Ο κόσμος αντιμετωπίζει απειλές από τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, μια ενεργειακή κρίση και τον κίνδυνο μιας παγκόσμιας ύφεσης. Ωστόσο η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα διαχρονικό πρόβλημα που γιγαντώνεται μέρα με τη μέρα. Τα θανατηφόρα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν πλήξει σχεδόν κάθε γωνιά του πλανήτη τους τελευταίους μήνες, υπενθυμίζοντας στους ηγέτες στην COP27 την ανάγκη να δράσουν γρήγορα.
“Βρισκόμαστε σε έναν δρόμο με κατεύθυνση την κλιματική κόλαση και έχουμε το πόδι μας στο γκάζι”. Με αυτή την δήλωση ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε. προειδοποίησε τις χώρες που συμμετέχουν στη διάσκεψη κορυφής για το κλίμα COP27 στην Αίγυπτο και υπογράμμισε οτι έχουν να επιλέξουν: είτε να συνεργαστούν για να μειώσουν τις εκπομπές αερίων ή να καταδικάσουν τις επόμενες γενιές σε μια κλιματική καταστροφή. Και τον πλανήτη στην απόλυτη οικονομική πανωλεθρία.
Οι βόρειες αναπτυγμένες χώρες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα που επηρεάζει τις αναπτυσσόμενες χώρες αυτή τη στιγμή με δυσανάλογο τρόπο, αλλά οι επιπτώσεις της αυξάνονται και εξαπλώνονται. Και πράγματι. Λίγα έθνη διακυβεύονται περισσότερο στην COP27 στο αιγυπτιακό παραθαλάσσιο θέρετρο Sharm el-Sheikh από το Πακιστάν, μια χώρα που αποτελεί παράδειγμα της βαθιάς ανισότητας που βρίσκεται στο αίνιγμα της κλιματικής αλλαγής. Το Πακιστάν συνεισφέρει λιγότερο από το 1% των εκπομπών ορυκτών καυσίμων που θερμαίνουν τον πλανήτη σήμερα, αλλά αυτό το καλοκαίρι υπέστη καταστροφικές βροχές που επιδεινώθηκαν από την κλιματική αλλαγή που πλημμύρισε το ένα τρίτο της επικράτειάς του και προκάλεσε ζημιές περίπου 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ορισμένες προηγούμενες συναντήσεις της COP κατέληξαν σε συμφωνίες-ορόσημο που διαμόρφωσαν τον αγώνα της ανθρωπότητας κατά της κλιματικής αλλαγής. Το 1997, οι υπογράφοντες το Πρωτόκολλο του Κιότο αναγνώρισαν ότι ο πλανήτης θερμαίνεται λόγω των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και δεσμεύτηκαν να τις μειώσουν. Το 2015, οι παγκόσμιοι ηγέτες κατέληξαν στη Συμφωνία του Παρισιού να κάνουν τις απαραίτητες περικοπές εκπομπών για να διατηρήσουν τις παγκόσμιες θερμοκρασίες κάτω από μια αύξηση 2oC έως το τέλος του αιώνα και ιδανικά κοντά στον 1,5oC. Κάτι που έσπευσαν να ενστερνιστούν πολυεθνικές και brands σε όλο τον κόσμο με ορίζοντα για τις περισσότερες το 2030.
Διαβάστε ακόμα: Έρευνα | Οι υπάλληλοι ζητούν καλύτερες περιβαλλοντικές πολιτικές από τις εταιρείες
Η COP27 είναι απίθανο να πετύχει μια ανάλογη ιστορική συμφωνία. Ωστόσο στοχεύει να μετατρέψει τις δεσμεύσεις του παρελθόντος σε πραγματικότητα. Πάνω από 100 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συμμετέχουν στη διάσκεψη, ανάμεσά τους ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Τζο Μπάιντεν, ο νικητής των προεδρικών εκλογών της Βραζιλίας Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ, όπως και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, μαζί με Ευρωπαίους ηγέτες όπως ο Γάλλος Εμανουέλ Μακρόν και ο Γερμανός Όλαφ Σολτς. Ηχηρή είναι η απουσία του επικεφαλής της δεύτερης ισχυρότερης οικονομίας στον κόσμο, του Κινέζου ηγέτη Xi Jinping, όπως και των CEOs μεγάλων επιχειρήσεων και οικονομικών οργανισμών όπως της επενδυτικής Blackrock, της Citigroup και της Standard Chartered.
Ήδη όμως η COP27 έχει επιτύχει μία σημαντική αποκάλυψη. Οι συνομιλίες ξεκίνησαν την Κυριακή προκειμένου να βρεθεί τρόπος για το πώς οι πλούσιες χώρες μπορούν να βοηθήσουν να πληρώσουν για τις ζημιές που προκαλούνται από την υπερθέρμανση του πλανήτη σε άλλες, φτωχότερες χώρες. Επιτρέποντας έτσι στους διπλωμάτες να συζητήσουν επίσημα και για πρώτη φορά τη λεγόμενη “απώλεια και ζημιά”.
