Εδώ και λίγα χρόνια, τόσο στην επιχειρηματική κοινότητα, όσο και στην κοινωνία, εξελίσσεται μια συζήτηση γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις επιπτώσεις της στην ανθρωπότητα. Οι απόψεις είναι πολλές, οι εξελίξεις ραγδαίες και καθώς εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης ήδη βρίσκονται στη ζωή μας, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τη YouGov μια έρευνα σε 18 χώρες όλων των ηπείρων, και στην Ελλάδα από τη Focus Bari, σχετικά με σκέψεις, συναισθήματα, γνώμες, προσδοκίες και απόψεις των πολιτών πάνω στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
Η έρευνα διενεργήθηκε καθ’ όλη την διάρκεια του 2021, μέσω του YouGov online panel, που αριθμεί περίπου 10 εκατομμύρια μέλη σε 57 χώρες, σ’ ένα συνολικό δείγμα 19.000 ενηλίκων, και τα αποτελέσματα έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες, αλλά και διαφορές μεταξύ των λαών των διαφορετικών χωρών.
Τα συναισθήματα
Στο άκουσμα του όρου «Τεχνητή Νοημοσύνη», σχεδόν ένας στους δύο Έλληνες δηλώνουν ότι αισθάνονται σκεπτικισμό ή αμφιβολία, ένας στους τρεις αισθάνονται θετικά συναισθήματα και ένας στους πέντε δηλώνουν το αντίθετο: ο όρος τους προκαλεί αρνητικά συναισθήματα.
Αναλύοντας τα θετικά συναισθήματα, η αποδοχή προηγείται, ακολουθούμενη από ελπίδα, αισιοδοξία και ενθουσιασμό! Από την άλλη μεριά, τα αρνητικά συναισθήματα έχουν αρχηγό τον φόβο, που ακολουθείται από τη σύγχυση, αλλά και την άποψη ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι κάτι περιττό, που δε χρειάζεται η ανθρωπότητα.
Συγκρίνοντας τα συναισθήματα που δηλώνουν ότι αισθάνονται στο άκουσμα της έννοιας Τεχνητή Νοημοσύνη οι λαοί των άλλων χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα, η τάση είναι σχετικά παρόμοια, με τον σκεπτικισμό να προηγείται. Όμως, διακρίνονται σημαντικές διαφορές μεταξύ χωρών, διαφορές που συνολικά προκύπτουν τόσο από τη γεωγραφική περιοχή, όσο και από την τοπική κουλτούρα, παράδοση και σημείο στο οποίο βρίσκεται η κάθε χώρα από πλευράς δημιουργίας και εξέλιξης της τεχνολογίας.
Ξεκινώντας από τον σκεπτικισμό, παρατηρούμε την Ελλάδα να προηγείται, καθώς και το ότι οι χώρες που εκδηλώνουν αυτό το συναίσθημα είναι περισσότερο χώρες της Ευρώπης και του δυτικού κόσμου, ενώ οι χώρες της Άπω Ανατολής παρουσιάζουν πολύ χαμηλότερο βαθμό σκεπτικισμού απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
Προχωρώντας στην αποδοχή, το κυρίαρχο θετικό συναίσθημα, βρίσκουμε την Ελλάδα περίπου στη μέση, ανάμεσα στην Ισπανία και την Πολωνία, ενώ οι χώρες με την μεγαλύτερη αποδοχή είναι το Μεξικό και οι χώρες της Άπω Ανατολής, που γενικότερα εκφράζουν μια ευρύτερα θετική γνώμη απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη, τις εφαρμογές και τις εξελίξεις της.
