Για σχεδόν 30 χρόνια, η διάσκεψη των μελών των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, πιο γνωστή ως COP, χρησίμευε ως το λάβαρο κάτω από το οποίο ο κόσμος συγκεντρωνόταν για να συζητήσει και να αξιολογήσει την κλιματική αλλαγή. Η φετινή 27η διοργάνωσή της στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου, με τη συμμετοχή τουλάχιστον 200 χωρών από όλο τον κόσμο, θεωρήθηκε ιδιαίτερα κρίσιμη για να τεθεί υπό έλεγχο η κλιματική έκτακτη πλέον ανάγκη. Και η βιομηχανία της μόδας ήταν εκεί.
Ως τομέας που ευθύνεται για την καταστροφή περισσότερων από 3,2 δισεκατομμυρίων δέντρων ετησίως, το 10% των εκπομπών άνθρακα διεθνώς και το 20% της παγκόσμιας σπατάλης νερού, η βιομηχανία της μόδας βρίσκεται ψηλά στην ημερήσια διάταξη. Πολυάριθμες μάρκες, προμηθευτές, έμποροι λιανικής και ακτιβιστές της μόδας βρέθηκαν μεταξύ των 200 και πλέον συνέδρων της COP27.
Από εκεί brands όπως η Stella McCartney, ο όμιλος Kering και η αλυσίδα fash fashion H&M έκαναν έκκληση για δράση προκειμένου να επιτευχθεί η μετάβαση σε βιώσιμα υφάσματα έως το 2025. Εν τω μεταξύ, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Global Fashion Agenda ανακοίνωσε την έναρξη της Διαβούλευσης Στόχων της Βιομηχανίας Μόδας για να προσδιορίσει μια πιο συγκεκριμένη προσέγγιση επιτυγχάνοντας το πολυπόθητο μηδενικό αποτύπωμα. Και ήταν σημαντικό ότι ακόμη και ο μεγαλύτερος λιανοπωλητής μόδας της Γερμανίας, Zalando, έδωσε επίσης το παρών.
Διαβάστε ακόμα: Μήπως οι στόχοι των εταιρειών αναφορικά με την κλιματική αλλαγή είναι ουτοπικοί;
Τα τελευταία 15 χρόνια, η παραγωγή και η ζήτηση ρούχων έχει διπλασιαστεί ενώ ο χρόνος που τα φοράμε πραγματικά έχει μειωθεί κατά σχεδόν 40%. Δεν είναι τυχαίο ότι η γρήγορη μόδα αντικαθίσταται από την ultrafast μόδα, παράγοντας τρομερούς όγκους νέων ρούχων στην αγορά. Ενδεικτικοί είναι οι αριθμοί που αφορούν μεγάλους παίκτες και των δύο αγορών. Από την αρχή της χρονιάς, οι κολοσσοί της γρήγορης μόδας H&M και Zara έχουν λανσάρει περίπου 11.000 νέα στυλ μαζί. Την ίδια στιγμή, το ultra fast fashion brand Shein κυκλοφόρησε 314.877 στυλ, παράγοντας φυσικά τεράστιους όγκους κλωστοϋφαντουργικών αποβλήτων.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα του ultra fast μοντέλου θίγουν τόσο περιβαλλοντικά όσο και ηθικά ζητήματα της μόδας, καθώς η ταχύτατη αυτή παραγωγή οδηγεί σε παραβιάσεις των εργασιακών δικαιωμάτων των ατόμων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Τα τελευταία πέντε χρόνια, μάλιστα, τα ζητήματα του κλάδου σχετικά με την παιδική εργασία, τις διακρίσεις και την καταναγκαστική απασχόληση έχουν επιδεινωθεί παγκοσμίως. Στις χώρες, όπως η Μιανμάρ, η Καμπότζη, το Μπαγκλαντές και το Βιετνάμ, όπου βρίσκονται τα εργοστάσια των fast fashion brands θεωρείται ότι επικρατεί μία νέα μορφή δουλείας.
Η βιομηχανία της μόδας καταβάλλει προσπάθειες για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, όπως η μετάβαση σε πιο βιώσιμες ίνες και κλωστοϋφαντουργικές πρώτες ύλες. Ωστόσο, τα οικονομικά συμφέροντα των εταιρειών πίσω από την ultra fast fashion φαίνεται ότι υπερκαλύπτουν τις προσπάθειες αυτές.
