Η τεχνολογία φέρνει την επανάσταση στα τρόφιμα

Οι εταιρείες πλέον παράγουν γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας και αυγά χωρίς να εκμεταλλεύονται τα ζώα, χρησιμοποιώντας διαδικασίες ζύμωσης οι οποίες έχουν την δυνατότητα να παράγουν νέα προϊόντα αντίστοιχα σε γεύση και ποιότητα όπως εκέινη των συμβατικών. Η πρόκληση όμως παραμένει. Πως θα καταφέρουν να γίνουν ελκυστικά στο καταναλωτικό κοινό;

Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Change Foods απέχει δύο χρόνια ακόμη από το να καταφέρει να ενταχθεί στον τομέα των πωλήσεων στην αγορά, είναι όμως ένα site το οποίο διαθέτει αναλυτικές πληροφορίες σχετικά τις ενέργειες και τις αξίες που πρεσβεύει. Είναι ένα site γεμάτο από όμορφες εικόνες ιδιαίτερα ελκυστικές ενώ παράλληλα διαθέτει πληροφορίες σχετικά με τις βασικές αρχές και τις διαδικασίες παρασκευής αγαθών που ακολουθεί η Change Foods. 

Βασικός στόχος του οργανισμού είναι να δημιουργήσει από την αρχή αληθινά γαλακτοκομικά προϊόντα πλούσια σε γεύση, τα οποία από τη μία θα ικανοποιούν τους ανθρώπους και από την άλλη δε θα επιβαρύνουν τον πλανήτη καθώς δεν παράγονται από συστατικά ζωικής προέλευσης αλλά από τα λεγόμενα “μικρόβια’. Πιο συγκεκριμένα για να παραχθούν τα συγκεκριμένα προϊόντα χρησιμοποιούνται γαλακτοκομικές πρωτεΐνες, οι οποίες δημιουργούνται μέσω της διαδικασίας της ζύμωσης ακριβείας, η οποία χρησιμοποιείται εδώ και αρκετούς αιώνες για την παραγωγή διαφόρων τροφίμων και ποτών όπως είναι η μπύρα και το τουρσί. Έτσι η Change Foods χρησιμοποιεί διάφορα μικρόβια όπως είναι και η μαγιά και μέσω της διαδικασίας της ζύμωσης ακριβείας προκύπτουν οι γαλακτοκομικές πρωτεΐνες, οι οποίες είναι πανομοιότυπες με εκείνες των συμβατικών γαλακτοκομικών προϊόντων, με μοναδική διαφορά την προέλευση. 

Ωστόσο προκύπτει το εξής ερώτημα. Πως θα καταφέρουν οι καταναλωτές να κατανοήσουν ακριβώς την όλη διαδικασία και να επιλέξουν τα συγκεκριμένα προϊόντα;  Καθώς το καταναλωτικό κοινό ενδιαφέρεται ολοένα και περισσότερο να ενημερωθεί σχετικά με την ιστορία πίσω από το τι ακριβώς τρώνε, οι εταιρείες που δημιουργούν προϊόντα επόμενης γενιάς πρέπει να εξηγήσουν την επιστήμη και τη θεωρία γύρω από αυτά και να τα παρουσιάσουν ως ένα επιθυμητό και ελκυστικό προϊόν. Οι παραγωγοί προϊόντων κατηγορίας cell-based, που έχουν υποστεί ζύμωση, plant-based καθώς και tech-heavy έχουν επανατοποθετηθεί στην αγορά διεξάγοντας καμπάνιες δημοσίων σχέσεων, ενώ παράλληλα πραγματοποιούν καταναλωτικές έρευνες με στόχο τη διάδοση του μηνύματός τους στους δυνητικούς καταναλωτές. 

Τι ακριβώς είναι το συγκεκριμένο προϊόν;

Παρόλο που οι περισσότεροι καταναλωτές έχουν πραγματική εμπειρία από πρώτο χέρι σχετικά με τη διαδικασία της ζύμωσης ακριβείας, μολονότι με τον ίδιο ακριβώς τρόπο παράγεται και το ένζυμο πυτιά, το οποίο χρησιμοποιείται για την παρασκευή τυριού εδώ και περισσότερο από δύο δεκαετίες, εξακολουθούν να εστιάζουν περισσότερο στο συστατικό του γάλακτος στο τυρί, παρά στο ένζυμο πυτιά που είναι ζωτικής σημασίας για την παρασκευή του τυριού. Γι’ αυτό το λόγο εξακολουθεί να υπάρχει σύγχυση όσον αφορά του τι ακριβώς είναι τα συγκεκριμένα προϊόντα. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα «plant-based» και στα «animal-free»; Πόσο διαφέρουν τα συγκεκριμένα προϊόντα από εκείνα που καλλιεργούνται; Μερικά ερωτήματα που πρέπει να διαλευκανθούν.  

