Όλοι ξέρουμε ότι η πανδημία του COVID-19 άλλαξε ριζικά το εργασιακό τοπίο. Οι αλλαγές που επέφερε αφορούν την εργασία εξ αποστάσεως, η οποία σταδιακά έδωσε τη θέση της σε επιλογές ευέλικτης εργασίας που συνδυάζει τόσο την τηλεργασία όσο και την παρουσία στο γραφείο, ανάλογα με τις απαιτήσεις της εκάστοτε δουλειάς. Το παρόν εργασιακό καθεστώς έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, όπως και τα πάντα, άλλωστε.
Από την μία, έδωσε πολλές επιλογές ευελιξίας που ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες για τους ανθρώπους που μένουν μακριά από τον τόπο εργασίας τους, αλλά και για τους εργαζόμενους γονείς. Ακόμα, δεν είναι όλοι οι εργαζόμενοι παραγωγικοί υπό τις ίδιες συνθήκες, ούτε υπό τα ίδια ωράρια και το γεγονός ότι μπορούσαν να διαμορφώσουν το περιβάλλον και, σε ορισμένες περιπτώσεις, και το ωράριό τους αύξησε την παραγωγικότητα και την ικανοποίησή τους.
Από την άλλη, όμως, έχει ήδη αποδειχθεί ότι από τότε που μοντέλα ευέλικτης και υβριδικής εργασίας εφαρμόζονται οι άνθρωποι είναι πολύ πιο πιθανό να δουλεύουν περισσότερο χρόνο απ’ όσο ορίζει η εργάσιμη μέρα, αλλά και να μπλέξουν τον προσωπικό με τον επαγγελματικό χρόνο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην ξεκουράζονται επαρκώς οι εργαζόμενοι και να δυσκολεύονται να “αποσυνδεθούν”.
Διαβάστε επίσης: Μήπως το υβριδικό μοντέλο εργασίας είναι εξοντωτικό;
Μια πρόσφατη μελέτη της Microsoft διαπίστωσε ότι, το έτος μεταξύ Φεβρουαρίου 2020 και Φεβρουαρίου 2021, ο μέσος χρήστης του Microsoft Teams έστειλε 42% περισσότερα μηνύματα μετά το πέρας του ωραρίου. Επιπλέον, το καλοκαίρι του 2021, μια μικρότερη εσωτερική μελέτη των εργαζομένων της Microsoft διαπίστωσε ότι το 30% παρουσίασε μια βραδινή έξαρση στη χρήση του πληκτρολογίου, δηλαδή στις ώρες 21:00 με 23:00.
Η εταιρεία αναφέρει ότι, παραδοσιακά, οι εργαζόμενοι γνώσης είχαν δύο αιχμές παραγωγικότητας κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας και αυτές ήταν είτε πριν από το μεσημεριανό γεύμα και είτε μετά. Από τότε που πολλοί ξεκίνησαν να δουλεύουν εξ αποστάσεως, όμως, μια τρίτη αιχμή εμφανίστηκε για κάποιους τις βραδινές ώρες.
Οι παρατηρήσεις αυτές αποτελούν τροφή για συζητήσεις σχετικά με την εις βάθος σημασία της ευελιξίας, των εργασιακών ρυθμίσεων και της κουλτούρας στην εποχή μετά την πανδημία. Βέβαια, η υβριδική εργασία βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο ακόμα και δεν έχει διαμορφωθεί η εργασιακή πραγματικότητα στον πλήρη βαθμό.
Τα αίτια
Οι αιτίες αυτού του παρατεταμένου απογευματινού προγράμματος μπορεί να είναι πολλές και με διαφορετική φύση. Ορισμένες μπορεί να σχετίζονται με υποχρεώσεις που αφορούν την οικογένεια ή τα καθήκοντα φροντίδας παιδιών ή ηλικιωμένων. Με άλλα λόγια, μπορεί ορισμένοι εργαζόμενοι να εμποδίζονται από διάφορες υποχρεώσεις κατά τη διάρκεια της μέρας, και αυτές οι βραδινές ώρες να είναι οι μόνες που έχουν την απαραίτητη ηρεμία για να εργαστούν απερίσπαστοι. Τέτοιοι λόγοι σίγουρα είναι λογικοί και καθιστούν τη βραδινή ενασχόληση αναπόφευκτη.