Η κατάσταση όμως σήμερα έχει ξεπεράσει το σημείο της έκτακτης ανάγκης για το περιβάλλον. Αυτό που αντιμετωπίζουμε είναι η κλιματική καταστροφή. Σύμφωνα με την υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, ακόμη και αν όλοι εκπληρώσουν τις τρέχουσες δεσμεύσεις τους για το 2030, τα επίπεδα θέρμανσης του πλανήτη θα αυξηθούν σε καταστροφικό επίπεδο. Η COP27 αγνοήθηκε από την εμβληματική περιβαλλοντική ακτιβίστρια Greta Thunberg, η οποία το περιέγραψε ως ένα φόρουμ για το green washing. Πράγματι, καθώς ο παγκόσμιος πληθωρισμός αυξάνεται, έχει παρατηρηθεί μια τεράστια αύξηση στον αριθμό των συμμετεχόντων από τις βιομηχανίες ορυκτών καυσίμων.
Η παγκόσμια περιβαλλοντική ΜΚΟ Canopy επισήμανε ότι για να επιτευχθεί ο επιδιωκώμενος στοχος, απαιτούνται άμεσα δεσμεύσεις και πράξεις από τις μεγαλύτερες εταιρείες μόδας στον κόσμο για να γίνει η βιώσιμη μόδα πιο οικονομική. Την ίδια στιγμή, η πρωτοβουλία Forest 500 αποκάλυψε ότι το ένα τρίτο των εταιρειών με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο δεν έχει ακόμη αναλάβει δέσμευση για τη διατήρηση των δασών. Και σ΄αυτές περιλαμβάνονται και luxury brands. Ίσως, αν υπάρχει κάτι που πρέπει να κρατηθεί ως συμπέρασμα από την COP27 και τις σχετικές μελέτες, είναι απλώς ότι ο τομέας δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στην πρόκληση. Ο όμιλος LVMH κατάφερε να ανακατασκευάσει την θρυλική Notre Dame που κάηκε σχεδόν ολοσχερώς πριν χρόνια – γιατί δεν προσπαθεί να κάνει το ίδιο και με τον πλανήτη; Γιατί η βιομηχανία της μόδας δεν μπορεί να σκεφτεί ακόμη και το επίπεδο δέσμευσης που απαιτείται για να επιφέρει ριζική αλλαγή;
Σε πρόσφατη έρευνά της, η Kantar διαπίστωσε ότι ενώ το 54% των καταναλωτών γνώριζε για τη σύνοδο κορυφής, ένα 19% παραδέχτηκε ότι είχε πλήρη άγνοια. Ίσως ο κόσμος μπορεί να αναζητήσει ελπίδα στον μεγαλύτερο ρυπαίνοντα του πλανήτη, την Κίνα. Τα τελευταία χρόνια, η βιωσιμότητα έχει ξεφύγει από τα στενά όρια ενός ακομη trend, με τους νεότερους και ειδικά τους Gen Z-ers να ευαισθητοποιούνται περισσότερο για το ζήτημα προστασίας του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής. Από το ξέσπασμα της πανδημίας, η ηπειρωτική χώρα έχει βιώσει μια σειρά από περιβαλλοντικές καταστροφές, όπως οι πλημμύρες στη Χενάν που οδήγησαν σε 302 θανάτους και πάνω από 17,6 δισεκατομμύρια δολάρια σε άμεσες οικονομικές απώλειες. Κατά τη διάρκεια της COP26 το 2021 στη Γλασκώβη, το Πεκίνο ανακοίνωσε απροσδόκητα σχέδια για την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα έως το 2060. Ενώ το 20ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος τον περασμένο Οκτώβριο απέτυχε να ανακοινώσει την νέα του πολιτική για το κλίμα, ο πρόεδρος της Κίνας Xi Jinping δεσμεύτηκε να εξαλείψει τη ρύπανση του αέρα και των υδάτων και να θέσει υπό έλεγχο τη μόλυνση του εδάφους.
Η μετάβαση σε μια φιλική προς το περιβάλλον βιομηχανία της μόδας θα απαιτούσε από όλες τις ηγέτιδες δυνάμεις της τη χάραξη μιας νέας πολιτικής. Εξάλλου οι καταναλωτές αρχίζουν να δείχνουν την προτίμησή τους σε fashion brands που ελαχιστοποιούν το αρνητικό αποτύπωμά τους στο περιβάλλον χωρίς να παραβιάζουν τα δικαιώματα των ανθρώπων που εργάζονται γι’ αυτές. Εάν τα brands θέλουν να φερθούν με κυνισμό, θα πρέπει να αγνοήσουν τους δυναμικούς νεαρούς καταναλωτές για τους οποίους η κλιματική ηθική παίζει πλέον σημαντικό ρόλο.
Με πληροφορίες από Jing Daily
Photo: Unsplash
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