Σκοπός των συγκεκριμένων επιχειρήσεών είναι να κάνουν τα προϊόντα τους οικεία και προσιτά στους καταναλωτές. Παρόλα αυτά σύμφωνα με στοιχεία του report της Spoonshot, αναλύθηκε ο τρόπος με τον οποίο οι καταναλωτές μιλούν για μερικές από αυτές τις τεχνολογίες τροφίμων στα social media. Είναι σαφές ότι πολλοί καταναλωτές δεν αναφέρουν καθόλου την πρωτεΐνη καθώς μόλις το (0,2%) αναφέρουν την πρωτεΐνη είτε ως τεχνολογία τροφίμων είτε ως επιστήμη των τροφίμων. 

Αν και οι συζητήσεις σχετικά με τους διαφορετικούς τύπους τροφίμων που παράγονται είτε μέσω ζύμωσης είτε μέσω καλλιέργειας κυττάρων έχουν αυξηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο συνολικός αριθμός συνεχίζει παραμένει μικρός. Ο πιο πολυσυζητημένος όρος «cultured meat» υπήρξε στο ποσοστό αναρτήσεων μόλις (0,14%), ενώ ο όρος «animal-free» σήμερα είναι ο πιο πολυσυζητημένος βλέποντας τη δημοτικότητά του να αυξάνεται κατά (35%) από τον Ιούνιο 2020 έως τον Ιούνιος 2021.

Ταυτόχρονα οι εταιρείες πραγματοποιούν έρευνες με στόχο την μέτρηση του καταναλωτικού συναισθήματος για τα προϊόντα τους. Συγκεκριμένα το (65%) των Αμερικανών δήλωσε ότι θα ήταν πρόθυμοι να δοκιμάσουν τυρί που έχει παραχθεί από γαλακτοκομικές πρωτεΐνες που δεν προέρχονται από ζώα. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα διάβασαν μια σύνοψη για μια εταιρεία που επρόκειτο να λανσάρει ένα animal-free τυρί καθώς και μια περιγραφή του τρόπου παρασκευής του συγκεκριμένου τυριού πριν απαντήσουν σε ορισμένες ερωτήσεις. Κατόπιν σύμφωνα με έρευνα διαπιστώθηκε ότι σχεδόν 7στους 10 Αμερικανούς καταναλωτές θα ήταν πρόθυμοι να αντικαταστήσουν το κρέας που έχει δημιουργηθεί από ζωικά παράγωγα. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα δύο τρίτα των Αμερικανών είναι πρόθυμοι να επιλέξουν cultured meat, ενώ το ένα τρίτο από αυτά θα μπορούσε να το αγοράσει ως μοναδική πηγή κρέατος. Όσο περισσότερο ενημερώνονται οι καταναλωτές τόσο πιο πρόθυμοι είναι να στραφούν προς τα συγκεκριμένα τρόφιμα. 

Επιπλέον σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν η ορολογία που χρησιμοποιεί για τα προϊόντα της η εκάστοτε εταιρεία καθώς και ο χρόνος. Ανεξάρτητα από αυτό, πολλοί από τους ανθρώπους που αναφέρονται στα cell-based προϊόντα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται να γνωρίζουν πολλά για τον χώρο και δεν αποτελούν μέρους του γενικού καταναλωτικού κοινού. Σύμφωνα με τη Spoonshot το (37,1%) όλων των συνομιλιών σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα περιέχουν αναφορές χρησιμοποιώντας επιστημονική ορολογία πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν ενδεχομένως παθιασμένοι υποστηρικτές του νέου χώρου τροφίμων.