Ως αποτέλεσμα, είναι αυτές οι χώρες που παρουσιάζουν και τον χαμηλότερο βαθμό φόβου απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη, όπως δείχνει το σχετικό γράφημα, με την Ελλάδα να εντοπίζεται στην δεύτερη θέση από πλευράς συναισθήματος φόβου στο άκουσμα του όρου Τεχνητή Νοημοσύνη, μαζί με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι απόψεις και ο αναμενόμενος αντίκτυπος
Στην συνέχεια της έρευνας, εξετάστηκαν δώδεκα απόψεις με τις οποίες κλήθηκε το κοινό να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει. Οι απόψεις αυτές χωρίζονται σε τρεις ομάδες:
α) απόψεις που εκφράζουν τους φόβους για τις «παρενέργειες» και αρνητικές συνέπειες της Τεχνητής Νοημοσύνης,
β) απόψεις που σχετίζονται με την αναβάθμιση της κοινωνίας και της καθημερινότητας, και
γ) απόψεις που εστιάζονται στην εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης ως μια πτυχή της τεχνολογίας.
Αυτό που παρατηρούμε κατ’ αρχήν στην Ελλάδα, είναι ότι συνοπτικά, οι απόψεις είναι «ανάμικτες», με τις αρνητικές να προηγούνται των θετικών: μόνο 14% των Ελλήνων εκφράζουν αμιγώς θετικές απόψεις σχετικά με την εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, ενώ — εκ διαμέτρου αντίθετα — μόνο αρνητικές απόψεις εκφράζονται από σχεδόν έναν στους τέσσερις Έλληνες, με την μεγάλη πλειονότητα των υπολοίπων να εκφράζουν τόσο θετικές, όσο και αρνητικές απόψεις.
Σε μεγαλύτερη ανάλυση, οι συγκεκριμένες ομάδες των απόψεων συγκεντρώνουν διαφορετικά ποσοστά συμφωνίας μεταξύ του Ελληνικού κοινού, με κυρίαρχες εκείνες της πρώτης ομάδας, που εκφράζουν τον βασικό φόβο του τι μπορεί να συμβεί αν η εξέλιξη και εκμετάλλευση της Τεχνητής Νοημοσύνης βρεθεί σε «λάθος χέρια», ή ξεφύγει από τον έλεγχο του ανθρώπου. Αυτοί οι φόβοι είναι κυρίαρχοι σε παγκόσμιο επίπεδο και εκφράζονται από σημαντικές μερίδες κοινού σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα.
Από την άλλη μεριά, υπάρχουν πολύ σημαντικές απόψεις σχετικά με τις ωφέλειες της εξέλιξης και της εφαρμογής της Τεχνητής νοημοσύνης τόσο σε σημαντικούς κλάδους, όσο και στη διευκόλυνση της καθημερινότητας των ανθρώπων.
Περαιτέρω, εξετάστηκε ο αναμενόμενος αντίκτυπος που πιστεύει το κοινό κάθε χώρας ότι θα έχει η Τεχνητή Νοημοσύνη στην κοινωνία, όταν εξελιχθεί περισσότερο, και αν ο αντίκτυπος αυτός θα είναι περισσότερο θετικός παρά αρνητικός, ή το αντίθετο.
Στην Ελλάδα, οι απόψεις του κοινού είναι μοιρασμένες, με τον περισσότερο κόσμο να πιστεύει πως η Τεχνητή Νοημοσύνη στην εξέλιξή της θα έχει και θετικό και αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνία και στην ανθρωπότητα. Από εκεί και πέρα, εκείνοι που πιστεύουν ότι ο αντίκτυπος θα είναι περισσότερο θετικός παρά αρνητικός είναι λίγο περισσότεροι από εκείνους που πιστεύουν το αντίθετο, ενώ υπάρχει και μια μικρή μερίδα κοινού που δεν μπορεί να πάρει θέση ως προς το συγκεκριμένο ερώτημα.
Συγκρίνοντας τώρα την Ελλάδα με τον μέσο όρο των άλλων δεκαεπτά χωρών που συμμετείχαν στην ίδια έρευνα, βλέπουμε ότι οι απόψεις είναι παρόμοιες: το κοινό των χωρών αυτών σε μέσο όρο μοιράζεται εξίσου σε εκείνους που πιστεύουν πως ο αντίκτυπος της Τεχνητής Νοημοσύνης θα είναι περισσότερο θετικός παρά αρνητικός και σ’ εκείνους που περιμένουν το αντίθετο, ενώ η μεγαλύτερη αναλογία του κοινού προβλέπει και θετικές και αρνητικές επιπτώσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης στην κοινωνία και στην ανθρωπότητα. Ως γενικό συμπέρασμα επομένως, μπορούμε να πούμε πως οι προσδοκίες του κόσμου ενέχουν και τις θετικές και τις αρνητικές συνέπειες της εφαρμογής της Τεχνητής Νοημοσύνης στις διαφορετικές πτυχές της ζωής μας.
