Οι διαφορές των γενεών στην εργασία

Οι Gen Z-ers αποτελούν ήδη πάνω από το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού και έχουν μπει επίσημα πια στο εργατικό δυναμικό, δουλεύοντας δίπλα στους Baby Boomers, τους Gen X-ers και τους Millennials. Φυσικά, είναι αναπόφευκτο οι εργαζόμενοι όλων των γενεών να μην κατανοούν τον τρόπο σκέψης των άλλων, αφού μεταξύ τους υπάρχουν στερεότυπα και προκαταλήψεις, που εν τέλει δυσκολεύουν την επικοινωνία και την επαφή τους. Σίγουρα, όμως, χρειάζεται να ακούγονται οι φωνές όλων.

Ο πλουραλισμός απόψεων είναι καίριος σε μία επιχείρηση. Αυτή η πολυφωνία φέρνει στην επιφάνεια νέες ιδέες και απόψεις, οι οποίες μπορούν να χρησιμεύσουν στην εταιρεία ώστε να κάνει το επόμενο βήμα και να ξεχωρίσει. Εκτός αυτού, εγγυάται ότι το εργασιακό περιβάλλον παρέχει μία ασφάλεια στους εργαζομένους της, καθώς νιώθουν άνετα να μιλήσουν και να εκφραστούν. Φυσικά, η ελευθερία και η άνεση λόγου ευνοεί την επικοινωνία μεταξύ των εργαζομένων αλλά και την παραγωγικότητά της ομάδας.

Όσο λογικά και να ακούγονται όλα τα τα παραπάνω, στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο απλά, καθώς όπως εντός του εργασιακού χώρου εργάζονται ταυτόχρονα τέσσερις διαφορετικές γενιές με ποικίλα χαρακτηριστικά, που πολλές φορές δυσκολεύονται να συνυπάρξουν. Μάλιστα, η είσοδος της Gen Ζ έχει φέρει τα “πάνω-κάτω”. Γιατί αυτή η γενιά δεν είναι όπως οι υπόλοιπες.  Οι Gen Z-ers είναι πιο ρεαλιστές, πιο απαιτητικοί και πιο φιλόδοξοι. Έτσι, αυτά που ψάχνουν από τον χώρο εργασίας τους έχουν αλλάξει, βάζοντας στο επίκεντρο την ψυχική τους υγεία και αξίες όπως η ισότητα, η διαφορετικότητα και η ενσωμάτωση. Στο πλαίσιο αυτό, επιθυμούν η φωνή τους να εισακούγεται και στα πρώτα τους επαγγελματικά βήματα να μην είναι απλά “στρατιωτάκια”, υπάκουα, αμίλητα και αγέλαστα.

Διαβάστε επίσης: 12 brands που έχουν αναλάβει σημαντική εταιρική κοινωνική ευθύνη

Αυτή, βέβαια, δεν είναι μια εντελώς νέα επιθυμία: έρευνα του 2011 από το επιστημονικό Qualitative Sociology για τους Millennials εργαζομένους στις Η.Π.Α., που εκείνη την εποχή ήταν η νεοεισερχόμενη γενιά στο χώρο εργασίας, είχε δείξει ότι το 90% πίστευε ότι η ηγεσία πρέπει να ακούσει τις ιδέες τους.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι νέοι εργαζόμενοι επιθυμούν να ακουστούν όλο και περισσότερο. Πρώτον, φέρνουν τις αξίες τους στο χώρο εργασίας, σε μεγαλύτερο βαθμό από τις προηγούμενες γενιές, δίνοντας έμφαση σε ζητήματα όπως η εταιρική ηθική και η πολιτικοποίηση, η ισότητα και η ένταξη. Οι παρούσες οικονομικές συνθήκες μπορεί, επίσης, να εξηγήσουν γιατί η Gen Z και οι Millennials θέλουν να υποστηρίξουν τον εαυτό τους, με τρόπο που οι παλαιότερες γενιές δεν το έκαναν. Καθώς οι εργαζόμενοι είχαν το πάνω χέρι στην αγορά εργασίας τα τελευταία χρόνια, οι προτεραιότητες άλλαξαν, ώστε οι εργαζόμενοι όλων των ηλικιών να εξετάζουν το ενδεχόμενο πρόσβασης σε προνόμια, όπως η ευελιξία – κάτι που δεν έπρατταν προηγουμένως. Την ίδια στιγμή, αυτοί οι εργαζόμενοι γνωρίζουν ότι έχουν άλλες εναλλακτικές λύσεις εργασίας, εάν οι εργοδότες δεν τους ακούσουν. Δεν “πνίγονται” και είναι έτοιμοι να αναζητήσουν άλλες θέσεις εργασίας, όπου δεν θα περνούν απαρατήρητοι.

