Η πανδημία του Covid-19 έκανε την εμφάνισή της σε μια χρονική περίοδο όπου οι εξελίξεις της τεχνολογίας ήταν ήδη υψηλές και ευτυχώς υπήρχαν πολλές επιλογές, με τη βοήθεια τεχνολογικών εργαλείων για να συνεχίσουν να λειτουργούν εν μέρει οι διάφορες διαδικασίες. Το ερώτημα είναι τι θα είχε συμβεί, εάν η πανδημία είχε συμβεί στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είχαν συνδέσεις στο διαδίκτυο στο σπίτι και πλατφόρμες όπως το Zoom δεν υπήρχαν.
Αναμφίβολα, ο ιός ήταν καταστροφικός για τη δημόσια υγεία και την οικονομία. Όμως στο παρελθόν, οι επιχειρήσεις δεν θα είχαν τρόπο να αντεπεξέλθουν και πιθανότατα θα είχαν αναγκαστεί να απολύσουν ή να θέσουν σε διαθεσιμότητα τους περισσότερους υπαλλήλους γραφείου. Χάρη στις τεχνολογικές δυνατότητες της εποχής πολλοί άνθρωποι εξακολουθούσαν να κάνουν τη δουλειά τους εξ αποστάσεως.
Διαβάστε επίσης: Τηλεργασία | Tο εργασιακό τοπίο έχει αλλάξει ανεπιστρεπτί
Ψευδής άνοδος παραγωγικότητας
Στην προσπάθεια διερεύνησης της διαφοράς που έκανε η εργασία εξ αποστάσεως, η έρευνα των Janice Eberly, Jonathan Haskel και Paul Mizen σε επτά χώρες (Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία και Ιαπωνία) διαπίστωσε ότι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν θα είχε μειωθεί πιο απότομα το 2020, αν οι άνθρωποι δεν είχαν τη δυνατότητα να εργάζονται από το σπίτι.
Οι ερευνητές συνέλεξαν πληροφορίες σχετικά με το κεφάλαιο στον χώρο εργασίας με βάση το ποσό των χρημάτων που είχαν δαπανήσει οι επιχειρήσεις για τον εξοπλισμό, τα έπιπλα γραφείου και την ακίνητη περιουσία. Τα αρχεία της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας στο εμπόριο επέτρεψαν να εκτιμηθεί πόσο χρησιμοποιούνταν τα γραφεία, τα εργοστάσια και άλλοι χώροι εργασίας. Επίσης, χρησιμοποιώντας δεδομένα κινητικότητας από την Google, εκτιμήθηκε ο αριθμός των ωρών που οι εργαζόμενοι εργάζονταν εξ αποστάσεως ή αυτοπροσώπως.
Αρχικά εξετάστηκε η μείωση της παραγωγής στις εγκαταστάσεις των εταιρειών, όπως τα γραφεία και τα εργοστάσια. Υπολογίστηκε η αναμενόμενη πτώση του ΑΕΠ κάθε χώρας με βάση αυτά τα στοιχεία, τα οποία έδειχναν τι θα συνέβαινε χωρίς τη μετάβαση στην εξ αποστάσεως εργασία. Αυτά συγκρίθηκαν με τις πραγματικές τάσεις του ΑΕΠ. Το ΑΕΠ θα είχε μειωθεί κατά μέσο όρο σχεδόν διπλάσια από το πρώτο στο δεύτερο τρίμηνο του 2020, αν κανείς δεν είχε τη δυνατότητα να εργάζεται από το σπίτι, εκτιμά η ομάδα. Συνεπώς, η συμβολή της απομακρυσμένης εργασίας κρίθηκε αρκετά μεγάλη.
Στη συνέχεια, εξετάστηκε η αποδοτικότητα της παραγωγής, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις εισροές και τις εκροές. Ορισμένες επιχειρήσεις παρουσίασαν εικόνα αυξημένης παραγωγικότητας κατά τη διάρκεια του Covid. Αυτές οι εταιρείες είχαν μειώσει δραστικά τους χώρους γραφείων ή είχαν πολύ χαμηλότερη χρήση υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, οπότε το επιχειρηματικό τους κόστος είχε μειωθεί, ενώ οι εργαζόμενοι συνέχισαν να παράγουν σε παρόμοια επίπεδα.
