Η πανδημία του Covid-19 άλλαξε ριζικά το εργασιακό τοπίο φέρνοντας στην επικαιρότητα λύσεις όπως η τηλεργασία, η οποία με το πέρας των περιορισμών εξελίχθηκε σε υβριδικά μοντέλα εργασίας και ευέλικτες ρυθμίσεις. Κάτι ακόμα που αναδείχθηκε κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο χρόνων είναι η σημασία της ψυχικής υγείας των εργαζομένων και εύλογα, καθώς οι νέες συνθήκες ανατάραξαν έντονα την επαγγελματική και την προσωπική τους ζωή.
Αυτή η εστίαση στην ευεξία και, κατ’ επέκταση, και την παραγωγικότητα των εργαζομένων έχει στρέψει τα βλέμματα προς νέες προσεγγίσεις για την εργάσιμη εβδομάδα. Αρχικά, συζητιόταν έντονα η τετραήμερη εβδομάδα εργασίας, με πολλά πιλοτικά προγράμματα και έρευνες να θέτονται σε εφαρμογή. Για παράδειγμα, η Microsoft πειραματίστηκε με την εβδομάδα τεσσάρων εργάσιμων ημερών στην Ιαπωνία και διαπίστωσε ότι οι εργαζόμενοι όχι μόνο ένιωθαν πιο χαρούμενοι, αλλά αύξησαν και την παραγωγικότητα τους κατά 40%. Εν τω μεταξύ, αυτήν τη στιγμή διεξάγεται η μεγαλύτερη δοκιμή της τετραήμερης εβδομάδας στον κόσμο, με τη συμμετοχή 70 εταιρειών στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Αν και αρκετοί εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο λάτρεψαν την ιδέα, η συμπύκνωση 5 ημερών εργασίας σε 4 μπορεί να αποδειχθεί αρκετά αγχωτική για ορισμένους εργαζόμενους και εργοδότες.
Διαβάστε επίσης: Το πρόβλημα με την 4ήμερη εβδομάδα
Ως εναλλακτική, κάποιοι ψυχολόγοι προτείνουν τη συντόμευση της εργάσιμης ημέρας, για παράδειγμα, σε 6 εργάσιμες ώρες αντί για 8. Η διεκπεραίωση της εργασίας σε μικρότερο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων, αλλά και να αποδειχθεί μια πρακτική λύση για περισσότερους τύπους επιχειρήσεων. Αυτό γιατί υπάρχουν επιχειρήσεις, οι οποίες δεν δύνανται να λειτουργήσουν με λιγότερες 5 μέρες και αυτή η νέα προσέγγιση θα μπορούσε να είναι πιο εύκολα εφαρμόσιμη και για αυτές.
Παρόλο που η ιδέα του οκταώρου είναι βαθιά ριζωμένη στη βιομηχανοποιημένη κοινωνία, υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα για τη συντομότερη εργάσιμη ημέρα. Αυτά συνδέονται με την ευημερία των εργαζομένων και τη δυνητικά αυξημένη παραγωγικότητα. Αν και η πρώτη σκέψη του καθενός είναι ότι η δουλειά που θα βγαίνει θα είναι λιγότερη, ίσως οι εργαζόμενοι να εργάζονται πιο αποτελεσματικά και με καλύτερη συγκέντρωση σε αντιστάθμιση του χαμένου δίωρου.
Γιατί το οκτάωρο δεν είναι το ιδανικό
Έως τώρα για την απόδοση των ανθρώπων μετριόταν συχνά ο αριθμός των ωρών που εργάζονται και υπήρχε η υπόθεση ότι το περισσότερο είναι καλύτερο. Αυτή είναι μια υπόθεση που πρέπει να καταρριφθεί. Γνωστικά, οι άνθρωποι έχουν συγκεκριμένο, και μάλιστα περιορισμένο, χρόνο εστίασης ανά ημέρα. Όταν κάποιος προσπαθεί να συγκεντρωθεί εκτός αυτού του διαστήματος, η απόδοση είναι μειωμένη. Αυτή η προσπάθεια οδηγεί και σε περισσότερη κούραση και μεγαλύτερη ματαίωση από την αποτυχία στη συγκέντρωση και τελικά, ευνοεί την επαγγελματική εξουθένωση.
Πράγματι, μελέτες δείχνουν ότι η μεγαλύτερη διάρκεια εργασίας δε συσχετίζεται απαραίτητα με μεγαλύτερη παραγωγικότητα γενικά. Έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ έδειξε ότι υπάρχει ένα ανώτατο όριο στην παραγωγικότητα. Η απόδοση των εργαζομένων αρχίζει να μειώνεται απότομα μετά από περίπου 48 ώρες. Άλλοι ειδικοί υποδεικνύουν ότι ο βέλτιστος αριθμός ωρών εργασίας θα μπορούσε να είναι ακόμη χαμηλότερος, ανάλογα με το είδος της εργασίας. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να είναι μόλις 35 ώρες την εβδομάδα, δηλαδή έξι ώρες την ημέρα. Δεν είναι τυχαίο που η Νορβηγία και η Δανία έχουν εργάσιμες εβδομάδες μικρότερες από 40 ώρες και είναι, αντίστοιχα, η δεύτερη και η έβδομη πιο παραγωγική χώρα στον κόσμο.