Στο πλαίσιο αυτό, πολλές εταιρείες δεν αφήνουν του νεότερους εργαζομένους παραπονεμένους αλλά τους αξιοποιούν όπως αρμόζει. Συγκεκριμένα, μεριμνούν για την διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος όπου οι νεότερες γενιές συμμετέχουν καλύτερα στις συζητήσεις και ενθαρρύνονται ενεργά να μιλήσουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, υποκινούμενες εν μέρει από αιτήματα των Millennials, οι επιχειρήσεις προσλαμβάνουν πλέον ειδικούς για τη διαφορετικότητα και την ένταξη και προσφέρουν εκπαίδευση για ζητήματα διαφορετικότητας, στερεοτύπων και προκαταλήψεων. Εισάγουν μάλιστα όλο και περισσότερο προγράμματα που ζητούν ρητά τις απόψεις, τις ιδέες και τα σχόλια των νέων εργαζομένων, όπως μέσω πρωτοβουλιών αντίστροφου mentoring ή δημιουργίας συμβουλίων “επόμενης γενιάς”.

Δεν είναι όλες οι εταιρείες όμως τόσο υποστηρικτικές – το αντίθετο, θα λέγαμε. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν αρκετές εταιρείες, οι οποίες είναι προσκολλημένες σε εργασιακά περιβάλλοντα, όπου έχουν λόγο μόνο οι μεγαλύτεροι ιεραρχικά και τις περισσότερες φορές και ηλικιακά υπάλληλοι. Ένα μεγάλο μέρος αυτής της συνθήκης βασίζεται στο γεγονός ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί εδραιωμένοι κανόνες στον εργασιακό χώρο που υποστηρίζονται από προηγούμενες γενιές. Οι Baby Boomers περίμεναν σεβασμό από τις νεότερες γενιές και η Gen X συμμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο αίτημά τους, γιατί αυτό ήταν το πιο εύκολο. Αντίθετα, οι νεότερες γενιές εργαζομένων δεν ασπάζονται αυτά τα κλισέ, όμως πολλές φορές δεν τους δίνεται καν η ευκαιρία να αντιδράσουν.

Εξάλλου, υπάρχει ακόμα μία διαφορά ανάμεσα στις γενιές. Ενώ οι Gen Z-ers και οι Millennials θέλουν να μπορούν να μιλούν για αξίες, πολλοί Gen X-ers και Boomers εξακολουθούν να βλέπουν την πολιτική και την προσωπική ζωή ως θέματα που δεν χωρούν στον χώρο εργασίας. Αυτό, μάλιστα, επιβεβαίωσαν και τα ευρήματα μιας έρευνας από την πλατφόρμα πληροφοριών για το συναίσθημα των εργαζομένων Perceptyx, καθώς οι μισοί εργαζόμενοι άνω των 45 ετών θέλουν να απαγορευτούν οι πολιτικές συζητήσεις στο γραφείο, την ίδια στιγμή που λιγότεροι από 3 στους 10 νεότερους εργαζόμενους συμφώνησαν. Ως αποτέλεσμα, η έρευνα δείχνει ότι οι νέοι εργαζόμενοι, για παράδειγμα, είναι λιγότερο πιθανό να μιλήσουν ανοιχτά από τους μεγαλύτερους συναδέλφους τους για κάποιο προσωπικό ζήτημα, ενώ ακόμα και όταν το κάνουν, οι ιδέες τους αποδίδονται σε άλλους. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματικό για ομάδες που είναι ήδη περιθωριοποιημένες. Η έρευνα εντόπισε ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει για τα άτομα που ξεχωρίζουν σε ένα γραφείο, είτε για την ηλικία, την καταγωγή, την εθνικότητα, το φύλο και τη σεξουαλικότητά τους.

