Το “μυστικό” της τεχνητής νοημοσύνης
Από το φθινόπωρο που έκανε την πρώτη του εμφάνιση το ChatGPT, ο κόσμος βρίσκεται σε φρενίτιδα συζητώντας τον αντίκτυπο που θα έχουν η τεχνητή νοημοσύνη και άλλες νέες αυτοματοποιημένες τεχνολογίες στην αγορά εργασίας.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι μια ταχέως εξελισσόμενη τεχνολογία με μεγάλες δυνατότητες να καταστήσει τους εργαζόμενους πιο παραγωγικούς, τις επιχειρήσεις πιο αποτελεσματικές και να ωθήσει τις καινοτομίες σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, ωστόσο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αυτοματοποίηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας και την επιδείνωση των ανισοτήτων, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε διακρίσεις εις βάρος των εργαζομένων.
Διαβάστε ακόμα: Τέλος ή μια νέα αρχή; Το ChatGpt αλλάζει όλα όσα γνωρίζουμε
Αντίθετα, λοιπόν, με την λαϊκή γενίκευση του παρελθόντος ότι “τα ρομπότ θα μας πάρουν τις δουλειές”, στην πραγματικότητα η νέα τεχνολογία απλώς αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε και τα είδη των θέσεων εργασίας που υπάρχουν. Η τεχνολογία της αυτοματοποίησης έχει καθιερώσει έναν στόλο “μυστικών” εργαζομένων πίσω από οθόνες, τα χαμογελαστά πρόσωπα των chatbots, που δεν αντικαθιστούν τους ανθρώπους – απλώς τους κρατούν μακριά από το οπτικό πεδίο -και το μυαλό- των καταναλωτών.
Οι ανησυχίες δεν ξεκίνησαν τώρα
Λιγότερο από 10 χρόνια πριν, οι τότε τεχνολογικές εξελίξεις προκάλεσαν έναν παρόμοιο φόβο ότι τα ρομπότ έρχονται να μας κατακτήσουν. Μια ανάλυση του βρετανικού περιοδικού, Economist, το 2014 εκτιμούσε ότι η αυτοματοποίηση θα εξαφάνιζε το 47% όλων των θέσεων εργασίας μέχρι το 2034 και ότι η τεχνολογία αυτόματης οδήγησης θα εξαλείψει την ανάγκη για ανθρώπους-οδηγούς ταξί, οδηγούς διανομών και οδηγούς φορτηγών μεγάλων αποστάσεων.
Σήμερα, σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, αυτές οι καταστροφολογικές προβλέψεις δεν έχουν επαληθευτεί. Οι οδηγοί φορτηγών εξακολουθούν να έχουν μεγάλη ζήτηση και η τεχνολογία αυτόματης οδήγησης δεν έχει υποκαταστήσει ούτε κατά διάνοια τις ανθρώπινες θέσεις εργασίας.
Στην πραγματικότητα, μια πιο πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το 2020 εκτιμά ότι ενώ 85 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα αντικατασταθούν από μηχανές μέχρι το 2025, θα δημιουργηθούν περίπου 97 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας για να βοηθήσουν στην υποστήριξη αυτής της νέας οικονομίας.
Ο άνθρωπος στο παρασκήνιο
Εν μέσω της ανησυχίας για την κατάληψη από τα ρομπότ, οι άνθρωποι συχνά παραβλέπουν το βαθμό στον οποίο οι μηχανές εξακολουθούν να χρειάζονται ανθρώπινο εργατικό δυναμικό για να λειτουργήσουν. Από αυτό δεν εξαιρούνται ούτε τα chatbots.
Οι επιχειρήσεις προσπαθούν εδώ και χρόνια να μειώσουν το κόστος, αντικαθιστώντας τις ανθρώπινες τηλεφωνικές κλήσεις με αυτοματοποιημένα ρομπότ εξυπηρέτησης πελατών που βασίζονται σε chat. Αλλά αντί να αντικαταστήσουν τους εργαζομένους στην εξυπηρέτηση πελατών, πολλά από αυτά τα εργαλεία που βασίζονται σε κείμενο εξακολουθούν να βασίζονται σε ανθρώπινες παρεμβάσεις όταν χρειάζεται.
Πολλές από τις κορυφαίες εταιρείες που αναπτύσσουν αυτοκινούμενα οχήματα -τα οποία έχουν απειλήσει να αντικαταστήσουν μια μέρα ένα πλήθος θέσεων εργασίας οδηγών- βασίζονται επίσης σε έναν στόλο “κρυμμένων” εργαζομένων. Προφανώς, υπάρχουν οι μηχανικοί που βοηθούν στην ανάπτυξη του λογισμικού και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται για τη χαρτογράφηση και την καθοδήγηση του αυτοκινήτου.
