Κυρίαρχοι των εμπορικών κέντρων που θα κατασκευαστούν το προσεχές διάστημα και θα προσθέσουν 186.000 τετραγωνικά μέτρα στο δυναμικό των υφιστάμενων γίνονται οι Lamda Development και Trade Estates, που έχουν ήδη αλλάξει το χάρτη των malls και των retail parks της εγχώριας αγοράς.
Ο δρόμος για νέες συμφωνίες είναι, σε κάθε περίπτωση, ανοιχτός, αφού η Ελλάδα είναι ακόμα ουραγός στον αριθμό των εμπορικών πάρκων ανά κάτοικο. Η είσοδος νέων παικτών γίνεται μετ’ εμποδίων, αφού υπάρχει έλλειψη μεγάλων οικοπέδων προς ανάπτυξη και η αδειοδοτική διαδικασία είναι δύσκολη.
Η αλλαγή ιδιοκτησίας του Smart Park, που πέρασε από τον Ελλάκτωρα στην επενδυτική ακινήτων που ίδρυσε ο όμιλος Φουρλή, καθιστά την Trade Estates δεύτερο σημαντικότερο παίκτη στη σκακιέρα των shopping centers. Πρόκειται για το εμπορικό κέντρο που κατασκευάστηκε λίγο μετά το 2010 στα Σπάτα κι επεκτάθηκε κατά 15.000 τ.μ. μέσω επένδυσης 25 εκατομμυρίων. Σήμερα η επισκεψιμότητά του έχει αυξηθεί κατά 18% σε σύγκριση με το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2022, ενώ το 2022 το είχαν ήδη επισκεφθεί 6,1 εκατομμύρια άτομα. Το deal ύψους περίπου 93 εκατομμυρίων ευρώ (θα οριστικοποιηθεί όταν ολοκληρωθεί η συναλλαγή) φέρνει την Trade Estates πιο κοντά στο στόχο μεγέθυνσης του χαρτοφυλακίου των ανοιχτών retail parks, στα οποία ο Βασίλης Φουρλής είδε την ευκαιρία. Αυτός είναι και ο λόγος που ανέπτυξε συγκεκριμένη ταυτότητα για τα πάρκα τα οποία κατασκευάζει (και εξαγοράζει, πλέον) η ΑΕΕΑΠ, αυτή των Top Parks.
Στόχος είναι να λειτουργούν στο σύνολό τους βάσει κοινού μοντέλου: να περιλαμβάνουν ως επί το πλείστον καταστήματα με είδη πρώτης ανάγκης, σε προσιτές τιμές, ενώ τα ακίνητα που θα τα στεγάζουν θα είναι «πράσινα». Εκτός από την προσθήκη του Smart Park στο χαρτοφυλάκιο, φέτος η Trade Estates σχεδιάζει την αναβάθμιση υφιστάμενων assets, όπως το Florida 1 στη Θεσσαλονίκη. Τρία πάρκα θα εγκαινιαστούν το 2024 σε Σπάτα, Ηράκλειο και Πάτρα, ενώ η επέκταση των Top Parks σε Κύπρο και Βουλγαρία θα γίνει μέσω εξαγορών έτοιμων προϊόντων.
Η πρωτοκαθεδρία της Lamda
Έξι malls θα έχει στο χαρτοφυλάκιό της η Lamda μέχρι το 2027 και, αν δεν επέλθουν μεγάλες ανατροπές, θα έχει διατηρήσει την ηγετική της θέση στον κλάδο και από πλευράς επιδόσεων. Στα The Mall Athens, Golden Hall, Mediterranean Cosmos, Designer Outlet Athens θα προστεθούν τα Vouliagmenis Mall και Riviera Galleria, το 2026 και 2027, αντίστοιχα. Η περσινή ήταν μια χρονιά ρεκόρ για τα οικονομικά μεγέθη των τεσσάρων εν λειτουργία εμπορικών κέντρων της εισηγμένης, με κέρδη EBITDA 68 εκατομμυρίων και πωλήσεις των χρηστών των καταστημάτων ύψους 651 εκατομμυρίων.
