Δύο από τις μεγαλύτερες σοκολατοβιομηχανίες στον κόσμο, οι ελβετικές Barry Callebaut και Lindt & Spruengli, διατύπωσαν στο πρόσφατο συνέδριο Reuters Next τη δέσμευσή τους να εργαστούν για την εξάλειψη της παιδικής εργασίας στις φάρμες κακάο της Αφρικής.
Η έκταση κατά την οποία η παγκόσμια παραγωγή κακάο βασίζεται στην παιδική εργασία έγινε γνωστή στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και από τότε οι πιέσεις στη βιομηχανία κακάο να βάλει ένα τέλος αυξάνονται, από την πλευρά της κοινωνίας, από μη κυβερνητικούς οργανισμούς, αλλά και με τη διαμόρφωση ρυθμιστικών κανόνων από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας έχει γίνει εμφανές τα τελευταία χρόνια με την οργάνωση προγραμμάτων βιωσιμότητας και την καθιέρωση ειδικών σημάνσεων και πιστοποιήσεων FairTrade, που, μεταξύ άλλων, στόχο έχουν να εγγυηθούν ότι τα προϊόντα που τις φέρουν έχουν παραχθεί χωρίς τη χρήση παιδικής εργασίας. Αυτές οι πιστοποιήσεις εκτιμάται ότι σήμερα αποτελούν το ένα τρίτο έως ένα δεύτερο της παγκόσμιας παραγωγής κακάο.
Ωστόσο, αν και ήδη από το 2001 η βιομηχανία δεσμεύτηκε να μειώσει τις πιο σκληρές μορφές παιδικής εργασίας κατά 70% μέχρι το 2022, στις δύο μεγαλύτερες χώρες παραγωγής κακάο, την Ακτή Ελεφαντοστού και την Γκάνα, οι φάρμες φαίνεται ότι βασίζονται κατά ένα μεγάλο μέρος για την παραγωγής τους σε παδικά εργατικά χέρια. Μάλιστα, την περίοδο μεταξύ 2013 και 2019, υπάρχουν εκτιμήσεις (όπως δείχνει έρευνα του Πανεπιστημίου του Σικάγο) ότι ο αριθμός των παιδιών που δουλεύουν σε φάρμες κακάο της Ακτής του Ελεφαντοστού, ανεξάρτητα από το αν είναι πιστοποιημένες ή όχι, αυξήθηκε, και αγγίζει περίπου τα 790.000 παιδιά.
Παράλληλα, άλλοι ερευνητές τονίζουν ότι τα στοιχεία ενδεχομένως να μην είναι ακριβή και να χρειάζονται διόρθωση προς τα πάνω, καθώς οι ίδιοι οι αγρότες συνήθως δεν είναι ειλικρινείς σχετικά με την παιδική εργασία στις φάρμες τους. Συνολικά οι ειδικοί πιστεύουν ότι περίπου 1,56 εκατομμύρια παιδιά δουλεύουν σε φάρμες παραγωγής κακάο στη Δυτική Αφρική, συμμετέχοντας σε μια προμηθευτική αλυσίδα που, λόγω και της υψηλής ζήτησης, φαίνεται ότι είναι δύσκολο να σπάσει.
Τι προσπαθούν να κάνουν οι σοκολατοβιομηχανίες
Οι ελβετικές σοκολατοβιομηχανίες Barry Callebaut και Lindt & Spruengli έδωσαν λοιπόν έμφαση στη στήριξη του LID (living income differential), ενός ασφαλίστρου διαφοροποίησης εισοδήματος, το οποίο επιβάλλεται από πέρυσι σε όλους τους μεγάλους παίκτες της βιομηχανίας για τους κόκκους κακάο που προέρχονται από τους μεγαλύτερους παραγωγούς της Ακτής του Ελεφαντοστού και της Γκάνα.
