Τα τελευταία χρόνια, οι εξελίξεις έχουν επηρεάσει σημαντικά το λιανικό εμπόριο. Φυσικά, ανάμεσα στις άλλες επιχειρήσεις έχουν επηρεαστεί και τα super market, τα οποία αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν για να παραμείνουν δυναμικά στον ανταγωνισμό κερδίζοντας το μερίδιό τους στην αγορά.
Παρά τις δυσκολίες και τις προσκλήσεις, οι 4 ισχυροί παίκτες του λιανεμπορίου Σκλαβενίτης, ΑΒ Βασιλόπουλος, MyMarket και Μασούτης εξακολουθούν να αναπτύσσονται, ενώ την ίδια ώρα έχουν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις προσκλήσεις που θα έρθουν.
Ο Σκλαβενίτης -η μεγαλύτερη εταιρεία supermarket στην Ελλάδα- διαθέτει 498 καταστήματα, απασχολεί περισσότερους από 33.000 εργαζομένους και εξυπηρετεί κατά μέσο όρο 550.000 πελάτες την ημέρα.
Η ΑΒ Βασιλόπουλος -που ξεκίνησε από ένα μπακάλικο στην οδό Βουλής, το 1939- διαθέτει περίπου 600 καταστήματα και απασχολεί περισσότερους από 15.000 εργαζόμενους. Σήμερα, σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν 205 καταστήματα ΑΒ Franchise από τα οποία 83 είναι ΑΒ Food Market και 122 AB Shop & Go.
Αρκετά χρόνια ζωής όμως μετρά και το MyMarket, καθώς ιδρύθηκε το 1976 με την επωνυμία και το διακριτικό τίτλο METRO. Ξεκίνησε από τον συνεταιρισμό οκτώ παντοπωλών και σήμερα μετρά συνολικά 232 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα και πάνω από 10.600 εργαζόμενους μετά την εξαγορά της Βερόπουλος.
Την ίδια χρονιά με το MyMarket, στη Βόρεια Ελλάδα, ιδρύθηκε και ο Μασούτης. Μια αμιγώς ελληνική επιχείρηση που διατηρεί μέχρι σήμερα αναλλοίωτο τον οικογενειακό της χαρακτήρα στα 377 καταστήματά του ενώ απασχολεί περισσότερους από 9.500 εργαζόμενους.
Σήμερα αλλά και τα επόμενα χρόνια ο ανταγωνισμός κρίνεται και θα κριθεί στο δίκτυο των φυσικών καταστημάτων και ταυτόχρονα στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι εταιρείες εστιάζουν όπως είναι αναμενόμενο με ένα διαφορετικό τρόπο στα φυσικά καταστήματα, αφού αυτά προς το παρόν καθορίζουν το μερίδιο αγοράς και βεβαίως την κερδοφορία, που καλύπτει τις πιθανές ζημιές του ηλεκτρονικού εμπορίου. Και οι τέσσερις αυτές εταιρείες έχουν κοινές αλλά και διαφορετικές προκλήσεις να αντιμετωπίσουν στην ανάπτυξη των δικτύων των φυσικών καταστημάτων τους. Παράγοντες όπως τα μεγέθη και μοντέλα των καταστημάτων που έχουν, η παρουσία σε όλη την Ελλάδα, ξ κυριαρχία στην Αττική, όλα αυτά καθορίζουν το τελικό αποτέλεσμα σχετικά με το μερίδιο αγοράς και φυσικά τον τζίρο.
Ο χάρτης με την παρουσία των εταιρειών μας δίνει την δυνατότητα να καταγράψουμε δυνατότητες και αδυναμίες στο σήμερα, αλλά και ευκαιρίες ή απειλές για το μέλλον.
Κοιτώντας τον χάρτη βλέπουμε πως:
Στην Αττική πρώτη έρχεται η ΑΒ Βασιλόπουλος με 343 καταστήματα και ακολουθούν ο Σκλαβενίτης 242 καταστήματα, το MyMarket με 144 καταστήματα και 70 ο Μασούτης. Σε αυτή την παρατήρηση ένα πρώτο εύρημα είναι το εξής: η ΑΒ Βασιλόπουλος έχει περισσότερα καταστήματα, αλλά ο Σκλαβενίτης κυριαρχεί σε τζίρο. Το δίκτυο του Σκλαβενίτη με τα hypermarket, τα καλύτερα σημεία και προφανώς την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα είναι πολύ πιο αποτελεσματικό. Μια δεύτερη σημαντική παρατήρηση είναι ότι ο Μασούτης έχει μεγάλη διαδρομή να διανύσει με άνοιγμα πολλών νέων καταστημάτων ή με εξαγορές για να μπορέσει να πάρει σημαντικό μερίδιο στην Αττική.
