Η έξαρση της πανδημίας του κορονοϊού δημιούργησε ένα πρόσφορο έδαφος για την διασπορά ψευδών ειδήσεων και την αύξηση της παραπληροφόρησης ως προς θέματα υγείας και οικονομίας. Με το ζήτημα αυτό ήρθαν αντιμέτωπες οι περισσότερες χώρες του κόσμου, οι οποίες έλαβαν κάποια μέτρα.
Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση με τίτλο «Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης για την COVID-19 – Αγώνας για τη σωστή παρουσίαση των γεγονότων», στην οποία προτείνονται συγκεκριμένες δράσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ΕΕ έναντι του μείζονος ζητήματος της παραπληροφόρησης. Σε αυτές περιλαμβάνονται η μεγαλύτερη στήριξη της ΕΕ προς τους φορείς επαλήθευσης πληροφοριών και τους ερευνητές, η ενίσχυση των ικανοτήτων στρατηγικής επικοινωνίας της ΕΕ και η βελτίωση της συνεργασίας με τους διεθνείς εταίρους και, ταυτόχρονα, η εξασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης και της πολυφωνίας.
Οι ρυθμιστικές αυτές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέπνευσαν και τις ρυθμιστικές πολιτικές της Κίνας, οι οποίες αποσκοπούν στον περιορισμό της διασποράς ψευδών ειδήσεων. Ειδικότερα, ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων της ΕΕ ενέπνευσε παρόμοιες κινήσεις εντός της Κίνας, συμπεριλαμβανομένου του νόμου περί προστασίας προσωπικών πληροφοριών αυτής της χώρας, ο οποίος περιορίζει τον όγκο των προσωπικών δεδομένων που μπορούν να συλλέγουν ιδιωτικές εταιρείες. Ωστόσο, έχουν τραβήξει την προσοχή του δυτικού κόσμου λόγω της ιδιαιτερότητας των παραμέτρων τους, του ιδιαίτερου ρόλου ελεγκτή που παίζει το κράτος, και της ταχύτητας που εφαρμόστηκαν.
Διαβάστε ακόμα: Η Κίνα θα χρησιμοποιήσει AI για να κυριαρχήσει στην αγορά πολυτελείας
Η κυβέρνηση έχει καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για τον συντονισμό του ψηφιακού περιεχομένου τα τελευταία χρόνια. Η άνοδος περισσότερων μορφών πολυμέσων που τρέχουν σε πραγματικό χρόνο, όπως η ζωντανή ροή (live streaming) και η κοινή χρήση βίντεο, έχει καταστήσει δυσκολότερο το να εξαλείφονται παράνομες και ανεπιθύμητες πληροφορίες. Ως εκ τούτου, νέα μέτρα ελέγχου προτείνονται συνεχώς καθώς το τοπίο του Διαδικτύου εξελίσσεται.
Οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές χαράζουν όμως το δικό τους μονοπάτι με τον τρόπο που επιδιώκουν να ελέγξουν τον τεχνολογικό τομέα. Αλλά, καθώς εισέρχονται και εφαρμόζονται όλο και περισσότερες ρυθμίσεις, ειδικοι λένε ότι αυτό τελικά θα οδηγήσει στο να διασπαστεί περαιτέρω ένα ήδη κατακερματισμένο διαδίκτυο, που τελικά δεν επιτρέπει καθολική πρόσβαση στην πληροφορία.
Πιο συγκεκριμένα, οι αρμόδιοι της κινεζικής κυβέρνησης ανακοίνωσαν την έκδοση τεχνολογικού κανονισμού, ο οποίος αποσκοπεί στην καταστολή της παραπληροφόρησης σχετικά με ιατρικά και οικονομικά ζητήματα.
Οι influencers και οι livestreamers που διανέμουν μέσα από τα social media «επαγγελματικό» περιεχόμενο και συμβουλές σε τομείς όπως τα φάρμακα, τα οικονομικά, η νομική και η εκπαίδευση πρέπει να κατέχουν τις σχετικές άδειες που θα επιβεβαιώνουν ότι έχουν τη γνώση και τη δικαιοδοσία να το κάνουν, σύμφωνα με τις νέες διατάξεις που ανακοίνωσε η Εθνική Υπηρεσία Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης της Κίνας, η οποία χορηγεί άδειες σε παρόχους περιεχομένου, και το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, που εποπτεύει τον διαδικτυακό πολιτισμό.
Οι ιδιοκτήτες της εκάστοτε πλατφόρμας θα πρέπει να είναι υπεύθυνοι για την εξέταση των πιστοποιήσεων των ραδιοτηλεοπτικών φορέων και, στη συνέχεια, την τοποθέτηση των σχετικών πληροφοριών στα επίσημα αρχεία. Οι παρουσιαστές και το περιεχόμενο που συντίθεται με τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης υπόκεινται στις ίδιες απαιτήσεις.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Κίνα υιοθετεί μια αυστηρή προσέγγιση σε ό,τι αφορά τις σύγχρονες τεχνολογίες. Τον Αύγουστο του 2021, θεσπίστηκαν νόμοι για την αντιμετώπιση του εθισμού στο διαδίκτυο, που προέβλεπαν τον περιορισμό του χρόνου που μπορούν να αφιερώνουν σε διαδικτυακά παιχνίδια τα άτομα κάτω των 18 ετών. Ήταν μια τεράστια ρυθμιστική παρέμβαση που σχεδιάστηκε εν μέρει για την αντιμετώπιση του εθισμού στο διαδίκτυο.