Υπάρχουν και άλλα αίτια που δεν έχουν τόσο λογικό υπόβαθρο, όπως για παράδειγμα, η πιθανή αίσθηση πίεσης που μπορεί να έχει κάποιος να εμφανίζεται ενεργός και διαθέσιμος σε μια συγκεκριμένη ώρα, ώστε να παρουσιαστεί πιο εργατικός και αποτελεσματικός. Ακόμα, μπορεί να αναγκάζεται να καλύψει τις εργασίες που έχασε κατά τη διάρκεια της ημέρας εξαιτίας ενός προγράμματος γεμάτου με συναντήσεις ή άσχετες εργασίες.
Το ζήτημα με αυτού του είδους τις αιτίες είναι ότι πολλές φορές μπορεί να οδηγήσουν σε επαγγελματική εξουθένωση. Στις περιπτώσεις που ένας εργαζόμενος αισθάνεται δυσκολία να αποσυνδεθεί από την εργασία του ή εάν χρειάζεται ένα διαφορετικά δομημένο πρόγραμμα, ενδεχομένως να είναι απαραίτητο να το επικοινωνήσει με τους υπεύθυνους και να διαμορφώσει το πρόγραμμα αλλιώς σε συνεργασία μαζί τους.
Τέλος, μπορεί απλώς ένας εργαζόμενος να είναι καλύτερα συγκεντρωμένος και πιο παραγωγικός εκείνες τις ώρες και αυτό να μην έχει να κάνει με εξωτερικούς παράγοντες, φόρτο εργασίας ή ψυχολογικά στοιχεία. Μπορεί απλά εκείνες να είναι οι ώρες που αισθάνεται ότι μπορεί να κάνει την δουλειά του καλύτερα και να τις προτιμά. Εννοείται πως σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να το κάνει, αν δηλαδή είναι κάτι που μπορεί να λειτουργήσει με τις διαδικασίες και τη συνεργασία με την υπόλοιπη ομάδα του.
Διαβάστε επίσης: Το 2022 θα είναι η χρονιά της ασύγχρονης επικοινωνίας στην εργασία
Όπως και να ‘χει, πάντως, η πολύωρη εργασία πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν και από τις εταιρείες, γιατί μπορεί πολλές φορές οι εργαζόμενοι να μη συνειδητοποιούν καν ότι εργάζονται υπερβολικά πολλές ώρες, καθώς βρίσκονται στη διαδικασία βελτιστοποίησης του προγράμματος εργασίας τους σύμφωνα με τις ατομικές τους συνθήκες. Δεν πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι που εργάζονται σήμερα εξ αποστάσεως ή σε μια υβριδική ρύθμιση μπορεί να παλεύουν με την επαγγελματική εξουθένωση ή την υπερκόπωση.
Ο ρόλος των managers
Οι managers έχουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της υπερεργασίας. Εκείνοι είναι αυτοί που θα πρέπει να ενθαρρύνονται να ελέγχουν τακτικά τους εργαζομένους, κάνοντάς τους παράλληλα να αισθάνονται άνετα να εκφράσουν τα αιτήματά τους και προσφέροντάς τους ένα ασφαλές περιβάλλον. Μερικές φορές, η υπερεργασία είναι αποτέλεσμα παρεξήγησης από την πλευρά των εργαζομένων για τις αρμοδιότητές τους και, συνεπώς, μια παραπάνω οριοθέτηση και η ελάφρυνση του βάρους του εργαζομένου από τον υπεύθυνο να είναι πολύ χρήσιμη.
Σημαντικό ρόλο έχει και η διεύθυνση ανθρώπινου δυναμικού, η οποία μπορεί να βοηθήσει τους managers παρέχοντας στοιχεία σχετικά με τον κύκλο εργασιών. Πολλά δεδομένα που συλλέγονται από το HR μπορεί να προέρχονται μέσω ετήσιων ερευνών, για παράδειγμα σχετικά με τη μέτρηση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, τη χρήση του ελεύθερου χρόνου και τη συνολική δέσμευση. Με τέτοια στοιχεία στα χέρια τους, οι managers θα κέρδιζαν σίγουρα καλύτερη κατανόηση των πιθανών προβλημάτων.
Με πληροφορίες από το HRDive
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