Διαβάστε επίσης: Έρευνα | Πώς νιώθουν οι υπάλληλοι που επιστρέφουν στο γραφείο μετά την τηλεργασία

Αυτό σημαίνει ότι οι νεότεροι εργαζόμενοι εμφανίζονται αποφασισμένοι να κρατούν τις απόψεις τους για τον εαυτό τους; Ναι και όχι. Μπορεί να μην είναι σε θέση να υποστηρίξουν τον εαυτό τους με τον τρόπο που θα ήθελαν -ή με τον τρόπο που το πράττουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συνάδελφοί τους- αλλά μπορούν να βρουν συμμάχους που θα βοηθήσουν. Για παράδειγμα, μέσω των προγραμμάτων του αντίστροφου mentoring, όπου έρχονται κοντά με συναδέλφους τους μεγαλύτερης ηλικίας και ιεραρχίας, έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν απόψεις και να αποκομίσουν πολλά από τις εμπειρίες των μεγαλύτερων τους, ώστε να μην επαναλάβουν τα ίδια λάθη.

Φυσικά, για να αλλάξει πραγματικά η κατάσταση χρειάζεται με αλλαγή στο εργασιακό περιβάλλον και την κουλτούρα που αναπτύσσεται εκεί. Καίριο ρόλο σ’ αυτό διαδραματίζουν τα διευθυντικά στελέχη, τα οποία θα πρέπει να οικοδομήσουν ένα ασφαλές περιβάλλον όπου οι άνθρωποι αισθάνονται άνετα να κάνουν ερωτήσεις, να προβαίνουν σε αιτήματα και να υποστηρίζουν τις ιδέες τους. Ώστε έτσι, σιγά σιγά όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, θέσης, φύλου, σεξουαλικότητας και φυλής, να εκφράζουν την άποψή τους, νιώθοντας αναπόσπαστα μέλη μιας ομάδας που υπολογίζει την γνώμη και το έργο τους. Οι προϊστάμενοι θα πρέπει να δίνουν το παράδειγμα υψώνοντας πρώτα τις δικές τους φωνές και στη συνέχεια παρέχοντας τη δυνατότητα στους υφισταμένους τους να υποβάλουν ένα αίτημα, αλλά και να πουν “όχι”. Βέβαια, οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι η πραγματική αλλαγή θα έρθει καθώς οι Millennials προωθούνται σε περισσότερες διοικητικές θέσεις και καθώς η Gen Z εισέρχεται περαιτέρω στον εργασιακό χώρο.

Από την αλλαγή αυτή όλοι κερδίζουν. Οι συνθήκες και το περιβάλλον εργασίας γίνεται πιο φιλικό και ευχάριστο για όλους, ενώ οι εταιρείες αποφεύγουν την πιθανότητα οι απογοητευμένες νεότερες γενιές να μετακινηθούν σε μια νέα θέση εργασίας. Κάτι τέτοιο εξάλλου θα επιδεινωνε τα ποσοστά παραιτήσεων και θα εκτόξευε τα κόστη πρόσληψης. Οι δημιουργικές και νέες ιδέες που θα προέλθουν από τους νέους υπαλλήλους, θα ενισχύσει τη συνεργασία όλων και την συνολική παραγωγή και απόδοση.  

Mε πληροφορίες από BBC | Forbes

Photo: Unsplash