Ταυτόχρονα, η τεχνολογία της αυτόνομης οδήγησης βασίζεται σε εργαζομένους σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι επισημαίνουν τα χιλιάδες δεδομένα που καταγράφουν οι αισθητήρες του αυτοκινήτου. Χωρίς αυτή την επισήμανση, η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα ήταν σε θέση να αναγνωρίσει τι καταγράφουν οι αισθητήρες.
Η τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται σε ένα σύστημα που έχει αναπτυχθεί για την εκτέλεση μιας συγκεκριμένης εργασίας. Στην περίπτωση του ChatGPT, για παράδειγμα, αυτό είναι να απαντά σε ένα αίτημα φυσικής γλώσσας με μια συγκροτημένη και καλογραμμένη απάντηση με βάση τις πληροφορίες στις οποίες “εκπαιδεύτηκε”.
Αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με την τεχνητή γενική νοημοσύνη (AGI), η οποία μπορεί να λύσει οποιοδήποτε πρόβλημα με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να λύσει ο άνθρωπος, και η οποία φαίνεται πως απέχει ακόμη πολλά χρόνια ή και δεκαετίες.
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μιμείται την ανθρώπινη νοημοσύνη, αλλά ο ορισμός του προβλήματος που επιλύει, η επιλογή των δεδομένων εκπαίδευσης και οι περιπτώσεις χρήσης βασίζονται πάλι στον άνθρωπο. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διερευνήσει και να παράγει πληροφορίες από τεράστια σύνολα δεδομένων, πολύ πέρα από κάθε ανθρώπινη ικανότητα, αλλά δεν διαθέτει το πλαίσιο και την κατανόηση που προέρχεται από την ανθρώπινη εμπειρία του κόσμου. Έτσι, η ανθρώπινη σκέψη πρέπει να παραμείνει στο επίκεντρο της τεχνητής νοημοσύνης – προς το παρόν τουλάχιστον.
Ο μύθος της αποτελεσματικότητας
Οι εταιρείες προωθούν την αυτοματοποίηση ως μέσο για την αποδοτικότητα και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών. Όμως, ο κύριος λόγος για τον οποίο οι περισσότερες εταιρείες υιοθετούν την αυτοματοποίηση είναι επειδή αυτά τα μηχανήματα ή οι λύσεις λογισμικού θα επιτρέψουν την ταχύτερη ή καλύτερη εκτέλεση μιας εργασίας, διευκολύνοντας τη ζωή τόσο των εταιρειών όσο και των πελατών τους.
Αλλά στην πραγματικότητα, αυτά τα εργαλεία δεν είναι πιο αποτελεσματικά – απλώς μετατοπίζουν την απαραίτητη εργασία μακριά από τον τελικό καταναλωτή. Μερικές φορές, μάλιστα, η αυτοματοποίηση όχι μόνο δεν βελτιώνει την παραγωγικότητα, αλλά επικεντρώνεται στην αύξηση της εξουσίας που έχουν οι εργοδότες επί των εργαζομένων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι εταιρείες δεν επενδύουν χρήματα σε εργαλεία που θα κάνουν τη ζωή των εργαζομένων ευκολότερη, αλλά σε τεχνολογίες που επιτρέπουν τη λεπτομερή επιτήρηση των ίδιων αυτών εργαζομένων – όπως το λογισμικό παρακολούθησης υπολογιστών που παρακολουθεί τις πληκτρολογήσεις των εργαζομένων ή τα εξελιγμένα εργαλεία αλγοριθμικής διαχείρισης του Amazon που αξιολογούν κάθε κίνηση των εργαζομένων.
Διαβάστε ακόμα: Πίσω από την τεχνητή νοημοσύνη “κρύβεται” η ανθρώπινη
Όπως και να έχει, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ορισμένες από αυτές τις τεχνολογίες παρέχουν ευκολίες στους καταναλωτές ή ακόμη και απελευθερώνουν το χρόνο τους ώστε να μπορούν να επικεντρωθούν στη δική τους δουλειά. Όσο αφορά τη μεριά των εργαζομένων, σίγουρα δεν θα χάσουν τη δουλειά τους από τα ρομπότ. Ωστόσο, η τεχνολογία πρέπει να χρησιμοποιείται για την ενδυνάμωση των εργαζομένων, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν τις δεξιότητές τους για να λαμβάνουν πιο τεκμηριωμένες αποφάσεις.
Οι νέες τεχνολογίες αντιμετωπίζονται ως κάτι που μας προσφέρει διάφορες μορφές ενδυνάμωσης και απελευθέρωσης: Θα μπορούμε να εργαζόμαστε πιο παραγωγικά, να ξοδεύουμε λιγότερο χρόνο για τις δουλειές μας και οτιδήποτε θέλουμε θα είναι ένα κλικ ή ένα πάτημα μακριά. Όμως όλα αυτά, θέλουμε να γίνονται και για τους “κρυφούς” εργαζόμενους που βρίσκονται πίσω τους.
Με πληροφορίες από Business Insider
Photo: Unsplash
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
