών -σακούλες και δίσκοι με περιτύλιγμα μεμβράνης ή καπάκι δεν αρκούν για τη μείωση των απορριμμάτων.
Πόσα γνωρίζουμε τελικά;
Εξαιρετικό ενδιαφέρον, που εγείρει ωστόσο προβληματισμό, έχει η άποψη των καταναλωτών, οι οποίοι αν και ευαισθητοποιημένοι σε σχέση με το περιβάλλον, δηλώνουν πως θα πλήρωναν περισσότερο για συσκευασίες που παρατείνουν τη ζωή των τροφίμων. Με άλλα λόγια, αντί να ψωνίζουμε με προγραμματισμό και σύνεση, έτσι ώστε λιγότερα τρόφιμα να καταλήγουν στα σκουπίδια, προτιμάμε εξελιγμένες συσκευασίες που ναι μεν θα αυξάνουν τη ζωή των τροφίμων, αλλά θα καταλήγουν οι ίδιες -οι συσκευασίες- στα σκουπίδια.
Οι ερευνητές κατέληξαν ότι διαφαίνεται η ανάγκη σχεδιασμού συσκευασιών για προϊόντα που μέχρι σήμερα δεν είναι συσκευασμένα. “’Έξυπνων συσκευασιών” όπως τις αποκαλούν, που θα μπορούν να υποδεικνύουν τη διάρκεια ζωής των προϊόντων.
Τί σημαίνει όμως αυτό; Το περιβάλλον θα κερδίσει από τη μείωση των απορριμμάτων τροφίμων και την ίδια στιγμή θα ζημιώνεται από την αύξηση των απορριμμάτων συσκευασιών; Η Διευθύντρια του προγράμματος της Ameripen δηλώνει πως η αναζήτηση αυτής της ισορροπίας είναι εξαιρετικά σημαντική. Ομάδες όπως η Beyond Plastics και η Environment America παροτρύνουν ήδη τα super markets να χρησιμοποιούν λιγότερες πλαστικές συσκευασίες και τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν επαναχρησιμοποιούμενες , θέτοντας στόχους μείωσης των πλαστικών.
Εκπρόσωποι της Ameripen, προκειμένου να προλάβουν αντιδράσεις, έκαναν σαφές εξ’ αρχής ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα έχουν οι συσκευασίες έναντι των τροφίμων που καταλήγουν στα σκουπίδια.
Οι συνήθειες μπορούν να αλλάξουν
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο μείωσε με επιτυχία τα οικιακά απορρίμματα τροφίμων κατά 21% σε πέντε χρόνια, παρατηρήθηκε μια θετική αλλαγή να συμβαίνει καθώς οι άνθρωποι άλλαξαν τον τρόπο που σκέφτονται και ενεργούν και στη συνέχεια άλλαξαν τις συνήθειές τους. Η αναπαραγωγή μιας τέτοιας κλίμακας αλλαγής συμπεριφοράς καθορίζεται από την ενημέρωση των καταναλωτών, καθώς και από τις εταιρείες και τους λιανοπωλητές που μας επιτρέπουν να συμπεριφερόμαστε διαφορετικά ή όχι.
Τα σημάδια είναι ήδη ενθαρρυντικά. Τα σούπερ μάρκετ και τα brands τροφίμων, σε αρκετές περιπτώσεις, έχουν τερματίσει τις προσφορές buy-one-get-one-free σε ευπαθή τρόφιμα για να βοηθήσουν τους καταναλωτές να αποφύγουν να αγοράσουν κάτι που είναι πιθανό να λήξει πριν καταναλωθεί. Επιπλέον, όλο και περισσότερο, προσθέτουν συμβουλές μαγειρέματος και συντήρησης στις συσκευασίες, βοηθώντας τους αγοραστές να γνωρίζουν πώς να τα διατηρούν και να τα χρησιμοποιούν.
Η λίστα αγορών, η γνώση του τρόπου αποθήκευσης και συντήρησης των τροφίμων και ο προγραμματισμός των γευμάτων, μπορούν να διαμορφώσουν μια στάση ζωής, όπου ο σκοπός δεν θα είναι ένα ψυγείο γεμάτο με πράγματα που θα χαλάσουν πριν τα καταναλώσουμε.
Οι συνήθειες αλλάζουν δύσκολα, όμως μπορούν να αλλάξουν. Κι αν θέλουμε τροφή για σκέψη, ας αναλογιστούμε ότι στο πολύ πρόσφατο παρελθόν ζούσαμε μια ζωή χωρίς να σκεφτόμαστε ότι το πλαστικό βλάπτει το περιβάλλον. Κάπως έτσι χρειάζεται να κατανοήσουμε και ότι το φαγητό δεν είναι κάτι που πρέπει να πετάγεται απρόσεκτα. Όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε, τόσο καλύτερα θα είμαστε και εμείς και ο πλανήτης στον οποίο ζούμε.
Με πληροφορίες από Food Dive
Photo: Unsplash
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