Η εικόνα αυτή φάνηκε να ισχύει σε ορισμένες χώρες, αν συνυπολογίζονταν μόνο οι εισροές στους χώρους εργασίας. Στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο φαινόταν ότι υπήρχε έκρηξη της παραγωγικότητας. Όμως, αυτός ο δείκτης παραγωγικότητας δεν λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι ο χώρος εργασίας και οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται στα σπίτια για την υποστήριξη της επιχείρησης. Απλώς αυτήν τη φορά πληρώνονταν από τους εργαζόμενους. Μόλις συμπεριλήφθηκαν οι εισροές στο σπίτι, η έκρηξη εξαφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό.
Όσον αφορά την οικονομική συμβολή των εργαζομένων εξ αποστάσεως, αυτή δεν προερχόταν μόνο από την εργασία τους, αλλά και από το γεγονός ότι προσέφεραν το δικό τους κεφάλαιο. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούσαν εξοπλισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών που είχαν αρχικά αγοραστεί για προσωπική χρήση για την εκτέλεση εργασίας και κάλυπταν το κόστος υπηρεσιών, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα και οι συνδέσεις στο διαδίκτυο, ενώ χρησιμοποιούσαν και εύχρηστα λογισμικά τηλεδιάσκεψης.
Το ερώτημα είναι εάν θα πρέπει λοιπόν οι εταιρείες να πληρώνουν για το κεφάλαιο που συνεισφέρουν οι εργαζόμενοι. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν ακόμη αντιδράσει προς το παρόν για αυτά τα έξοδα, ίσως επειδή δε χρειάζεται πλέον να πληρώνουν για τα έξοδα μετακίνησης. Ωστόσο, δεν αποκλείεται εν τέλει να αρχίσουν να ζητούν από τις επιχειρήσεις να τους αποζημιώσουν.
Τα μειονεκτήματα της εργασίας εξ αποστάσεως
Το κατά πόσο η εξ αποστάσεως εργασία είναι ένα καθεστώς που έχει περισσότερα οφέλη ακόμα και μετά το πέρας της πανδημίας δεν είναι σαφές. Η έρευνα υποδηλώνει ότι η εργασία σε πολλούς κλάδους είναι δυνατή και το ίδιο αποτελεσματική με τους εργαζομένους να εκτελούν τις ίδιες εργασίες στο σπίτι όπως και στο γραφείο.
Είναι σαφές ότι η εξ αποστάσεως εργασία βοήθησε στην ενίσχυση των οικονομιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Θα πρέπει λοιπόν οι εταιρείες και οι εργαζόμενοι να αγκαλιάσουν αυτόματα την εξ αποστάσεως εργασία επ’ αορίστου; Η απάντηση είναι πως η εργασία εξ αποστάσεως έχει φυσικά τα μειονεκτήματα της. Αρχικά, θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις σχέσεις με τους συναδέλφους και να αποξενώσει τον εργαζόμενο από την εταιρεία στην οποία εργάζεται.
Διαβάστε επίσης: Το μέλλον της εργασίας | Ένας χρόνος μετά την πανδημία
Από την πλευρά της επιχείρησης, αυτή η νοοτροπία αυξάνει τον κίνδυνο οι εργαζόμενοι να εγκαταλείψουν τη δουλειά πιο εύκολα. Από την άλλη, για τους εργαζόμενους, η ανέλιξη της στην επαγγελματική τους πορεία θα μπορούσε να μείνει στάσιμη, καθώς η ανέλιξη σε έναν οργανισμό συχνά βασίζεται στην ανάπτυξη ισχυρών δεσμών με τους συναδέλφους επί πολλά χρόνια.
Η εξ αποστάσεως εργασία μπορεί να παρουσιάζει βραχυπρόθεσμα οφέλη, ωστόσο δε λείπουν τα μακροπρόθεσμα κόστη τόσο για τις εταιρείες όσο και για τους εργαζόμενους. Πλέον βλέπουμε την άνοδο υβριδικών μοντέλων εργασίας, σύμφωνα με τα οποία οι άνθρωποι μοιράζουν τις εργάσιμες ημέρες τους σε εξ αποστάσεως και με παρουσία στο γραφείο. Αυτή η λύση ίσως να αποδειχθεί η χρυσή τομή και να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα κάθε καθεστώτος, αποφεύγοντας τα μειονεκτήματα. Ωστόσο, ακόμα μένει να φανεί κατά πόσο μακροπρόθεσμα είναι αποδοτική και ποια είναι εν τέλει τα δικά της μειονεκτήματα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