Επιπλέον, μια έρευνα σε σχεδόν 2.000 εργαζόμενους στο Ηνωμένο Βασίλειο έδειξε ότι κατά μέσο όρο, οι εργαζόμενοι αισθάνονται πραγματικά παραγωγικοί μόνο για περίπου το ήμισυ της εργάσιμης ημέρας. Η μείωση των ωρών σε 6, συνεπώς, θα μπορούσε να τους παρακινήσει να αυξήσουν το διάστημα της συγκέντρωσης τους. Η αυξημένη παραγωγικότητα θα μπορούσε επίσης να προέλθει από το ανεβασμένο ηθικό και τη σωματική υγεία των εργαζομένων, που θα προέκυπτε από την καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Η εξάωρη εργάσιμη μέρα θα μπορούσε επιπλέον να ωφελήσει σε μεγάλο βαθμό τους εργαζόμενους γονείς. Κάτι τέτοιο θα διευκόλυνε πολύ τους γονείς στην φροντίδα των παιδιών τους, καθώς το γεγονός ότι τα παιδιά, τουλάχιστον αυτά σχολικής ηλικίας, τελειώνουν το σχολείο νωρίτερα από τους γονείς φέρνει δυσκολίες.
Πιθανές προκλήσεις
Παρόλο που υπάρχουν σαφή οφέλη από τη μείωση της εργάσιμης ημέρας, υπάρχουν και ορισμένα πιθανά ζητήματα. Μια μικρότερη εργάσιμη ημέρα θα μπορούσε επίσης να περιπλέξει τα πράγματα για τις πολυεθνικές εταιρείες σε ορισμένους κλάδους, καθώς μια μικρότερη εργάσιμη ημέρα θα μπορούσε να μειώσει την επικάλυψη μεταξύ των ζωνών ώρας. Επιπλέον, μπορεί να υπάρξουν κρυφά κόστη για τους εργοδότες, όπως σε επαγγέλματα με βάρδιες όπου θα πρέπει να γίνει πρόσληψη περισσότερου προσωπικού ώστε να καλυφθούν οι βάρδιες.
Ακόμα, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι κάθε εργαζόμενος θα είναι εξίσου παραγωγικός κατά τη διάρκεια μιας μικρότερης ημέρας, ειδικά για τους λιγότερο αφοσιωμένους εργαζόμενους. Ωστόσο, η συζήτηση γίνεται σε ένα πλαίσιο όπου οι εργαζόμενοι δεν αποφεύγουν τις ευθύνες τους και έχουν διάθεση για δουλειά. Στην περίπτωση που δεν ισχύει κάτι τέτοιο, αυτό έχει να κάνει με αποτυχία στην πρόσληψη των εργαζομένων.
Τέλος, δεν εξαλείφεται ο κίνδυνος να εργάζονται οι άνθρωποι περισσότερο παρά την μείωση της εργάσιμης ημέρας, όπως συμβαίνει και με το οκτάωρο. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, ανεξάρτητα από την ωριαία διάρκεια της εργάσιμης μέρας, πρέπει η δουλειά που ανατίθεται να είναι πραγματικά ανάλογη των ωρών εργασίας, ώστε οι άνθρωποι να μην αναγκάζονται να επεκτείνουν το ωράριό τους για να προλάβουν.
Ενδεχομένως, μαζί με την εφαρμογή εξάωρου αντί για οκτάωρο, μπορούν να εφαρμοστούν και κάποιες άλλες πρακτικές που θα βοηθήσουν τους εργαζόμενους να επικεντρωθούν στη δουλειά και να είναι παραγωγικοί. Αρχικά, οι εργαζόμενοι είναι καλύτερο να αποφεύγουν την πρόσβαση στα social media τις ώρες που δουλεύουν. Οι εργαζόμενοι που κάνουν σύντομα «διαλείμματα» κατά τη διάρκεια της ημέρας για να τσεκάρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επεκτείνουν τον αριθμό των ωρών που βρίσκονται στο γραφείο και εμποδίζουν την παραγωγικότητά τους. Φυσικά, αυτό προϋποθέτει να υπάρχει σεβασμός στο προβλεπόμενο διάλειμμα εργασίας.
Επιπλέον, οι εταιρείες πρέπει να επικεντρώνονται στο να έχουν πιο παραγωγικά meetings. Πρέπει επίσης να αναλύουν στους εργαζόμενούς τους εβδομαδιαίους στόχους, αλλά και την παραγωγικότητα που προέκυψε μέσα από τις συναντήσεις. Κάποιες εταιρείες έχουν αφαιρέσει μέχρι και τις καρέκλες από τα δωμάτια συναντήσεων, έτσι ώστε να επισπεύδονται.
Διαβάστε επίσης: Νέες νομοθεσίες σε όλο τον κόσμο αλλάζουν τον τρόπο που δουλεύουμε
Είτε η εξάωρη εργάσιμη μέρα μπει σε εφαρμογή είτε όχι, το μόνο σίγουρο είναι ότι πολλές εταιρείες εξετάζουν διάφορες αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον, όπως η ασύγχρονη επικοινωνία ή η απομακρυσμένη εργασία, σε μια συνθήκη όπου η παραγωγικότητα αντιμετωπίζεται με άλλη οπτική.
Με πληροφορίες από BBC
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
