Από τις ολοένα και επιδεινούμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γεωργική παραγωγή ήταν φυσικό και επόμενο να μην μείνουν αλώβητοι και οι περίφημοι αμπελώνες της Γαλλίας. Μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες οίνου της Ευρώπης πλήττεται σφοδρά ύστερα από ένα εξάμηνο γεμάτο ακραία καιρικά φαινόμενο που κατέστρεψαν μεγάλο μέρος των οινοκαλλιεργειών σε ολόκληρη τη χώρα.
Η Γαλλία είδε πέρυσι τη μικρότερη συγκομιδή από το 1957, γεγονός που ζημίωσε τις πωλήσεις της βιομηχανίας οίνου κατά 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Ενδεικτικό της κατάστασης για τη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο παραγωγής οίνου είναι το γεγονός ότι υπήρξαν αμπελώνες στην ιστορική περιοχή της Καμπανίας που δεν παρήγαγαν τίποτα λόγω της υπερβολικής βροχής και του καύσωνα, ενώ υπό κανονικές συνθήκες θα διοχέτευαν στην αγορά εκατοντάδες χιλιάδες φιάλες.
Φέτος οι Γάλλοι οινοπαραγωγοί ήλπιζαν ότι η κατάσταση θα είναι καλύτερη. Ωστόσο, οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού οδήγησαν τα αμπέλια να αναπτυχθούν ταχύτερα και νωρίτερα από το συνηθισμένο, καθιστώντας τα πιο ευαίσθητα στο κρύο. Έτσι, ο παγετός που έπληξε την Γαλλία πριν λίγες μέρες αποδείχθηκε καταστροφικός, καθώς έχει επηρεάσει το 80% των αμπελώνων στις πρωταρχικές αμπελουργικές περιοχές της Γαλλίας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Εταιρειών Οίνου. Αυτό αναμένεται να προκαλέσει απώλεια παραγωγής που κυμαίνεται από 25% έως και 50% σε ορισμένες περιοχές.
Διαβάστε ακόμα: Οινοπαραγωγοί που δεν τους αρέσει το κρασί…
Χαρακτηριστικά, οι θερμοκρασίες στην περιοχή της Καμπανίας μειώθηκαν από σχεδόν 26 βαθμούς Κελσίου κατά 6 βαθμούς Καλσίου σε λιγότερο από μία εβδομάδα. Η καταστροφή εξαπλώθηκε σε όλη την κοιλάδα του Ροδανού, το Μπορντό, τη Βουργουνδία, την Καμπανία, την Προβηγκία και την κοιλάδα του Λίγηρα, όλες ζώνες με έντονη οινοπαραγωγική δραστηριότητα.
Το κρασί αποτελεί σημαντικό δείκτη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, επειδή τα οινοποιήσιμα σταφύλια είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στις αλλαγές της θερμοκρασίας και όσα συνοδεύουν την κλιματική αλλαγή.Ο υπερβολικός όγκος νερού λόγω ισχυρής βροχόπτωσης όπως και η έλλειψη βροχής, οι πολύ υψηλές ή οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες άφηναν ανεξίτηλο το σημάδι τους στην οινοπαραγωγή. Αλλά τα πρόσφατα ακραία καιρικά φαινόμενα που παρατηρήθηκαν σε όλο τις καλλιεργητικές ζώνες -από ξηρασίες και καύσωνες μέχρι πλημμύρες και παρατεταμένες, έντονες βροχοπτώσεις- επηρέασαν τις σοδειές και έφεραν τους παραγωγούς αντιμέτωπους με σοβαρά προβλήματα.
Τον Φεβρουάριο, οι επιστήμονες των Ηνωμένων Εθνών δημοσίευσαν μια έκθεση που αναφέρει ότι οι επιφανειακές θερμοκρασίες στην περιοχή της Μεσογείου -που περιλαμβάνει τη Νότια Γαλλία- έχουν ήδη αυξηθεί κατά 1,5 βαθμό από την προβιομηχανική εποχή. Αυτή είναι υψηλότερη από τη μέση αύξηση 1,1 βαθμών για ολόκληρο τον πλανήτη, σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε., εκθέτοντας την περιοχή σε υψηλότερο κίνδυνο καύσωνα, ξηρασίες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αντίστοιχη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικο επιστημονικό περιοδικό “Proceedings of the National Academy of Sciences” διαπίστωσε ότι εάν η θερμοκρασία αυξηθεί κατά 2 βαθμούς, οι βιώσιμες αμπελουργικές περιοχές θα μπορούσαν να συρρικνωθούν περισσότερο από το ήμισυ.
