Η ανθρωπιστική κρίση που δημιουργεί ένας πόλεμος είναι η αρχή. Και σε μια ευαίσθητη και ευάλωτη παγκόσμια οικονομία, που μόλις προσπαθεί να βγει από μια κρίση που βάθυνε με ποικίλους τρόπους η πανδημία, οι πιέσεις που προκύπτουν από αυτήν την εισβολή, σε συνδυασμό με τις κυρώσεις που επιβάλλει αντιδρώντας η Δύση, αναμένεται να επηρεάσουν καταναλωτές, βιομηχανίες, οικονομίες, λαούς.
Η Ρωσία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο και ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς φυσικού αερίου. Η Ευρώπη, μάλιστα, εισάγει σχεδόν το 40% του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία, συνεπώς μια διακοπή της εισροής θα πιέσει ακόμα περισσότερο τις τιμές του φυσικού αερίου, που βρίσκονταν τη στιγμή της εισβολής ήδη τέσσερις φορές πάνω σε σχέση με τις αρχές του 2021, και σε μια εποχή που ήδη, οι λογαριασμοί ζορίζουν νοικοκυριά και καταναλωτές, κυρίως των χαμηλών εισοδημάτων. Εν τω μεταξύ, υπάρχουν φόβοι ότι η Ρωσία θα μπορούσε να μειώσει τη διαθεσιμότητα αερίου και πετρελαίου, ως αντίποινα στις κυρώσεις που της επιβάλλονται για την εισβολή.
Μάλιστα, αναλυτές λένε ότι ο Πούτιν δε θα δίσταζε να κάνει κάτι τέτοιο, καθώς δε ρισκάρει μεγάλες απώλειες από το μερίδιο αγοράς του, γιατί είναι καλά προετοιμασμένος: οι αυξήσεις στις τιμές των αγαθών και οι δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις έχουν βοηθήσει τη Ρωσία να δημιουργήσει σημαντικό πλούτο, με τα διεθνή της αποθέματα να βρίσκονται σε ιστορικό υψηλό, γεγονός που της προσφέρει αυτοπεποίθηση απέναντι στις κυρώσεις. Μετά ωστόσο το χθεσινό διάγγελμα του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν, που ανακοίνωσε ότι «θα περιορίσουμε τη δυνατότητα της Ρωσίας να κάνει συναλλαγές σε ευρώ, δολάριο και γεν, ώστε να μην μπορεί να διατηρήσει μια σύγχρονη οικονομία 21ου αιώνα», μένει να φανούν οι ακριβείς προθέσεις του Πούτιν.
Αλλά το ζήτημα δεν είναι μόνο το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Η Ρωσία και η Ουκρανία μαζί είναι υπεύθυνες για το 25% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού και η Ουκρανία μόνη της για το 13% του καλαμποκιού. Πολλές χώρες, που αντιμετωπίζουν προβλήματα σταθερότητας και φτώχειας, εξαρτώνται για τις ανάγκες τους από αυτήν. Η Υεμένη, για παράδειγμα, εισάγει το 22% του σιταριού της από την Ουκρανία, η Λιβύη το 43% και ο Λίβανος σχεδόν το μισό. Τώρα, οι καλλιέργειες απειλούνται, όπως και τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, από τα οποία φεύγει το 90% των εξαγωγών. Και αυτό, ενώ οι τιμές αγαθών όπως σιτάρι, καλαμπόκι και σόγια βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδά τους από το 2011 και αναλυτές εκτιμούν ότι οι τιμές του σιταριού θα μπορούσαν ακόμα και να διπλασιαστούν.
Εκτός αυτού, η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός νιτρικού αμμωνίου, βασικού συστατικού των λιπασμάτων, και έχει ήδη περιορίσει τις εξαγωγές της, για να ενισχύσει την εγχώρια αγροτική παραγωγή.
Οι αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και του φαγητού θα πιέσουν περισσότερο τον πληθωρισμό που προσπαθούν τους τελευταίους μήνες να ελαφρύνουν κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για περαιτέρω άνοδο κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες στις πλούσιες χώρες. Στις ΗΠΑ τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός έφτασε το 7,5%, το υψηλότερο σημείο του από το 1982. Έτσι, η άνοδος των τιμών ενέργειας, αγαθών και μετάλλων, όπως το νικέλιο και το παλλάδιο, των οποίων η Ρωσία είναι επίσης μεγάλος προμηθευτής, θα ανεβάσει επιπλέον το κόστος ζωής.
Από τη Moody’s αναφέρουν μάλιστα ότι υπό το φως των νέων εξελίξεων, και με τα χρηματιστήρια να κάνουν βουτιά, οι επενδυτές – και κυρίως οι μικροεπενδυτές – ίσως στραφούν μαζικά στα κρατικά ομόλογα, και σε ασφαλείς επενδύσεις όπως ο χρυσός, επιβαρύνοντας αυτές που θεωρούνται πιο ασταθείς.
Και παρόλο που υπάρχουν και οι αισιόδοξοι αναλυτές, που θεωρούν ότι θα μπορούσε σχετικά γρήγορα να ανακάμψει η παγκόσμια οικονομία, πολλοί εκφράζουν φόβους ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να οδηγήσει σε δημιουργία στασιμοπληθωρισμού, δηλαδή του συνδυασμού επίμονου πληθωρισμού και μηδαμινής ουσιαστικά οικονομικής ανάπτυξης.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
