Μια σημαντική αλλαγή λαμβάνει χώρα με σταθερό ρυθμό τα τελευταία δύο χρόνια στην Ευρώπη, που αναμένεται να μεταμορφώσει το τοπίο των ταξιδιών στις ευρωπαϊκές χώρες, επαναφέροντας στο προσκήνιο το ταξίδι με τρένο.
Η μετάβαση αυτή δεν έχει τις ρίζες της σε ένα trend, αλλά αποτελεί είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων, που περιλαμβάνουν την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις προτεραιότητες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, αλλά και την επιθυμία των ταξιδιωτών να μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα, αποφεύγοντας, όσο γίνεται, τα αεροπορικά ταξίδια.
Η προτίμηση των επιβατών στο τρένο είχε ήδη να αρχίσει να διαφαίνεται από το 2019 και, το 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όρισε το «Έτος των Ευρωπαϊκών Σιδηροδρόμων», θέλοντας να τραβήξει την προσοχή του κοινού σε αυτήν την εναλλακτική επιλογή. Βέβαια, μπορεί η τάση να υπάρχει και η στροφή των επιβατών να είναι ήδη ορατή, ωστόσο η αρχή γίνεται από πολύ χαμηλά, δεδομένου ότι πριν από την πανδημία, μόλις το 8% των επιβατικών ταξιδιών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνονταν με τρένο.
Ο άξονας γύρω από τον οποίο προωθείται αυτή η αναγέννηση των σιδηροδρομικών μετακινήσεων αφορά την ιδέα ότι το τρένο είναι προτιμότερο από το αεροπλάνο, όταν πρόκειται για μικρές αποστάσεις, αν και, τουλάχιστον προς το παρόν, σε αρκετές περιπτώσεις το αεροπλάνο μπορεί να είναι μια οικονομικότερη επιλογή, κυρίως όσον αφορά διασυνοριακά δρομολόγια.
Οι πρώτες πολιτικές κινήσεις, όμως, που μπορεί να δείχνουν τον δρόμο και για μελλοντικά ανάλογα μέτρα, έγιναν από τις κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Αυστρίας, οι οποίες, στο πλαίσιο των πακέτων ενίσχυσης της Air France και των Austrian Airlines αντίστοιχα, με αφορμή το πλήγμα της πανδημίας, έθεσαν ως προϋπόθεση από τους μεταφορείς να αναστείλουν εγχώρια δρομολόγια για τα οποία υπάρχει τρένο που πραγματοποιεί το ταξίδι σε λιγότερο από δυόμισι ώρες. Στην Αυστρία, λόγου χάρη, καταργήθηκε η πτήση Βιέννη – Σάλτζμπουργκ, μια διαδρομή που οι επιβάτες μπορούν να κάνουν με τρένο σε λιγότερο από τρεις ώρες.
Παράλληλα, οι κυβερνήσεις επενδύουν στην ανάπτυξη των ταχυτήτων στους σιδηροδρόμους, προκειμένου να γίνουν τα ταξίδια γρηγορότερα και λιγότερο κουραστικά. Εν τω μεταξύ, επανέρχονται τα νυχτερινά δρομολόγια τρένων με κλινάμαξες, που μάλιστα δείχνουν να αγαπούν ιδιαίτερα οι τουρίστες. Τα νυχτερινά ταξίδια με τρένο άρχισαν να χάνουν τη δημοτικότητά τους στη δεκαετία του 1990, αναφέρουν οι New York Times, σε μια εποχή που οι οργανισμοί σιδηροδρόμων επένδυαν στην ανάπτυξη των γρήγορων τρένων, και ενώ οι πτήσεις γίνονταν όλο και οικονομικότερες, με την εμφάνιση των budget αρογραμμών.
Χαρακτηριστικό είναι ότι και στην Ελλάδα, το πρώτο δρομολόγιο με το γνωστό InterCity πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβρη του 1989. Έκτοτε, τα InterCity απέκτησαν σημαντική δημοτικότητα στο δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, αν και τα νυχτερινά δρομολόγια, με τις παλαιού τύπου κλινάμαξες, συνέχισαν να πραγματοποιούνται.