To 2026 το EBITDA των έξι εμπορικών θα έχουν διαμορφωθεί σε 92 εκατομμύρια και η Lamda θα έχει χτίσει χαρτοφυλάκιο αξίας 1,4 δισ. ευρώ. Ναυαρχίδα των assets θα είναι το Vouliagmenis Mall, 50% μεγαλύτερο από το mall του Αμαρουσίου με 280 καταστήματα, ενώ 100 καταστήματα θα λειτουργούν στη Riviera Galleria. Θυμίζουμε πως τα έξι malls θα εντάσσονται σε μία εταιρική οντότητα, τη Lamda Malls, που θα διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο Αθηνών, το πιθανότερο από τα μέσα του 2024.
Η Noval και οι υπόλοιποι ανταγωνιστές
Βασικός ανταγωνιστής, αν και σε απόσταση, είναι η Noval Property του ομίλου Βιοχάλκο με δύο εμπορικά, το River West στον Κηφισό και το Mare West στην Κόρινθο. Το River West έχει επεκταθεί με εξωτερικούς χώρους σε συνολική επιφάνεια 43.385 τ.μ., και το Μare West στο 5ο χιλιόμετρο Παλαιάς Εθνικής Οδού Κορίνθου – Πατρών εκτείνεται σε 14.153 τ.μ.. Τα έσοδα της Noval από τα εμπορικά ακίνητα (συμπεριλαμβανομένων των δύο malls) έφτασαν το 2022 τα 12,8 εκατομμύρια ευρώ.
Η Folli Follie , που μπαίνει σε τροχιά ανασυγκρότησης με προσπάθεια της νέας διοίκησης και την αποδέσμευση των ακινήτων και των μετρητών με δικαστική απόφαση, διατηρεί τρία πολυκαταστήματα outlets. Το Factory Outlet αποτελεί το μεγαλύτερο και ακολουθούν το δεύτερο στο Εμπορικό Πάρκο Αεροδρομίου και το τρίτο στον Άγιο Στέφανο.
Το Fashion City των 20.000 τ.μ. αποτελεί επένδυση 9 εκατομμυρίων της πορτογαλικής Sonae Sierra και της Bluehouse και βρίσκεται στην Λάρισα. Το 2022 πέτυχε τζίρο 3,5 εκατομμυρίων ευρώ.
Παρουσία στην Αθήνα έχει και ο όμιλος του ομογενούς επιχειρηματία Παναγιώτη Κωνσταντίνου (γνωστό από τα Διάφανο, Benetton, Sisley) με Athens Metro Mall. Έχοντας έσοδα 13,8 εκατ. ευρώ από το mall στον Άγιο Δημήτριο, ο επιχειρηματίας σχεδιάζει νεο εμπορικο σε έκταση 75 στρεμμάτων μεταξύ Μεταμόρφωσης και Λυκόβρυσης, επένδυση 93 εκατ. ευρώ, η οποία χρονολογείται από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας.
Δεύτερη θέση στη Θεσσαλονίκη έχει, μετά το Mediterranean Cosmos της Lamda, το One Salonica επιφάνειας 29.300 και συμφερόντων του Σάμι Φάις. Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί το Avenue, που γειτνιάζει με το Golden Hall στο Μαρούσι, το σημαντικότερο «ασημικό» της Τρόπαια Συμμετοχικής των αδελφών Παπαγεωργίου. Σήμερα, τα καταστήματα ελέγχονται από διαφορετικούς ιδιοκτήτες, μεταξύ των οποίων και τράπεζες. Τέλος, από το χάρτη έχει φύγει το Athens Heart, το εμπορικό που δημιούργησε ο Σωτήρης Θεοδωρίδης και μετατρέπεται σε κτίριο γραφείων, όπου θα στεγαστεί η ΑΑΔΕ.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