Στη συνέχεια, τον Μάρτιο του 2022, η Κίνα ανακοίνωσε σχέδια για επέκταση του κανόνα των βιντεοπαιχνιδιών σε υπηρεσίες streaming και πλατφόρμες κοινωνικών μέσων. Τον ίδιο μήνα, εφάρμοσε μία νέα πολιτική για τους αλγορίθμους που καθορίζουν τις τιμές που ορίζονται για τους χρήστες υπηρεσιών και τους αγοραστές προϊόντων, και που ελέγχουν τα αποτελέσματα των αναζητήσεων, φιλτράρουν και προτείνουν περιεχόμενο.
Οι ρυθμίσεις αυτές επηρεάσαν τις gig πλατφόρμες που προσφέρουν υπηρεσίες μεταφοράς ατόμων ή ταξί, τις πλατφόρμες streaming, το ηλεκτρονικό εμπόριο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – φέρνοντας άλλο ένα πλήγμα στις πιο σημαντικές τεχνολογικές εταιρείες της Κίνας, έπειτα από τα μεγάλα πρόστιμα που τους έχουν επιβληθεί από τις αρχές για τη ρύθμιση της ψηφιακής οικονομίας της χώρας.
Οι πολιτικές αυτές ωθούν τις Ευρώπη και ΗΠΑ να παρακολουθούν στενά τις κινήσεις της Κίνας σχετικά με τις ρυθμίσεις στον κυβερνοχώρο, καθώς το μοντέλο που έχει εισάγει μπορεί δυνητικά να εξαχθεί και σε άλλα κράτη. Παράλληλα, δημιουργούν ερωτήματα για τους περιορισμούς της έκφρασης και την αύξηση της εξουσίας της κινεζικής κυβέρνησης.
Για χρόνια, η χώρα άφηνε τον τεχνολογικό τομέα να λειτουργεί αχαλίνωτο, ως βασικό μοχλό της οικονομικής ανάπτυξης. Και, ως αποτέλεσμα, ο τομέας ήταν στενά συνδεδεμένος με την πολιτική ελίτ. Ο Jack Ma του κολοσσού Alibaba, για παράδειγμα, είναι μέλος του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος από τη δεκαετία του 1980. Αυτή η εγγύτητα επέτρεψε σε ορισμένους ιδρυτές τεχνολογίας να ασκήσουν πιέσεις σε αξιωματούχους για προνομιακή μεταχείριση.
Διαβάστε ακόμα: O μυστηριώδης Jack Ma και το κινεζικό Amazon που δεν είναι Amazon
Οι πρόσφατες ρυθμιστικές πολιτικές της Κίνας θεωρητικά θέλουν να περιορίσουν την επιρροή και τον έλεγχο των ιδιωτικών εταιρειών και του κράτους, ώστε να ενισχύεται η ελευθερία των πολιτών.
Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό δεν συμβαίνει. Το πολιτικό σύστημα της χώρας και οι στόχοι των τεχνολογικών ρυθμίσεών της δημιουργούν ανησυχίες εξαιτίας των δυνατοτήτων που προσφέρει πέρα από την προστασία των πολιτών, συχνά ερχόμανοι σε άμεση αντίφαση με αυτό που προσπαθεί να κάνει ο υπόλοιπος κόσμος, να ενισχύσει δηλαδή τη δημοκρατία, κάτι που η Κίνα δεν επιθυμεί. Γιατί, συνήθως, οι κανονισμοί που τίθενται απο τις αρμόδιες αρχές θεωρείται δεδομένο ότι πρέπει να ισχύουν και για το κράτος, κάτι που στην περίπτωση της Κίνας δεν ισχύει.
Η δραματική πτώση του κάποτε ειδώλου Μα είναι χαρακτηριστική της προσέγγισης της Κίνας στη ρύθμιση. Οι σκληρές ελεγκτικές ρυθμίσεις στο σύνολο του τεχνολογικού τομέα είχαν ήδη ως αποτέλεσμα ο συνιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος της Alibaba, Jack Ma, να χαθεί από τη δημόσια ζωή και φημολογείται ότι ο ίδιος βρίσκεται επίσης και πίσω από την απόφαση του Zhang Yiming, ιδρυτή της ByteDance, μητρικής του TikTok, να παραιτηθεί από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου.
Ωστόσο, ειδικοί λένε ότι αυτή η δέσμη μέτρων της Κίνας θα δώσει στα κράτη του κόσμου ένα ωραίο παράδειγμα για το πώς λειτουργούν τέτοιες ρυθμίσεις, δεδομένου μάλιστα και του μεγέθους της αγοράς στην οποία θα εφαρμοστούν – ενώ τα κράτη που διατηρούν πιο στενούς δεσμούς με την Κίνα ενδεχομένως να επηρεαστούν ακόμα πιο άμεσα.
Mε πληροφορίες από το Wired
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
