Γιατί το Facebook έγινε Meta

Μετά από 17 χρόνια, η μητρική εταιρεία κοινωνικής δικτύωσης που βρίσκεται πίσω από το Facebook, το Instagram, το WhatsApp και το Oculus μετονομάστηκε σε Meta. Το όνομα αυτό αποτυπώνει καλύτερα τη βασική φιλοδοξία της εταιρείας, δηλαδή την οικοδόμηση του metaverse.

Βέβαια, ακόμα και τώρα που το “metaverse” γίνεται μόδα, μόλις το 38% των καταναλωτών παγκοσμίως είναι εξοικειωμένο με την έννοια που περιγράφει τη θολή γραμμή μεταξύ ψηφιακών και φυσικών χώρων.Η αλλαγή του ονόματος έρχεται σε μια βολική στιγμή για το Facebook, το οποίο λαμβάνει συνεχώς αντιδράσεις για το brand του και κατηγορείται για λανθασμένους χειρισμούς για την ανάπτυξη της πλατφόρμας του.

Τον όρο metaverse (μετασύμπαν), τον συναντά κανείς για πρώτη φορά στη νουβέλα επιστημονικής φαντασίας «Snow Crash» του Νιλ Στίβενσον που κυκλοφόρησε το 1992. Εκεί περιγράφεται πώς η χρήση του διαδικτύου και της εικονικής πραγματικότητας μπορεί να εξελιχθεί στο μέλλον.Ουσιαστικά πρόκειται για έναν νέο διαδικτυακό κόσμο, ο οποίος θα επιτρέπει στους χρήστες να συνυπάρχουν και να αλληλεπιδρούν σε εικονικούς χώρους μέσω της τεχνολογίας επαυξημένης πραγματικότητας.

Είναι ένας διαδικτυακός κόσμος με πλήθος εικονικών κοινοτήτων, άμεσα συνδεδεμένων μεταξύ τους, όπου οι χρήστες μπορούν να παίξουν, να εργαστούν και να συναντηθούν, χρησιμοποιώντας εξοπλισμό εικονικής πραγματικότητας (VR)  και επαυξημένης πραγματικότητας (AR). Και φυσικά σε άμεση επαφή με το smartphone ή άλλες συσκευές. Το metaverse, όμως, φιλοδοξεί να αλλάξει και πλήθος καθημερινών δραστηριοτήτων όπως είναι η ψυχαγωγία, η επικοινωνία αλλά και τα ψώνια.

Το Facebook λοιπόν θέλει να προετοιμαστεί για να μπει σε αυτή την αγορά αφενός γιατί εκει θα υπάρχουν πολλά έσοδα στο μέλλον και αφετέρου τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα επηρεαστούν από αυτό με πιθανή επίπτωση σε απήχηση και έσοδα αντίστοιχα.

Πρόσφατα αποδείχθηκε ότι τα εργαλεία στόχευσης του Facebook μπορούν να καθοδηγήσουν μια διαφήμιση ώστε να εμφανιστεί σε έναν και μόνο χρήστη, αρκεί να έχουν αρκετά στοιχεία για τα ενδιαφέροντά του, όπως αυτά έχουν καταγραφεί από τους αλγορίθμους της πλατφόρμας.Ο τεχνολογικός γίγαντας συνήθιζε να ισχυρίζεται ότι οι χρήστες συναινούν στη χρήση των προσωπικών τους δεδομένων για τη στόχευση διαφημίσεων. Ωστόσο, δεν προσφέρει ελεύθερη, συγκεκριμένη και ενημερωμένη επιλογή στους ανθρώπους σχετικά με το αν θέλουν να καταρτιστεί το προφίλ τους για διαφημίσεις συμπεριφοράς ή αν θέλουν απλώς να συνδεθούν με τους φίλους και την οικογένειά τους. 

Στην έρευνα, οι ερευνητές εντοπίζουν μια σειρά από επιβλαβείς κινδύνους που, όπως λένε, θα μπορούσαν να συνδεθούν με τη νανοστόχευση – όπως η ψυχολογική πειθώ, η χειραγώγηση των χρηστών και ο εκβιασμός.Τον Ιούλιο, ο Mark Zuckerberg ανακοίνωσε σε ένα προφίλ στο Verge ότι το Facebook ποντάρει τα πάντα στο metaverse. Αυτή ήταν μια ανακοίνωση-έκπληξη, κυρίως επειδή, ενώ το Facebook έχει ξοδέψει πολλά χρήματα και προσπάθειες για το υλικό εικονικής πραγματικότητας, τα προϊόντα VR του ήταν σε μεγάλο βαθμό βραχύβιες αποτυχίες και δεν είχε πει σχεδόν τίποτα για την κοινωνική πλατφόρμα Horizons beta από τότε που την ανακοίνωσε περισσότερο από ενάμιση χρόνο νωρίτερα. 

Τον Αύγουστο, το Facebook οργάνωσε μια ασυνήθιστα μεγάλη δημοσιογραφική ώθηση γύρω από μια εφαρμογή VR που σχεδιάστηκε για να επιτρέπει στους ανθρώπους να κάνουν συναντήσεις σε VR.Τον Σεπτέμβριο το Facebook ανακοίνωσε ένα ταμείο 50 εκατομμυρίων δολαρίων αφιερωμένο σε επενδύσεις στην έρευνα “για να διασφαλιστεί ότι αυτά τα προϊόντα αναπτύσσονται με υπευθυνότητα”. Αυτόν τον μήνα, το Facebook ανακοίνωσε ένα μικρότερο ταμείο ύψους 10 εκατομμυρίων δολαρίων για προγραμματιστές στην εκκολαπτόμενη πλατφόρμα του Horizon Worlds και ανέφερε λεπτομερώς ότι σχεδίαζε να προσλάβει 10.000 υπαλλήλους στην ΕΕ ειδικά για την ανάπτυξη της πλατφόρμας metaverse.

