Τρία ήταν τα σημαντικά στοιχεία της τελικής συμφωνίας της COP15
Ο πλανήτης βιώνει τον ταχύτερο ρυθμό εξαφάνισης ειδών από τότε που οι δεινόσαυροι χτυπήθηκαν από μετεωρίτη πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο, δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε για αυτή την άνευ προηγουμένου απώλεια βιοποικιλότητας έναν βράχο που εκτοξεύεται από το διάστημα. Αυτή τη φορά, ο “δράστης” είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα.
Πράγματι, η σημερινή απώλεια της βιοποικιλότητας και η εξαφάνιση των ειδών προκαλούνται κυρίως από την ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως η καταστροφή των οικοτόπων, η υπεραλίευση, η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή. Σε αντίθεση με προηγούμενες μαζικές εξαφανίσεις που προκλήθηκαν από φυσικές καταστροφές, η σημερινή κρίση είναι κυρίως αποτέλεσμα της ανθρώπινης συμπεριφοράς και του τρόπου με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με το περιβάλλον.
Διαβάστε ακόμα: Μπορούν τα αυτόνομα αυτοκίνητα να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ρύπανση;
Ως απάντηση σε αυτή την κρίση, οι κυβερνήσεις συγκεντρώθηκαν στο Μόντρεαλ τον Δεκέμβριο του 2022 για τη 15η Διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης του Ο.Η.Ε. για τη βιοποικιλότητα (COP 15), η οποία χαρακτηρίστηκε από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Ο.Η.Ε. ως η “σημαντικότερη διάσκεψη για τη βιοποικιλότητα εδώ και μια δεκαετία”.
Οι παγκόσμιοι ηγέτες είχαν την εντολή να σχεδιάσουν και να αναπτύξουν ένα νέο παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα που θα εφαρμόζει τη Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα (CBD). Οι διαπραγματεύσεις κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η αντιστροφή αυτής της τάσης εξαφάνισης, η βελτίωση της χρηματοδότησης για τη βιοποικιλότητα, η προστασία της γης, της γεωργίας, των ωκεανών, τα δικαιώματα των αυτοχθόνων και άλλα.
H συμφωνία για τη βιοποικιλότητα
Κανένας στόχος από τους στόχους Aichi -το προηγούμενο πλαίσιο για την τήρηση της Σύμβασης για τη βιοποικιλότητα- δεν επιτεύχθηκε μέχρι την προθεσμία του 2020. Η COP15, η οποία είχε αρχικά προγραμματιστεί για το 2020, ανταποκρίθηκε στις παγκόσμιες πιέσεις δημιουργώντας ένα πλαίσιο- διάδοχο για τους στόχους Aichi, το οποίο εμπνέει τις χώρες να τηρήσουν τους στόχους για τη βιοποικιλότητα έως το 2030.
Την τελευταία ημέρα της διάσκεψης, τα έθνη υιοθέτησαν το Παγκόσμιο Πλαίσιο για τη Βιοποικιλότητα (Global Biodiversity Framework ή GBF) του Κουνμίνγκ-Μοντρεάλ, το οποίο καθόρισε τέσσερις γενικούς στόχους και 11 στόχους που βασίζονται σε δράσεις.
Ο πρωταρχικός στόχος του GBF είναι η προστασία του 30% του πλανήτη και η αποκατάσταση του 30% των υποβαθμισμένων εδαφών έως το 2030, ενώ περιλαμβάνει επίσης στόχους όπως η υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης, η αξιοποίηση της γενετικής τεχνολογίας, η μείωση της χρήσης ρύπων κατά το ήμισυ, η ενσωμάτωση των ιδιωτικών επιχειρήσεων στις προσπάθειες για τη βιοποικιλότητα και η ενίσχυση της υποβολής εκθέσεων από τις χώρες.
Ανάγκη για χρηματοδότηση
Ένα από τα μεγαλύτερα επίμαχα σημεία καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της διάσκεψης ήταν η χρηματοδότηση των στόχων και των σκοπών που περιγράφονται στο GBF. Η διεθνής κοινότητα είχε ένα εκτιμώμενο χρηματοδοτικό κενό ύψους 640 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως κατά την τελευταία δεκαετία, προκαλώντας ένταση μεταξύ των εθνών που διαφωνούσαν σχετικά με τον τρόπο κινητοποίησης αρκετών κεφαλαίων.
Οι χώρες με βιοποικιλότητα από τον Παγκόσμιο Νότο, όπως η Βραζιλία, οι Φιλιππίνες και η Δημοκρατία του Κονγκό, απαίτησαν πρόσθετη στήριξη από τα εύπορα έθνη. Τελικά, τα έθνη συμφώνησαν να δημιουργήσουν ένα παγκόσμιο καταπιστευματικό ταμείο στο πλαίσιο του GBF, το οποίο αναμένεται να κινητοποιήσει 180 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, με τα πλούσια έθνη, όπως τα μέλη της ΕΕ και οι ΗΠΑ, να αναμένεται να συνεισφέρουν 22,8 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως έως το 2025 και 27,4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως έως το 2030. Το ταμείο έχει επίσης σχεδιαστεί για να δώσει κίνητρα για πρόσθετες επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα.
Συναίνεση, αλλά με αβεβαιότητα
Οι συμμετέχοντες της COP15 επεδίωξαν συμφωνία με βάση τη συναίνεση για το τελικό GBF, αλλά υπήρχαν αρκετά σημεία κατά τη διάρκεια της διάσκεψης όπου τα έθνη ήταν αβέβαια για το αν θα μπορούσε ποτέ να επιτευχθεί συναίνεση.
Διαβάστε ακόμα: Η Patagonia δείχνει το δρόμο για ένα ρεαλιστικό net zero
Οι εντάσεις έφθασαν στο αποκορύφωμα την τελευταία ημέρα της διάσκεψης, όταν ο Κινέζος πρόεδρος της COP15 φάνηκε θέτει τέλος στην όποια αναταραχή, ορίζοντας τη συμφωνία αποδεκτή, παρά τις ανησυχίες που εξέφρασε η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Κι άλλες αφρικανικές χώρες εξέφρασαν επίσης την απογοήτευσή τους για τη διαδικασία, αλλά τελικά η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό απέσυρε την αντίθεσή της. Ωστόσο, η υποστήριξή τους είναι ζωτικής σημασίας, καθώς περιλαμβάνουν το 60% του τροπικού δάσους του Κονγκό.
Το Παγκόσμιο Πλαίσιο για τη Βιοποικιλότητα της COP15 αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου για την ιεράρχηση της προστασίας της βιοποικιλότητας στις περιβαλλοντικές διαπραγματεύσεις. Η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως χωρίς να δοθεί ίση προσοχή στο φυσικό περιβάλλον. Όμως, με την ευρεία συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών, η επίτευξη των στόχων που τέθηκαν σε αυτή τη διάσκεψη είναι εφικτή.
Με πληροφορίες από Earthday.org
Photo: Unsplash
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