Αντίθετα στη Θεσσαλονίκη τα ηνία έχει ο Μασούτης με περισσότερα από 150 καταστήματα, η ΑΒ Βασιλόπουλος ακολουθεί με 57 καταστήματα στην ευρύτερη Θεσσαλονίκη και ο Σκλαβενίτης με 27. Ο Μασούτης έχει κυρίαρχη θέση στην Θεσσαλονίκη αφού εκεί ιδρύθηκε και μεγάλωσε, ενώ οι άλλες δύο εταιρείες ακολουθούν. Βέβαια ειδικά τα τελευταία χρόνια ο Σκλαβενίτης με την εξαγορά της Μαρινόπουλος “πατάει” γερά με τα μεγάλα καταστήματα.
Στην Πάτρα υπερτερεί η ΑΒ Βασιλόπουλος με τα 15 της καταστήματα έχοντας ελάχιστη απόσταση από τον Σκλαβενίτη (16), ενώ το MyMarket έχει μόλις 5 καταστήματα. Σε μια περιοχή με ουσιαστικά το ίδιο δίκτυο για ΑΒ Βασιλόπουλο και Σκλαβενίτη, το παιχνίδι είναι ξεκάθαρο ότι κρίνεται στον ποιον επιλέγει ο καταναλωτής και πανελλαδικά η κυριαρχία του Σκλαβενίτη είναι ξεκάθαρη όποτε εξασφαλίζει το ίδιο αποτέλεσμα και στην Πάτρα. Η απουσία του Μασούτη είναι δηλωτική της αδύναμης παρουσίας του στην Νότια Ελλάδα, ενώ και η My Market δεν μπορεί να έχει κρίσιμο ρόλο αφου περιορίζεται στα 5 καταστήματα.
Στο Ηράκλειο σε μια πρώτη ανάγνωση η διαφορά είναι μικρή με τον Σκλαβενίτη να έχει 9 καταστήματα και τον ΑΒ Βασιλόπουλο 7. Ωστόσο, ο Σκλαβενίτης το 2014 εξαγόρασε το 60% της αλυσίδας Χαλκιαδάκης. Ως αποτέλεσμα, ο πραγματικός αριθμός των καταστημάτων του ομίλου είναι μεγαλύτερος, καθώς υπάρχουν 40 καταστήματα Χαλκιαδάκης σε όλο το νησί, 23 των οποίων βρίσκονται στο Ηράκλειο. Η κυριαρχία του Σκλαβενίτη λοιπόν άμεσα ή έμμεσα είναι προφανής.
Στη Λάρισα τα περισσότερα καταστήματα τα έχει ο ΑΒ Βασιλόπουλος, συγκεκριμένα 10. Στην πόλη αυτή ο ανταγωνισμός δεν είναι μεταξύ ΑΒ Βασιλόπουλου και Σκλαβενίτη αλλά ΑΒ και Μασούτη, ο οποίος διαθέτει 9 καταστήματα και ο Σκλαβενίτης μόλις 4. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή μάλλον θα αλλάξει, δεδομένου ότι υπάρχει σε εξέλιξη η υπογραφή συμφωνίας με την εταιρεία Σανίδας-Παπακωνσταντίνου ΙΚΕ με έδρα τη Λάρισα, η οποία φέρει την ταμπέλα “AS Αγορά”. H επιχείρηση του κάμπου διατηρεί αυτή τη στιγμή δίκτυο 9 καταστημάτων, αυτό σημαίνει ότι με μελλοντική εξαγορά της ο αριθμός των καταστημάτων του Σκλαβενίτη στην περιοχή θα ανέλθει στο 13, κάνοντάς τον κυρίαρχο.
Επίσης στα Ιωάννινα ο Σκλαβενίτης ξεπερνάει κατά πολύ τις υπόλοιπες εταιρείες έχοντας 11 καταστήματα, ενώ ο ΑΒ Βασιλόπουλος διαθέτει 5. Ο Σκλαβενίτης εξαγόρασε το 2022 εννέα καταστήματα της τοπικής αλυσίδας SEP Παπαδόπουλος.
