Πέρα από το “greedflation”: Τα πολύπλευρα αίτια του πληθωρισμού
Ο πληθωρισμός συνεχίζει να προκαλεί έντονη ανησυχία, οδηγώντας στην αναζήτηση απαντήσεων σχετικά με τις βαθύτερες αιτίες του. Καθώς το παιχνίδι των ευθυνών εντείνεται, μια δημοφιλής αντίληψη που κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη είναι η θέση περί “greedflation”, η οποία αποδίδει τον υψηλό πληθωρισμό σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις. Ωστόσο, μια προσεκτικότερη εξέταση των παραγόντων που παίζουν ρόλο αποκαλύπτει μια πιο διαφοροποιημένη και σύνθετη εικόνα.
Η δυναμική του πληθωρισμού
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, τα αυξανόμενα εταιρικά κέρδη δεν είναι αποκλειστικά υπεύθυνα για την εκτίναξη των τιμών των καταναλωτικών αγαθών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τα εταιρικά κέρδη μειώνονται ακόμη και όταν ο πληθωρισμός συνεχίζει να υφίσταται, η σχέση μεταξύ κερδών και πληθωρισμού αποδυναμώνεται. Την ίδια στιγμή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) διαπίστωσε ότι τα υψηλότερα κέρδη ευθύνονται μόνο για το ήμισυ περίπου του πληθωρισμού της Ευρωζώνης.
Διαβάστε ακόμα: Γιατί η μόδα πρέπει να αλλάξει το story για τη βιωσιμότητα
Ενώ, λοιπόν, ορισμένοι υποστηρικτές της θεωρίας του “greedflation” – που θα μπορούσε να μεταφραστεί ως “πληθωρισμός της απληστίας” – επισημαίνουν τα αυξημένα περιθώρια κέρδους ως απόδειξη, η διάκριση μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος είναι εξαιρετικά σημαντική.
Ο ρόλος των δημοσιονομικών κινήτρων και των διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας
Η εκτίναξη των εταιρικών κερδών στις Η.Π.Α. μπορεί να αποδοθεί στα μαζικά μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα οποία διοχέτευσαν στην οικονομία μεγάλα χρηματικά ποσά. Αυτό, σε συνδυασμό με την απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των Η.Π.Α. να μην αντισταθμίσει αυτή την εισροή με υψηλότερα επιτόκια, προκάλεσε μια πρωτοφανή αύξηση καταναλωτικών δαπανών.
Η επακόλουθη πίεση στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, η οποία επιδεινώθηκε από την πανδημία και από γεωπολιτικά γεγονότα -όπως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία- διατάραξε περαιτέρω τις οικονομίες παγκοσμίως. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι εταιρείες είδαν αναπόφευκτα μια αύξηση των τιμών και των κερδών τους καθώς αντιμετώπιζαν τις ελλείψεις.
Οι αυξανόμενες ανησυχίες της Ευρώπης
Αν και η οικονομία της Ευρώπης δεν έχει θερμανθεί τόσο γρήγορα ή εκτεταμένα όσο η αμερικανική, εμφανίζει συμπτώματα παρόμοια με αυτά που παρατηρήθηκαν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η επιδότηση του 3,3% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης για τους λογαριασμούς ενέργειας και τα σχετικά χαμηλά επιτόκια της, δεδομένου του υποκείμενου πληθωρισμού, συμβάλλουν στην τρέχουσα κατάσταση. Ο υψηλός πυρήνας του πληθωρισμού, η εκτόξευση των μισθών σε μια σφιχτή αγορά εργασίας και η προσδοκία μείωσης των κερδών των εισηγμένων εταιρειών υποδηλώνουν ότι η Ευρώπη δεν έχει ανοσία στις πληθωριστικές πιέσεις.
Ο ορθολογισμός των προσαρμογών των τιμών
Οι προσαρμογές, λοιπόν, των τιμών ως απάντηση στις ελλείψεις δεν είναι μόνο δικαιολογημένες αλλά και επιθυμητές. Αφήνοντας τον μηχανισμό των τιμών να φέρει σε ισορροπία την προσφορά και τη ζήτηση, αποφεύγεται η προσφυγή σε λιγότερο αποτελεσματικές εναλλακτικές λύσεις, όπως οι ουρές αναμονής.
Παρόλο που μπορεί να υπάρχουν μεμονωμένα περιστατικά καιροσκοπικής ή αντιανταγωνιστικής συμπεριφοράς, ο συνολικός τους αντίκτυπος είναι απίθανο να είναι σημαντικός. Για παράδειγμα, ένα πρόσφατο πόρισμα του Παρατηρητηρίου Ανταγωνισμού στη Βρετανία αποκάλυψε ότι τα σούπερ μάρκετ αύξησαν τα κέρδη τους κατά ένα μικρό ποσό στη βενζίνη κατά τη διάρκεια μιας περιόδου σημαντικού πληθωρισμού των καυσίμων.
Διαβάστε ακόμα: Μαθήματα εμπιστοσύνης στην μάρκα από τη LEGO
Αντλώντας τα σωστά διδάγματα
Τα τελευταία δύο χρόνια μάθαμε ότι ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός επηρεάζει αρνητικά τους εργαζόμενους. Ως εκ τούτου, η προτεραιότητα στη σταθερότητα των τιμών είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ευημερίας τόσο των ανθρώπων όσο και της οικονομίας. Η αναγνώριση της σύνθετης αλληλεπίδρασης των παραγόντων που κρύβονται πίσω από τον πληθωρισμό επιτρέπει στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να ακολουθούν αποτελεσματικές στρατηγικές που επιτυγχάνουν ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και ελέγχου των τιμών.
Η θέση του “πληθωρισμού της απληστίας” που επιρρίπτει την ευθύνη αποκλειστικά στην κερδοσκοπία των επιχειρήσεων υπεραπλουστεύει την πολύπλοκη δυναμική του πληθωρισμού. Η υπεύθυνη αντιμετώπισή του απαιτεί μια ισορροπημένη προσέγγιση που να επικεντρώνεται σε μέτρα που αποκαθιστούν τη σταθερότητα και προστατεύουν τα συμφέροντα των εργαζομένων. Τελικά, το να δοθεί προτεραιότητα στη σταθερότητα των τιμών θα πρέπει να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της αποτελεσματικής οικονομικής διαχείρισης σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο παγκόσμιο τοπίο.
Με πληροφορίες από Economist
Photo: Unsplash
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