Ωστόσο οι απώλειες και οι ζημιές δεν θα είναι το μόνο ζήτημα που θα υποκινήσει τη συζήτηση για χρηματοδότηση στην COP27. Οι πλούσιες χώρες έχουν επανειλημμένα αποτύχει να ανταποκριθούν στη δέσμευση να παρέχουν στα φτωχότερα έθνη 100 δισεκατομμύρια δολάρια χρηματοδότησης για το κλίμα ετησίως – ένας στόχος που θεωρείται ήδη θλιβερά ανεπαρκής. Ένα από τα βασικά βαρόμετρα για την επιτυχία θα είναι η υλοποίηση αυτού του στόχου, αλλά και η εργασία σε έναν στόχο χρηματοδότησης για το κλίμα μετά το 2025 που θα μπορούσε να είναι τρισεκατομμύρια δολάρια. Επιπλέον, το αποτέλεσμα του περασμένου έτους απαιτούσε διπλασιασμό της χρηματοδότησης της προσαρμογής για να βοηθήσει τον παγκόσμιο Νότο να προστατευτεί από το μέλλον για επιδείνωση των κλιματικών επιπτώσεων.
Διαβάστε ακόμα: Είναι η αγορά αντιστάθμισης άνθρακα φαινόμενο greenwashing;
Η κινητοποίηση τρισεκατομμυρίων δολαρίων δεν θα είναι δυνατή χωρίς την υποστήριξη του ιδιωτικού τομέα. Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν μεγάλες αμφιβολίες σχετικά με τη δέσμευσή του για το κλίμα και κατά πόσο μπορεί να αποτρέψει το “greenwashing”, ειδικά καθώς η κλιματική κρίση ενίσχυσε για άλλη μια φορά τη γοητεία των επενδύσεων σε καύσιμα. Οι υποστηρικτές της αντιστάθμισης των επιπέδων άνθρακα στο περιβάλλον, γνωρίζοντας την ανάγκη της βιομηχανίας να γίνει πιο διαφανής και υπεύθυνη, επισημαίνουν ότι οι αμφιλεγόμενες πρακτικές των επιχειρήσεων πολλές φορές μπορούν να τις θέσουν σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση, δεδομένου μάλιστα ότι φέρουν σημαντικό μέρος της ευθύνης για την κλιματική αλλαγή. Ήδη οι εταιρείες που αποτελούν μέρος της εκστρατείας “Race to Zero” των Ηνωμένων Εθνών έχουν δεσμευτεί να επιτύχουν καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων μέχρι το 2050. Αρκετές από τις συγκεκριμένες εταιρείες υποστηρίζουν ότι είναι σημαντικό να καταφέρουν να διαχειριστούν τις εκπομπές τους ελαχιστοποιώντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της παραγωγής προϊόντων καθώς και των αλυσίδων εφοδιασμού, ποντάροντας στις εθελοντικές αγορές άνθρακα για να ενισχύσουν τους στόχους τους.
Αφού οι χώρες συμφώνησαν για κανόνες ή μια παγκόσμια αγορά άνθρακα στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού, οι διαπραγματεύσεις στην COP27 θα πρέπει να θεσπίσουν αυστηρές κατευθυντήριες γραμμές για να διασφαλίσουν ότι οι πιστώσεις που χρησιμοποιούνται στην παγκόσμια αγορά άνθρακα αντιπροσωπεύουν πραγματικές μειώσεις εκπομπών. Η τρέχουσα συμφωνία επιτρέπει την εμπορία παλαιών πιστώσεων άνθρακα που δεν μειώνουν απαραίτητα τις εκπομπές.
Από την αποκάλυψή του πέρυσι, η Παγκόσμια Δέσμευση Μεθανίου – μια δέσμευση για μείωση των εκπομπών ενός από τα πιο ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου κατά 30% έως το τέλος της δεκαετίας- έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 120 εθνικές υπογραφές, με την Κίνα και την Ινδία να είναι απούσες. Το κύριο ζητούμενο είναι να αποδειχθεί ότι οι χώρες καταβάλλουν προσπάθειες για να τηρήσουν πραγματικά αυτή τη δέσμευση, ειδικά καθώς οι εκπομπές εξακολουθούν να αυξάνονται.
Οι διαπραγματεύσεις στην COP27 θα είναι άκρως τεχνικές, με τους εθνικούς αντιπροσώπους πιθανόν να διαφωνούν για τη σωστή διατύπωση ακόμη και της πιο μικρής φράσης. Ωστόσο, οι διπλωμάτες θα πρέπει να έχουν κατά νου ότι, παρά την πρόσφατη πρόοδο, ο κόσμος εξακολουθεί να βρίσκεται στον “δρόμο της κλιματικής κόλασης” για τον οποίο μίλησε ο Γκουντέρες. Η πιο πρόσφατη έρευνα διαψεύδει τις προβλέψεις της Συμφωνίας του Παρισιού, προβλέποντας νέα αύξηση της θερμοκρασίας μεταξύ 2,1oC και 2,9oC μέχρι το τέλος του αιώνα. Το διακύβευμα για όλους πλέον είναι μεγάλο και δεν υπαρχουν περιθώρια για αναστολή δράσεων.
Με πληροφορίας από Bloomberg | Reuters | CNBC
Photo: Unsplash | CNBC
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