Σε αυτό το πρώτο επίπεδο ανάλυσης αυτό που βλέπουμε είναι ότι ο Σκλαβενίτης κατόρθωσε σε τρεις φάσεις ουσιαστικά να είναι κυρίαρχος σε Αττική αλλά και στις 4 μεγαλύτερες πόλεις-περιοχές της Ελλάδας. Η πρώτη φάση είναι η περίοδος που ο Σκλαβενίτης ήταν πάρα πολύ δυνατός μόνο με παρουσία στην Αττική όμως, στην δεύτερη φάση με την εξαγορά της Μαρινόπουλος “μπήκε” παντού με σημαντική παρουσία σε όλη την Ελλάδα και η τρίτη φάση είναι η στοχευμένη “άλωση” των τεσσάρων μεγάλων πόλεων-περιοχών με τοπικές εξαγορές όπως παλαιότερα στην Κρήτη, πρόσφατα στα Γιάννενα και μελλοντικά στην Λάρισα. Η μόνη περιοχή που μένει να δούμε πως θα εξελιχθεί είναι η Θεσσαλονίκη, εάν ο Μασούτης θα συνεχίσει να είναι κυρίαρχος, εάν ο Σκλαβενίτης θα “κάνει κάποια κίνηση”, ή θα αποφασίσει στρατηγικά να μην ασχοληθεί αξιολογώντας το όφελος ως μικρότερο από το ρίσκο. Η ΑΒ Βασιλόπουλος έχει μεγάλο δίκτυο και θα μπορούσε να παίξει κρίσιμο ρόλο στην πόλη-περιοχή με όσα ξέρουμε τώρα, αλλά και αυτά που θα μάθουμε στο μέλλον.
Στα νησιά:
Στο Ιόνιο ο Μασούτης έχει τα περισσότερα – 18 καταστήματα- ενώ τον ακολουθεί η ΑΒ Βασιλόπουλος με 13 καταστήματα και ο Σκλαβενίτης μόνο με 4. Στο Ιόνιο υπάρχουν 6 καταστήματα My market (1 Λευκάδα, 1 Κεφαλλονιά, 4 Ζάκυνθο).
Στις Κυκλάδες ο Μασούτης έρχεται ξανά πρώτος με 19 καταστήματα και σε απόσταση αναπνοής βρίσκεται ο ΑΒ Βασιλόπουλος με 16 καταστήματα, ενώ ο Σκλαβενίτης διαθέτει μόλις 7.
Στα Δωδεκάνησα ο ΑΒ Βασιλόπουλος διαθέτει 11 καταστήματα, ακολουθούν ο Σκλαβενίτης και το MyMarket με 5 και ο Μασούτης 2.
Στα νησιά στο Αιγαίο, στο Ιόνιο και στην Κρήτη ο Μασούτης “έβαλε” πόδι με την εξαγορά του 50% της «ΣΥΝΚΑ», συνολικά όμως σε όλα τα νησιά αναμένονται και άλλες εξελίξεις. Είτε με εξαγορές τοπικών αλυσίδων, είτε με το άνοιγμα νέων καταστημάτων από τις υπόλοιπες τρεις εταιρείες, καθώς ο “τουριστικός” τζίρος έχει μεγάλο ενδιαφέρον για όλες.
Στις Περιφέρειες:
Σε όλες τις περιφέρειες της Μακεδονίας market leader είναι ο Μασούτης με τα 199 καταστήματά του, την ίδια στιγμή που ο Σκλαβενίτης διαθέτει 71, ο ΑΒ Βασιλόπουλος 95 και το MyMarket μόλις 15.
Στην Ήπειρο ξεχωρίζει με την παρουσία του ο Σκλαβενίτης, που έχει 19 καταστήματα, ενώ ακολουθεί ο Μασούτης με 14 καταστήματα και ο ΑΒ Βασιλόπουλος 11.
Στη Δυτική Ελλάδα πρώτος έρχεται ο ΑΒ Βασιλόπουλος όχι όμως με μεγάλη διαφορά από τον Σκλαβενίτη, με 39 και 33 αντίστοιχα.
Στην Πελοπόννησο το προβάδισμα διαθέτει ο ΑΒ Βασιλόπουλος με 36 καταστήματα, ενώ ο Σκλαβενίτης έχει 26 καταστήματα.