Η Barry Callebaut, ως προμηθεύτρια κακάο και σοκολάτας, είναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σοκολάτας στον κόσμο. Επεξεργάζεται σχεδόν ένα εκατομμύριο τόνους κόκκων κακάο τον χρόνο, αριθμός που αντιστοιχεί στο ένα πέμπτο του παγκόσμιου όγκου κακάο. Η εταιρεία, που ανακάλυψε περισσότερες από 21.000 περιπτώσεις παιδικής εργασίας στην εφοδιαστική της αλυσίδα για αυτήν τη χρονιά, δεσμεύτηκε να την εξαλείψει από τη διαδικασία παραγωγής της μέχρι το 2025, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τις δυσκολίες και τη δουλειά που απαιτείται για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Όπως δήλωσε ο CEO της, οι προσπάθειες επικεντρώνονται στο να μάθουν περισσότερα για τους παραγωγούς αγρότες, ώστε να μπορέσουν να τους εξασφαλίσουν καλύτερο εισόδημα. Το LID είναι μεν ένα εργαλείο για αυτόν τον σκοπό, αλλά είναι σημαντικό να βοηθηθούν επίσης οι αγρότες να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, με τη χρήση νέων πρακτικών και λιπασμάτων, όπως σημειώνει στο Reuters.
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος της Lindt μίλησε για το πρόγραμμα της εταιρείας του που στόχο έχει να αντιμετωπίσει τη φτώχεια αναβαθμίζοντας τις σοδειές, με οργανικά λιπάσματα και καλύτερες υποδομές, αλλά και με εκπαίδευση των αγροτών που, σε συνδυασμό με πιστοποιήσεις από εξωτερικούς, ανεξάρτητους φορείς, θα μπορούσε να βοηθήσει να αλλάξει η νοοτροπία στον κλάδο. Ο ίδιος δήλωσε «ντροπή» για το πόσα λίγα έχει καταφέρει να κάνει η βιομηχανία της σοκολατοβιομηχανίας αυτά τα 10-15 χρόνια, ενώ έχει γνώση της κατάστασης.
Υπάρχει, ωστόσο, ένα πρόβλημα εδώ, επισημαίνουν εκπρόσωποι οργανισμών που έχουν επαφή με μικρότερες φάρμες, και αυτό είναι ότι οι σοκολατοβιομηχανίες δεν έχουν μεγάλη δυνατότητα να επηρεάσουν τις τιμές του κακάο, που φιξάρονται ανά σεζόν. Οι τιμές ελέγχονται και καθορίζονται από την Ακτή του Ελεφαντοστού, την Γκάνα και μεγάλους οικονομικούς οργανισμούς, που επενδύουν στις μελλοντικές σοδειές τριά χρόνια πριν την παραγωγή. Καθώς λοιπόν η τιμή του κακάο είναι αποφασισμένη από πριν, ουσιαστικά ο μόνος τρόπος να αυξήσουν οι αγρότες το εισόδημά τους είναι αυξάνοντας την παραγωγή – και για αυτό χρειάζονται περισσότερα χέρια εργασίας.
Ωστόσο, καθώς στις κακαοπαραγωγικές περιοχές που βρίσκονται οι φάρμες, οι τοπικές κοινότητες ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με αυτό, υπάρχει έλλειψη σε ενήλικα εργατικά χέρια, αφού, όποιος μπορεί, ασχολείται με τη δική του μικρή καλλιέργεια και δεν αναζητά εργασία σε μεγάλες φάρμες. Εν ολίγοις, πρόκειται για μια αποτυχία του τρόπου που λειτουργεί η παραγωγή, καθώς υπάρχει λιγότερο διαθέσιμο εργατικό δυναμικό από αυτό που χρειάζεται. Το γεγονός ότι υπάρχουν και ελλιπείς σχολικές υποδομές, σε συνδυασμό με την αδυναμία να καταγραφούν με ακρίβεια οι περιπτώσεις παιδικής εργασίας, δυσχεραίνει την κατάσταση.
Χρειάζεται λοιπόν μια συντονισμένη προσπάθεια, ώστε να γίνει εφικτό να προσεγγίσουν οι εταιρείες αποτελεσματικά το πρόβλημα. Η επιβολή του LID είναι ίσως μια καλή αρχή, ειδικά δεδομένου του ότι πρέπει να το πληρώνουν όλοι, συνεπώς κανείς δεν έχει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