Διαβάστε ακόμα: Συναρπαστικές ταξιδιωτικές εμπειρίες με τρένο στην Ευρώπη
Τώρα, καθώς σε πολλές χώρες δημιουργούνται νέες νυχτερινές διαδρομές, το επιβατικό κοινό, κυρίως το τουριστικό, δείχνει να τα αγκαλιάζει. Αυτά τα τρένα προσφέρουν μια πολύ ανταγωνιστική λύση, λένε οι ταξιδιωτικοί πράκτορες, αλλά και μεγάλη ποικιλία δρομολογίων, εσωτερικού και εξωτερικού. Για παράδειγμα, μπορεί κανείς, σε περίοδο χαμηλής κίνησης, να ταξιδέψει με 19 ευρώ από το Παρίσι στη Νίκαια και το γεγονός ότι μπορεί να φτάσει ξεκούραστος στη Νίκαια, χωρίς να χάσει χρόνο και εξοικονομώντας μία διανυκτέρευση είναι αρκετά δελεαστική. Ανάλογα προσιτά δρομολόγια έχουν δημιουργηθεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, και μάλιστα και για διασυνοριακά ταξίδια.
Η προϋπόθεση, ωστόσο, για να συνεχίσει να αποδίδει αυτό το momentum, εξηγούν οι άνθρωποι του χώρου, είναι τα ταξίδια με τρένο να συμφέρουν οικονομικά σε σχέση με το αεροπλάνο, κάτι που δε συμβαίνει πάντα, καθώς οι budget αεροπορικές εταιρείες συνεχίζουν να προσφέρουν οικονομικά εισιτήρια, ενώ απολαμβάνουν ακόμα και τη στήριξη από τις κυβερνήσεις. Παράλληλα, την κυκλοφορία εντός των ευρωπαϊκών συνόρων με τρένο δυσχεραίνει το γεγονός ότι δεν υπάρχει ενιαίο σύστημα κρατήσεων και τιμολόγησης εισιτηρίων.
Διαβάστε ακόμα: Oι τάσεις στα ταξίδια το 2022
Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, σε συνδυασμό με την αντικατάταση των παλαιωμένων υποδομών και την εισαγωγή νέων τεχνολογικών συστημάτων διαχείρισης δεδομένων, κυρίως στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, μπορεί να βοηθήσουν να γίνει το τρένο μια δελεαστική επιλογή για ακόμα περισσότερους επιβάτες.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτές οι επνδύσεις και ο αντίστοιχος σχεδιασμός είναι απαραίτητο να γίνουν και, επιπλέον, κάποιοι προτείνουν τολμηρά ότι πρέπει να απαγορευτούν οι πτήσεις που καλύπτουν αποστάσεις που μπορούν να γίνουν σε έως έξι ώρες με το τρένο. Μια τέτοια δραστική απόφαση θα καταργούσε μερικές από τις πιο δημοφιλείς πτήσεις της Ευρώπης, αλλά πιστεύουν ότι το μεγάλο μέρος του κοινού θα τη στήριζε: πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το 62% των Ευρωπαίων θα δέχονταν μια απαγόρευση των σύντομων εγχώριων πτήσεων. Το ζήτημα είναι, λένε, κατά βάση οικονομικό, πώς δηλαδή θα γίνουν αυτά τα ταξίδια με τρένο πιο οικονομικά από μια πτήση.
Πάντως, ανεξάρτητα από τον τρόπο που προωθεί τα ταξίδια με τρένο η Ευρωπαϊκή Ένωση, στον ταξιδιωτικό και τουριστικό κλάδο αναγνωρίζεται και η στροφή των τουριστών προς το λεγόμενο «slow travel», που δίνει έμφαση στην εμπειρία του ταξιδιού, στην επαφή με τον τόπο, αλλά και στη βιωσιμότητα. Πολλοί ταξιδιώτες συνειδητά οργανώνουν το ταξίδι τους όσο μπορούν αποφεύγοντας το αεροπλάνο, επιλέγοντας επίγεια μέσα όπου είναι εφικτό, για να μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα. Οι επαγγελματίες του κλάδου σημπληρώνουν ακόμα ότι οι επιβάτες έχουν βαρεθεί τα αεροδρόμια και τις αναμονές τους, που έχουν γίνει πιο περίπλοκες και χρονοβόρες για λόγους ασφαλείας.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