Η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να σαρώσει όλες τις παραδοσιακές γεωργικές καλλιέργειες στη Μεσόγειο και να τις εξαφανίσει, αφήνοντας τους καλλιεργητές να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις σε τροπικά φρούτα. Τα τελευταία τρία χρόνια η παραγωγή αβοκάντο, μάνγκο και παπάγιας έχει διπλασιαστεί στη Σικελία, ενώ στον βοτανικό κήπο του Παλέρμο οι ερευνητές κατέγραψαν για πρώτη φορά την άνθηση της welwitschia, φυτού της ερήμου Namib της νότιας Αφρικής.
Πριν όμως αντικαταστήσουν τις σοδειές τους, οι οινοπαραγωγοί λαμβάνουν άλλα μέτρα. Ορισμένοι έχουν καταφύγει στον ψεκασμό των σταφυλιών με “αντηλιακό” που παρασκευάζεται από λευκό πηλό ή στη χρήση επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση. Άλλοι στρέφονται σε πιο παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της αναγεννητικής γεωργίας και της αγροδασοπονίας. Επιπλέον ένας αυξανόμενος αριθμός αμπελώνων, εκτός από την καλλιέργεια των σταφυλιών, χρησιμοποιεί τώρα καλλιέργειες κάλυψης -όπως χόρτα, όσπρια και ελαιοκράμβη- ανάμεσα στις σειρές των αμπελιών για να μπορούν να ελέγχουν για ασθένειες εδάφους, καθώς και να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον για τα πουλιά και τα έντομα, ώστε να τρώνε τα παράσιτα και τα ζιζάνια.
Διαβάστε ακόμα: Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί κατάλληλες συνθήκες καλλιέργειας καφέ στην Ιταλία
Μάλιστα, φέτος οι Γάλλοι οινοποιοί έκαναν τα πάντα για να προστατέψουν την παραγωγή τους από τις ακραίες θερμοκρασίες. Μεταξύ άλλων άναβαν κεριά και μαγκάλια στους αμπελώνες τους, πρακτική που σε πολλές περιπτώσεις δεν ήταν αρκετή για να προστατεύσουν τα αμπέλια τους.
Το γαλλικό Υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων ενεργοποίησε την περασμένη εβδομάδα το πρόγραμμα “Γεωργικές Καταστροφές”, θέτοντας σε εφαρμογή φορολογικές ελαφρύνσεις και άλλα μέτρα οικονομικής στήριξης για τους αγρότες. Επίσης, κυβερνητικά στελέχη πραγματοποίησαν έκτακτη σύσκεψη με τραπεζίτες, ασφαλιστές και εκπροσώπους της γεωργίας για να εντοπίσουν πρόσθετους μηχανισμούς στήριξης.
Παρόλα αυτά, το πρόβλημα είναι αρκετά μεγαλύτερο. Η κρίση έρχεται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για τους Γάλλους οινοπαραγωγούς, οι οποίοι υφίστανται ασθενέστερες πωλήσεις ως αποτέλεσμα των lockdown σε βασικές διεθνείς αγορές, της κατάρρευσης του τουρισμού λόγω της πανδημίας και των δασμών των Η.Π.Α. που σχετίζονται με μια διαμάχη με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τις επιδοτήσεις αεροπλάνων Airbus και Boeing. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές γαλλικού κρασιού και οινοπνευματωδών ποτών μειώθηκαν σχεδόν 14% στα 12,1 δισεκατομμύρια ευρώ το 2020, με τις πωλήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες να πέφτουν κατά 18%, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Εξαγωγέων Οίνου και Αλκοολούχων ποτών της Γαλλίας.
Φυσικά, μια τέτοια εξέλιξη δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την ευρωπαϊκή οικονομία. Η Γαλλία είναι ένα από τα σημαντικότερα μέλη-κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ διαθέτει από τις ισχυρότερες οινοπαραγωγικές ομάδες στον κόσμο. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του LVMH, ενός από τους μεγαλύτερους οίκους στον κόσμο, που διαθέτει μια σειρά από ετικέτες στο κελάρι της, όπως το Champagne’s Krug, το Château Cheval-Blanc του Μπορντό, το Clos des Lambrays της Βουργουνδίας, το Bodega Numanthia της Ισπανίας και το Cloudy Bay της Νέας Ζηλανδίας.
Ως λύση, τα οινοποιεία επανασχεδιάζουν ακόμη και τα κελάρια τους για να τα καταστήσουν πιο βιώσιμα και ανθεκτικά στις κλιματικές αλλαγές, χρησιμοποιώντας τη βαρύτητα αντί για αντλίες για να μετακινήσουν τα λιωμένα σταφύλια ώστε να ρέουν στις δεξαμενές, αναβιώνοντας μια πρακτική που χρονολογείται εδώ και αιώνες. Ενώ σε άλλες περιπτώσεις, όπως του Château Montrose στο Μπορτνώ, τροφοδοτούν τη διαδικασία οινοποίησης με ηλιακούς συλλέκτες και γεωθερμική ενέργεια.
Με πληροφορίες από BBC | Reuters | Bloomberg
Photo: Unsplash
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