Πιο αναλυτικά, συγκρίνοντας όλες τις χώρες ως προς τον αναμενόμενο αντίκτυπο που προσδοκούν οι λαοί τους από την εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης στην κοινωνία και στην ανθρωπότητα, παρατηρούμε ότι θετικότερες είναι και πάλι οι χώρες της Άπω Ανατολής, το Μεξικό, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ελλάδα ακολουθεί περίπου στη μέση με θετικότερη προσδοκία, ενώ αρνητικότερες είναι οι ευρωπαϊκές χώρες, με την Γαλλία στην τελευταία θέση.
Ένα ερώτημα που τέθηκε σε όλες τις χώρες με επίσης παρόμοια αποτελέσματα, ήταν ο βαθμός γνώσης του κοινού σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις δυνατότητές της. Στην Ελλάδα, η αναλογία εκείνων που δήλωσαν ότι γνωρίζουν αρκετά καλά περί Τεχνητής Νοημοσύνης είναι μόνο ο ένας στους δέκα, ενώ μια αρκετά σημαντική αναλογία δηλώνουν ότι γνωρίζουν κάποια πράγματα, αλλά από την άλλη μεριά, σχεδόν οι μισοί Έλληνες τοποθετούνται στην ομάδα εκείνων που δεν γνωρίζουν και πολλά πράγματα ή την έχουν ακουστά μόνο σαν όρο.
Χωρίζοντας τώρα το κοινό των Ελλήνων σε δύο ομάδες:
α) εκείνους που δηλώνουν ότι γνωρίζουν καλά ή αρκετά καλά περί Τεχνητής Νοημοσύνης και
β) εκείνους που δε γνωρίζουν αρκετά ή απλά την έχουν ακούσει ως όρο,
διαπιστώνουμε ότι ο αναμενόμενος αντίκτυπός της στην κοινωνία και στην ανθρωπότητα είναι θετικότερος μεταξύ της πρώτης ομάδας σε σύγκριση με εκείνον της δεύτερης. Μάλιστα, παρόμοια τάση παρατηρείται και σε όλες τις άλλες δεκαεπτά χώρες της έρευνας, που σημαίνει ότι όσο περισσότερο γνωρίζει κανείς περί Τεχνητής Νοημοσύνης και των δυνατοτήτων της, τόσο θετικότερη άποψη έχει για τον αντίκτυπό της στην ανθρωπότητα και στην κοινωνία.
Επιστήμες, Κλάδοι & Αναμενόμενοι Φορείς Ανάπτυξης
Στην τελευταία ενότητα της έρευνας εξετάστηκαν οι κλάδοι τους οποίους πιστεύει το κοινό ότι θα επηρεάσει και θα διαφοροποιήσει περισσότερο η εξέλιξη στην εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης, καθώς και οι φορείς από τους οποίους ο κόσμος περιμένει αυτές τις αναπτύξεις και εξελίξεις. Ιατρική, τηλεπικοινωνίες, βιομηχανία, τραπεζικές και οικονομικές υπηρεσίες είναι οι πρώτοι κλάδοι που το κοινό πιστεύει ότι θα επηρεαστούν.
Στην συνέχεια, ζητήθηκε από τους ερωτώμενους να επιλέξουν για μια σειρά από κλάδους και υπηρεσίες, το κατά πόσον είναι εφικτό να στηρίζονται κυρίως σε αυτοματισμούς, κυρίως στον ανθρώπινο παράγοντα, ή εξίσου και στα δύο. Τα αποτελέσματα δείχνουν πως οι αυτοματισμοί της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορούν να εφαρμοστούν κατά κύριο λόγο στα έξυπνα σπίτια, στις ηλεκτρονικές αγορές, στη βιομηχανία, στην αυτοκίνηση, αλλά και στον σχεδιασμό πόλεων, προϋπολογισμών, επενδυτικών προγραμμάτων και ταξιδιών.
