Η βιωσιμότητα είναι ένα ζήτημα το οποίο απασχολεί όλους τους κλάδους όσο τίποτα άλλο. Ένα τμήμα της αγοράς είναι και εκείνο των βρώσιμων αγαθών ζωικής προέλευσης, καθώς τα ανάλογα στατιστικά στοιχεία αναφορικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κρέατος τραβούν τη προσοχή.
Παγκοσμίως, τα ζώα ενισχύουν σημαντικά το 14,5% των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με το βόειο κρέας μάλιστα να ευθύνεται για το μεγαλύτερο μερίδιο, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών. Η κτηνοτροφία ευθυνόταν για το δεύτερο μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών μεθανίου το 2019, το οποίο λέγεται ότι είναι 25 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα – στις ΗΠΑ το 2019, σύμφωνα με την EPA (Environmental Protection Agency). Εν τω μεταξύ, οι παγκόσμιες εκπομπές μεθανίου που προέρχονται από βοοειδή, έχουν αυξηθεί περισσότερο από 10% από το 2000, σύμφωνα με στοιχεία της Statista. Όλη αυτή η κατάσταση έχει ανησυχήσει όχι μόνο την ερευνητική κοινότητα αλλά και τους καταναλωτές.
Παρόλο που η ζήτηση για βόειο κρέας παραμένει σε υψηλά επίπεδα, με τις πωλήσεις τον περασμένο Ιούνιο να αυξάνονται κατά 12% με μέσο όρο ηλικιών πάνω από 20 ετών, η στάση των καταναλωτών ενδέχεται να αλλάξει μακροπρόθεσμα μειώνοντας τις ζωικές πηγές πρωτεΐνης εξαιτίας του σημαντικού περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Διάφορες μελέτες αποδεικνύουν την προθυμία των Αμερικανών καταναλωτών των ΗΠΑ να μειώσουν τη πρόσληψη κρέατος, έχοντας ως γνώμονα τον αντίκτυπο της βιομηχανίας στο περιβάλλον.
Για παράδειγμα σύμφωνα με στοιχεία δημοσκόπησης του 2020 από την Gallup, το 49% των ανθρώπων που μείωσαν την κατανάλωση κρέατος ανέφεραν ως κυρίαρχη αιτία τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος. Εν τω μεταξύ, η αυξανόμενη δημοτικότητα των εναλλακτικών plant-based προϊόντων, των οποίων η παραγωγή εκπέμπει από 30% έως 90% λιγότερα αέρια θερμοκηπίου, έχει πιέσει τις βιομηχανίες βόειου κρέατος να λάβουν τα μέτρα τους και να ελαχιστοποιήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Έτσι, οι παραγωγοί βόειου κρέατος άρχισαν πρόσφατα να θέτουν στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χρησιμοποιώντας εναλλακτικές μεθόδους, όπως είναι η αναγεννητική κτηνοτροφία (regenerative farming). Και αυτό είναι μόνο η αρχή. Η ευρύτερη βιομηχανία σκοπεύει να καταβάλει ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια ανακαλύπτοντας νέες βιώσιμες λύσεις, οι οποίες θα κερδίσουν ακόμη και τους πιο δύσπιστους καταναλωτές και τις πιο δύσπιστες κυβερνήσεις που παλεύουν με τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής. Από την άλλη, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι οι παραγωγοί βόειου κρέατος παραβλέπουν ορισμένες επιτακτικές, αν και δαπανηρές μεθόδους για την αντιμετώπιση του προβλήματος, αποδεικνύοντας ότι ο δρόμος προς τη βιωσιμότητα δεν είναι σε καμία περίπτωση εύκολος.
Διαβάστε επίσης: Οι επιχειρήσεις κάθετης αγροτικής καλλιέργειας έχουν παγκόσμιες φιλοδοξίες
Οι προσπάθειες της βιομηχανίας
Πολλές από τις μεγαλύτερες εταιρείες επεξεργασίας βόειου κρέατος έχουν θέσει ορισμένους στόχους, μειώνοντας τις εκπομπές τους. Καθεμία από τις εταιρείες του συγκεκριμένου κλάδου, ακολουθεί έναν συνδυασμό βιώσιμων μέτρων, ώστε να καταφέρει να επιτύχει τον στόχο τους.