Αυτή η αλλαγή ονόματος από μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας δεν είναι και η πρώτη. Το 2015, το Google παρουσίασε μια νέα εταιρική δομή του, δημιουργώντας την μητρική εταιρεία γνωστή ως Alphabet πλέον. 

Ενώ το Google δεν προσπαθούσε να απομακρυνθεί από το όνομά του, το Facebook έχει πολύ διαφορετικούς λόγους για την αλλαγή της μάρκας. Οι επιχειρήσεις της εταιρείας συνεχίζουν να εκτοξεύονται, αλλά το brand της έχει υποστεί πλήγμα τα τελευταία χρόνια, από την παραπληροφόρηση των ρωσικών εκλογών το 2016, μέχρι τα μεγάλα λάθη στην προστασία της ιδιωτικής ζωής, όπως το σκάνδαλο Cambridge Analytica, όπου ένας προγραμματιστής που είχε πρόσβαση στην πλατφόρμα του Facebook μπόρεσε να αντλήσει δεδομένα για εκατομμύρια χρήστες, χωρίς τη γνώση ή τη συγκατάθεση των περισσότερων χρηστών – μέσω μιας εφαρμογής κουίζ και τώρα τον καταιγισμό συνεχιζόμενων αποκαλύψεων από πρώην μέλος της ομάδας ακεραιότητας των πολιτών του Facebook που έγινε πληροφοριοδότης του Facebook. 

Το Facebook βρίσκεται επίσης αναμφισβήτητα υπό μεγαλύτερο ρυθμιστικό έλεγχο αυτή τη στιγμή από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία στον κλάδο της τεχνολογίας. Στο Κογκρέσο, οι Ρεπουμπλικάνοι και οι Δημοκράτες έχουν ενωθεί με αφορμή την κοινή τους απέχθεια για την απεριόριστη ανάπτυξη της εταιρείας, τις επιχειρηματικές τακτικές εξοντωτικού ανταγωνισμού και τις ανησυχίες σχετικά με τις επιζήμιες επιπτώσεις του Instagram στην ψυχική υγεία των εφήβων.Το update του αλγορίθμου του Facebook στην σελίδα «Family and Friends» το 2018, που έχει σχεδιαστεί με στόχο την μείωση του άγχους στην πλατφόρμα, στην πραγματικότητα κατάφερε να διχάσει το κοινό ακόμη περισσότερο.

Είναι σημαντικό να υπάρχει έλεγχος των τεχνολογικών γιγάντων από ανεξάρτητους ερευνητές, για αντικειμενικότερη και σε βάθος αξιολόγηση, η οποία χαρτογραφεί τις δυνατότητες και τις αστοχίες των μεγάλων παικτών, ενώ δυνητικά θα μπορούσε να οδηγήσει και τον νομοθέτη να προχωρήσει στην προσαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία του κοινού.

Ο κόσμος του διαδικτύου έχει καταφέρει να εισχωρήσει με ιδιαίτερα καθοριστικό τρόπο στις ανθρώπινες κοινωνίες. Έτσι το ζήτημα της ιδιοκτησίας των κέντρων δεδομένων αλλά και γενικότερα της δύναμης του διαδικτύου πολύ συχνά είναι θέμα συζήτησης από ολόκληρη τη κοινωνία. Είναι αδιαμφισβήτητα ένα ζήτημα που οδηγεί σε συζητήσεις σχετικά με τα μονοπώλια της τεχνολογίας καθώς και την υπερβολική δύναμη που έχουν οι διαδικτυακές πλατφόρμες. 

Τα δεδομένα αποθηκεύονται στο cloud όπου και μένουν για πάντα και για να γίνει αυτό χρειάζονται συγκεκριμένα καλώδια. Οι εταιρίες Big Tech εισέρχονται δυναμικά στον τομέα της διεθνούς καλωδίωσης. Τα τελευταία χρόνια, το (80%) των επενδύσεων σε νέα καλώδια προήλθε από τους δύο τεχνολογικούς γίγαντες των ΗΠΑ. Σήμερα το Facebook διαθέτει στη κατοχή του 99.399 χιλιόμετρα καλωδίων και έχει εστιάσει στη δημιουργία του μεγαλύτερου υποθαλάσσιου καλωδίου που έχει κατασκευαστεί ποτέ, το λεγόμενο 2Africa, ένα καλώδιο μήκους 45.000 χιλιομέτρων που σχεδιάστηκε με σκοπό να καλύψει ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο συνδέοντας 33 χώρες στην Αφρική, στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή έως το 2024.

Συνολικά λοιπόν πρόκειται για μια στρατηγική απόφαση που δίνει την δυνατότητα στο Facebook να είναι μέρος μιας νέας μεγάλης αγοράς, να απαλλαγεί από τα προβλήματα με την μάρκα του και να σηματοδοτήσει μια νέα αρχή με μια μεγάλη αλλαγή.