Αντίθετα, το κοινό δεν μπορεί να φανταστεί να κυριαρχούν οι αυτοματισμοί στις υπηρεσίες όπως η διδασκαλία σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, ή στη συμβουλευτική γενική ιατρική.
Τέλος, εξετάστηκαν οι φορείς/οργανισμοί από τους οποίους το κοινό περιμένει την ανάπτυξη, εξέλιξη και διάθεση εφαρμογών της Τεχνητής Νοημοσύνης στους διάφορους κλάδους της επιστήμης και της αγοράς. Στην Ελλάδα, οι αναπτυσσόμενες ιδιωτικές εταιρίες τεχνολογίας και οι μεγάλες, καθιερωμένες διεθνείς εταιρείες τεχνολογίας (πχ. Facebook, Google, Amazon, κλπ.) είναι εκείνες από τις οποίες το κοινό προσδοκά την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, και ακολουθούν όλοι οι υπόλοιποι εξεταζόμενοι φορείς.
Σε εντυπωσιακά χαμηλή θέση έρχονται οι Κυβερνήσεις είτε της χώρας μας, είτε εκείνες των άλλων χωρών, καθώς και οι ιδιωτικές εμπορικές επιχειρήσεις εκτός της τεχνολογίας.
Αντίθετα από την Ελλάδα, το διεθνές κοινό περιμένει την ανάπτυξη και διάθεση της Τεχνητής Νοημοσύνης από τις ήδη καθιερωμένες, μεγάλες, διεθνείς εταιρείες τεχνολογίας (Facebook, Google, Amazon κλπ.) και λιγότερο από σχετικές αναπτυσσόμενες εταιρείες, ενώ παράλληλα φαίνεται ότι ο κόσμος των άλλων χωρών περιμένει αυτήν την ανάπτυξη σε λίγο μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι οι Έλληνες από την Κυβέρνησή τους.
Συμπεράσματα
Τα κύρια ευρήματα της διεθνούς Έρευνας της YouGov και του ελληνικού σκέλους από τη Focus Bari σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη, συνοψίζονται σε πέντε σημεία:
1. Το κοινό όλων των χωρών βιώνει ανάμικτα συναισθήματα και προσδοκίες σχετικά με την εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης.
2. Όσοι γνωρίζουν περισσότερα σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις δυνατότητές της είναι και θετικότεροι ως προς τις προβλέψεις τους, πράγμα που σημαίνει ότι όσο ενημερώνεται το κοινό, τόσο βελτιώνεται η άποψή του.
3. Ο κυρίαρχος φόβος/αμφιβολία που εκφράζεται παγκόσμια είναι ότι μπορεί η ΤΝ να βρεθεί σε «λάθος χέρια» ή να ξεφύγει «εκτός ελέγχου» του ανθρώπου.
4. Οι κλάδοι στους οποίους η ΤΝ μπορεί να εφαρμοστεί και να βελτιώσει είναι η Ιατρική, η Βιομηχανία, οι Τηλεπικοινωνίες, το Ηλεκτρονικό Εμπόριο, οι Τραπεζικές/Οικονομικές υπηρεσίες, ενώ προς το παρόν φαίνεται δύσκολη η εφαρμογή σε κλάδους όπως η διδασκαλία όλων των βαθμίδων, όπου είναι απαραίτητος ο ανθρώπινος παράγοντας.
5. Το κοινό περιμένει την ανάπτυξη και διάθεση της ΤΝ από τις μεγάλες ή αναπτυσσόμενες εταιρείες τεχνολογίας.
Από την Ξένια Κούρτογλου | «Ιδρύτρια Focus Bari, Σύμβουλος Προσωπικής & Επιχειρηματικής Ανάπτυξης, Συγγραφέας»
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