Το κομμάτι του labeling

Για οποιοδήποτε προϊόν διατροφής μία λιγότερο ακριβές labeling μπορεί να προκαλέσει αρκετά προβλήματα. Σύμφωνα με ανάλυση της Perkins Coie, 110 αγωγές υποβλήθηκαν πέρυσι κατηγορώντας διάφορα τρόφιμα για ψευδή στοιχεία πιστοποίησης. Και ενώ δεν υπάρχουν ακόμα διαθέσιμα πολλά προϊόντα στην αγορά, οι εταιρείες προσπαθούν να ακολουθήσουν τους νόμους που ήδη ισχύουν σχετικά με το labeling, πολλοί εκ των οποίων είναι αρκετά ασαφείς. 

Ορισμένα κράτη έχουν πάρει στα χέρια τους νόμους περί labeling όσον αφορά τις εναλλακτικές πρωτεΐνες. Πολλοί από αυτούς τους νόμους σχετίζονται με τα plant-based προϊόντα, καθώς και με την ψήφιση νόμων σχετικά με το cell-based κρέας από τον προηγούμενο χρόνο.

Προτεραιότητα ο τελικός καταναλωτής 

Η τεχνολογία τροφίμων είναι σημαντική αλλά οι εταιρείες πρέπει να εστιάζουν στον τελικό καταναλωτή. Είναι γενικά αποδεκτό ότι η τεχνολογία τροφίμων δεν έχει απήχηση αυτόματα στους καταναλωτές. Η πραγματική πρόκληση είναι να καταφέρουν να επικοινωνήσουν οι εταιρείες καλύτερα από ό, τι υπάρχει ήδη στην αγορά το μήνυμα ότι το συγκεκριμένο είδος τεχνολογίας  μπορεί να ικανοποιήσει τις καταναλωτικές ανάγκες. Έτσι πολλές εταιρείες στρέφονται προς τη πτυχή της βιωσιμότητας των προϊόντων τους. Το συγκεκριμένο θέμα γίνεται όλο και πιο σημαντικό για τους καταναλωτές, οι οποίοι μιλούν για εναλλακτικές πρωτεΐνες στα social media. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Spoonshot, οι αναφορές σχετικά με την εναλλακτική πρωτεΐνη και την βιωσιμότητα αυξήθηκαν κατά (222,1%) τα τελευταία δύο χρόνια. Ενώ συζητήσεις για εναλλακτικές πρωτεΐνες που σχετίζονται με την υγεία αυξήθηκαν κατά (141,5%) και με την καλή διαβίωση των ζώων αυξάνονται επίσης κατά (48,2%). 

Το Cell-based κρέας συνδέεται εξίσου με τη βιωσιμότητα. Σύμφωνα με την Spoonshot, η βιωσιμότητα του cell-based κρέατος αναφέρεται στο (42,5%)των συνομιλιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συχνότερα από οποιαδήποτε άλλη πτυχή του συγκεκριμένου τομέα. Επίσης διαπιστώθηκε ότι το cell-based κρέας θα μπορούσε να προκαλέσει έως και (92%) λιγότερη υπερθέρμανση του πλανήτη, (93%) λιγότερη ατμοσφαιρική ρύπανση, (95%) ανάγκη για λιγότερη γη και (78%) λιγότερο νερό σε σύγκριση με τη συμβατική παραγωγή μοσχαρίσιου κρέατος.

Ωστόσο δεν είναι σημαντική μόνο η βιωσιμότητα. Το θέμα είναι η  πλούσια γεύση, η νοστιμιά και η ευελιξία στο μαγείρεμα της συγκεκριμένης κατηγορίας προϊόντων.  Ουσιαστικά αυτό που κάνει η αγορά είναι να δημιουργεί τρόφιμα που λατρεύουν οι άνθρωποι, απλώς κατασκευασμένα με διαφορετικούς τρόπους, τα οποία να ανταποκρίνονται πραγματικά στις ανάγκες των βασικών καταναλωτών.

Ταυτόχρονα η παροχή μίας θετικής εμπειρίας θα συμβάλλει πολύ στην μετατροπή ενός κοινού καταναλωτή σε έναν επαναλαμβανόμενο αγοραστή. Έτσι καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι εταιρείες του συγκειμένου κλάδου οφείλουν να δώσουν λόγους στους ανθρώπους, ώστε να τους πείσουν να βάλουν στην ζωή τους τα συγκεκριμένα προϊόντα.