Στις περιφέρειες η εικόνα είναι περίπου η ίδια με τις προηγούμενες αναλύσεις. Όπου εκτός του Μασούτη που κυριαρχεί στην ευρύτερη Μακεδονία, στις υπόλοιπες περιφέρειες ο Σκλαβενίτης κυριαρχεί. Είτε με τον αριθμό των καταστημάτων, είτε σε τζίρο, είτε με μερικές “επιπλέον κινήσεις” που θα γίνουν και θα κυριαρχήσει σε αριθμό καταστημάτων και τζίρο.
Στην Αθήνα-Αττική:
Περισσότερα καταστήματα έχει ο ΑΒ Βασιλόπουλος, καθώς διαθέτει 307 καταστήματα. Ακολουθούν ο Σκλαβενίτης με 242 καταστήματα και το MyMarket με 144, ενώ ο Μασούτης με 70.
Ο ΑΒ Βασιλόπουλος κυριαρχεί στα Βόρεια προάστια έχοντας συνολικά 88 καταστήματα, ενώ ο Σκλαβενίτης στα δυτικά προάστια 57 καταστήματα.
Στο κέντρο της Αθήνας η διαφορά των ΑΒ Βασιλόπουλος και Σκλαβενίτης κρίνεται στη μονάδα, καθώς ο ΑΒ διαθέτει 72 και ο Σκλαβενίτης 73 καταστήματα. Όσον αφορά τις άλλες δύο εταιρείες, το MyMarket έχει 31 καταστήματα και ο Μασούτης 18.
Η Αττική ουσιαστικά αντικατροπίζει το σύνολο της Ελλάδας και η ποιότητα και αποτελεσματικότητα του δικτύου καθορίζει το τελικό αποτέλεσμα. Η πολυδιάστατη παρουσία με επιλογές σε μικρότερα καταστήματα “γειτονιάς”, σε υπερμάρκετ, σε υψηλής επισκεψιμότητας και traffic δρόμους-λεφωφόρους, σε “δυνατές” περιοχές ξεχωρίζουν τον νικητή.
Γενικότερα συμπεράσματα είναι πως ο Σκλαβενίτης με μερικές ακόμη “κινήσεις” θα έχει πλήρη κυριαρχία σε όλη την Ελλάδα σε αριθμό καταστημάτων ανά περιοχή, η Θεσσαλονίκη παραμένει “κάστρο” του Μασούτη μέχρι να αλλάξει, ο ΑΒ Βασιλόπουλος διατηρείται ανταγωνιστικός αλλά μακριά από τον πρώτο, η My Market έχει μεγαλύτερη δύναμη στην Αττική και εκτός “παίζει” συντηρητικά και ο Μασούτης πρέπει να δυναμώσει νότια και κυρίως στην Αττική.
Το 2023 θα είναι η χρονιά που ο πρώτος θα μεγαλώσει και άλλο την απόσταση από τον δεύτερο. Η μόνη εναλλακτική σε αυτό, είναι να δημιουργηθεί ένας καινούργιος δεύτερος που δεν υπάρχει τώρα, θα το μάθουμε σύντομα ή αργότερα το 2024. Σε κάθε περίπτωση αυτή την στιγμή υπάρχουν πέντε μεγάλες εταιρείες -μαζί με την Lidl- που μοιράζονται περίπου 11 δις. ευρώ πωλήσεις και είναι μάλλον σίγουρο ότι σε πέντε χρόνια από τώρα οι πέντε θα έχουν γίνει τρεις.
Τα συμπεράσματα από την ανάλυση του χάρτη δεν έχουν γεωγραφικό χαρακτήρα, αλλά κρύβουν από πίσω αποφάσεις, εστίαση στο δίκτυο των φυσικών καταστημάτων, σοβαρή στρατηγική ανάπτυξης και κυρίως ρίσκο που συνδυάζεται με συνέπεια-συνέχεια. Το ρίσκο φέρνει αποτέλεσμα, αλλά η συνέπεια-συνέχεια το διατηρεί. Τελικά, εάν απλώς κοιτάζεις τον χάρτη, θα καταλάβεις. Εάν δε, “φτιάξεις” τον χάρτη, θα κυριαρχήσεις.
ΥΓ.1 | Η Lidl δεν αναφέρεται στην ανάλυση γιατί είναι εντελώς διαφορετικό concept ως ο μοναδικός hard discounter.
ΥΓ.2 | Οι αριθμοί των καταστημάτων ενδέχεται να έχουν ελάχιστη απόκλιση κατά περιφέρεια, περιοχή, πόλη που αναλύονται αλλά σε καμμία περίπτωση δεν αλλάζουν την συνολική εικόνα και τα συμπεράσματα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