Αρχικά, τον προηγούμενο χρόνο ο βραζιλιάνικος γίγαντας βόειου κρέατος JBS δεσμεύτηκε να επιτύχει μηδενικές εκπομπές αερίων σε ολόκληρη την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού του μέχρι το 2040. Για να γίνει αυτό, επένδυσε 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε ενέργειες άμεσα συνδεδεμένες με τη μείωση εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, συμπεριλαμβανόμενου και του ποσού των 100 εκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο έχει διατεθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να βοηθήσει τους παραγωγούς της εταιρείας να εφαρμόσουν πρακτικές που έχουν να κάνουν με την αναγεννητική γεωργία. Επίσης έχει δεσμευτεί να εξαλείψει την παράνομη αποψίλωση των δασών από την αλυσίδα εφοδιασμού της έως το 2025, καθώς το 2020 δημοσιοποιήθηκε ότι η JBS προμηθεύονταν από μια φάρμα βοοειδών, η οποία συνδέονταν με το ζήτημα της παράνομης αποψίλωσης των δασών στον Αμαζόνιο.
Επιπλέον, η Cargill στοχεύει να μειώσει τις εκπομπές βόειου κρέατος σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού της στη Βόρεια Αμερική κατά 30% έως το 2030, υιοθετώντας διάφορες πρακτικές όπως είναι η αναγεννητική καλλιέργεια. Στη συνέχεια η Tyson το 2021 ανακοίνωσε ότι στόχευε σε μηδενικές εκπομπές τόσο στις παγκόσμιες δραστηριότητές της όσο και στην αλυσίδα εφοδιασμού της μέχρι το 2050. Συγκεκριμένα θα συμβάλει και αυτή στην εξάλειψη του ζητήματος της αποψίλωσης των δασών, ενώ θα προσπαθήσει να προμηθεύεται το βόειο κρέας από παραγωγούς, οι οποίοι είναι πιστοποιημένοι από το BeefCare, ένα πρόγραμμα που ελέγχει τις φάρμες και τους κτηνοτρόφους διασφαλίζοντας ότι ακολουθούν βιώσιμες πρακτικές.
Παρόλα αυτά δεν αρκούν μόνο οι μεμονωμένες δράσεις σημαντικών παραγωγών της αγοράς. Γι’ αυτό τον λόγο η βιομηχανία προσπαθεί να συνεργαστεί και με άλλους εμπλεκόμενους στον κλάδο. Ο οργανισμός Global Roundtable for Sustainable Beef διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο μελών, μέσα στο οποίο συγκαταλέγονται όχι μόνο μεγάλοι παραγωγοί βόειου κρέατος και προμηθευτές, αλλά και retailers, περιβαλλοντικές ομάδες καθώς και ακαδημαϊκά ιδρύματα.
Παραδείγματος χάρη ένας από τους σημαντικότερους τομείς που επικεντρώνεται η βιομηχανία είναι τα πρόσθετα ζωοτροφών, τα οποία είναι γνωστό ότι είναι πλούσια σε ποσότητες μεθανίου, επιβαρύνοντας αρκετά ζώα όπως είναι και οι αγελάδες. Τον Νοέμβριο, η JBS ανακοίνωσε ότι συνεργάζεται με την Royal DSM, δημιουργώντας ένα νέο πρόσθετο ζωοτροφών, το «Bovaer», το οποίο καταστέλλει το ένζυμο που παράγει το μεθάνιο στις αγελάδες και κατ’ επέκταση στο βόειο κρέας, μειώνοντας τις εκπομπές αερίων έως και 90%.
Διαβάστε επίσης: Η τεχνολογία φέρνει την επανάσταση στα τρόφιμα
Ταυτόχρονα ο οργανισμός GRSB διεξήγαγε έρευνα γενετικού χαρακτήρα, κατά την οποία εντόπισε ποιες αγελάδες έχουν χαμηλότερη υπολειμματική πρόσληψη τροφής, κάτι το οποίο θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Τον Ιούλιο, η Cargill ανακοίνωσε ότι συμμετείχε στο Dairy Beef Accelerator, ένα τριετές πρόγραμμα, μέσω του οποίου θα εξετάζονταν τα οφέλη από τη διασταύρωση γενετικού υλικού ζώων που εκτρέφονται για κρέας με αγελάδων γαλακτοκομικής παραγωγής, ώστε να δημιουργηθούν υβρίδια με βελτιωμένα επίπεδα αποδοτικότητας των ζωοτροφών (feed efficiency).
Η αναγεννητική γεωργία ανεβαίνει
Ανάμεσα στις προσπάθειες που καταβάλλει η βιομηχανία ώστε να επιτύχει τους μακροπρόθεσμους στόχους που έχει θέσει για τη μείωση των εκπομπών αερίων είναι η αναγεννητική γεωργία (regenerative agriculture). Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για πρακτικές που σχετίζονται άμεσα με τη γεωργία, μέσω των οποίων αποκαθιστώνται ουσιαστικά το έδαφος και το νερό που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ζωοτροφών, δεσμεύοντας μια κρίσιμη μάζα διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, σύμφωνα με στοιχεία της Regeneration International. Για παράδειγμα, δημιουργούν καλλιέργειες, οι οποίες εμποδίζουν την απελευθέρωση άνθρακα από τη γη που χρησιμοποιείται είτε για την εκτροφή βοοειδών είτε για την καλλιέργεια απαραίτητων συστατικών των ζωοτροφών.
Η υιοθέτηση της αναγεννητικής γεωργίας από τις εταιρείες κρέατος έγινε σχετικά γρήγορα, αν και σύμφωνα με στοιχεία έρευνας, τα οφέλη της δεν είναι πλήρως γνωστά, καθώς οι συγκεκριμένες καινοτόμες πρακτικές βιωσιμότητας ορίζονται με διαφορετικό τρόπο από κάθε επιχείρηση. Από τη μία ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι πρακτικές της αναγεννητικής γεωργίας δεν είναι εγγυημένες, ενώ από την άλλη εταιρείες όπως η Cargill διατηρούν θετική στάση, βοηθώντας οικονομικά τους αγρότες να εντάξουν στις πρακτικές τους την καινοτομία της αναγεννητικής γεωργίας.
Διαβάστε επίσης: Η Nestlé επενδύει 1,29 δις. δολάρια για την υποστήριξη της αναγεννητικής γεωργίας
Παράλληλα, ορισμένοι μικρότεροι παραγωγοί βόειου κρέατος θεωρούν την αναγεννητική καλλιέργεια βασικό δίαυλο προς τη βιωσιμότητα. Η εταιρεία Stemple Creek Ranch έχει δώσει προτεραιότητα στη βιωσιμότητα από την ίδρυσή της τη δεκαετία του 1970, υιοθετώντας συγκεκριμένες πρακτικές. Μία από αυτές είναι και η αναγεννητική γεωργία. Με παρόμοιο τρόπο έχει ενεργήσει και η Silver Fern Farms, η οποία έχει αλλάξει ολόκληρη την διαδικασία εκτροφής ζώων βόειου κρέατος.
Μήπως τελικά όλα αυτά είναι φαινόμενο Greenwashing;
Παρά τις πρακτικές που έχουν υιοθετήσει αρκετοί παραγωγοί βόειου κρέατος, κάνοντας τη βιομηχανία πιο βιώσιμη, ορισμένοι επικριτές έχουν χαρακτηρίσει πολλές από αυτές τις προσπάθειες greenwashing. Φοβούνται ότι τόσο οι μεγάλοι όσο και οι μικροί παραγωγοί απλώς ανακοινώνουν προσπάθειες βιωσιμότητας, χωρίς να έχουν σκοπό να τις κάνουν πράξη.
Εκτός από αυτό, επί του παρόντος το συνολικό επίπεδο εκπομπών που προκύπτουν από το βόειο κρέας δεν είναι καν γνωστό, καθώς η μέτρησή του είναι μία δαπανηρή διαδικασία. Παράλληλα δεν είναι τεχνικά εφικτό να μετρηθούν οι εκπομπές αερίων που προκαλούνται από μεγάλο αριθμό ζώων. Εάν λοιπόν η πλειονότητα των παρόχων βόειου κρέατος δεν μετρούν τις συνολικές εκπομπές τους, πώς μπορούν να επιτύχουν σωστά τους στόχους τους; Από τη στιγμή που δεν υπάρχουν οι απαιτούμενοι πόροι και κατά κύριο λόγο οι μεμονωμένοι κτηνοτρόφοι και οι αγρότες είναι εκείνοι που διαχειρίζονται τέτοιου είδους προϊόντα, τότε και η υιοθέτηση των συγκεκριμένων πρακτικών παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
