Η περιβαλλοντική κρίση είναι πλέον απτή. Η θερμοκρασία ανεβαίνει, πόλεις πλημμυρίζουν, παρθένα δάση καίγονται, οι πολιτικές αλλάζουν (ή προσπαθούν να αλλάξουν), ο ΟΗΕ και οι επιστήμονες προειδοποιούν και προσπαθούν να δώσουν έμφαση με τρομακτικά νούμερα και στοιχεία.
Και η «πράσινη αγορά», οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με οτιδήποτε σχετίζεται με το περιβάλλον, τη βιωσιμότητα και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, γνωρίζει μια απίστευτη άνθηση. Τόσο, που κάποιοι έχουν αρχίσει να ανησυχούν.
O ενθουσιασμός
Τα στοιχεία είναι πράγματι εντυπωσιακά. Οι επενδύσεις ρέουν προς εταιρείες και startups της λεγόμενης greentech, που ασχολούνται με πηγές ανανεώσιμης ενέργειας και νέες τεχνολογίες που σκοπό έχουν να βάλουν το λιθαράκι τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Για να παρακολουθήσει την αγορά, ο Economist δημιούργησε ένα portfolio με greentech επιχειρήσεις που αντιστοιχούσαν σε συνολική κεφαλαιοποίηση αγοράς αξίας 3,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Από τον Ιανουάριο του 2020 μέχρι την άνοιξη του 2021, το μέγεθος αυτό αυξήθηκε κατά 59%. Από αυτές, οι μικρές επιχειρήσεις (ένα 25%), είδαν άνοδο 152%, oι πιο «πράσινες» είδαν τις μετοχές τους να ανεβαίνουν κατά 110%.
Μάλιστα, οι εταιρείες αυτές τραβούν το ενδιαφέρον όχι μόνο των μικρών επενδυτών που ψάχνουν μια άμεσα κερδοφόρα επένδυση, αλλά και των παραδοσιακών μεγάλων funds. O ενθουσιασμός ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δείχνουν τώρα περισσότερο βιώσιμες, καθώς όσο οι τιμές για τις νέες τεχνολογίες πέφτουν, γίνονται πιο ανταγωνιστικές απέναντι στις παραδοσιακές επιχειρήσεις ενέργειας. Για παράδειγμα, το κόστος της ηλιακής ενέργειας μειώθηκε κατά 80% την τελευταία δεκαετία. Συγχρόνως, οι διεθνείς συμφωνίες για το περιβάλλον και οι δεσμεύσεις για αλλαγή πολιτικής από τα μεγάλα κράτη ενισχύουν την αισιοδοξία.
Άρα, με όλες αυτές τις καινοτόμες ιδέες να μετουσιώνονται σε νέες επιχειρήσεις που φαίνεται να δουλεύουν και να έχουν λύσεις να προτείνουν, ίσως δικαιούται κανείς να πιστεύει ότι και η αγορά θα συνεχίσει να αναπτύσσεται αλλά και ο πλανήτης θα ωφεληθεί. Είναι λοιπόν η «σωτηρία του πλανήτη» ο απόλυτος επιχειρηματικός αλλά και ευγενής στόχος;
Η ανησυχία
Τα πράγματα δε φαίνονται τόσο απλά. Πολλοί κάνουν έναν παραλληλισμό, μάλιστα, με την αντίστοιχη έκρηξη των τεχνολογικών εταιρειών στην αλλαγή του αιώνα, που ξεφούσκωσε απότομα, τη λεγόμενη φούσκα «dot com». Και φοβούνται για μία μεγάλη «πράσινη φούσκα» (Green Bubble), που δημιουργήθηκε κάπως έτσι: οι επιστήμονες μιλούσαν για δεκαετίες για την κλιματική αλλαγή και κανείς δεν τους άκουγε. Τώρα που ενδιαφέρονται αρκετοί, δημιουργήθηκε ξαφνικά μια αγορά, εκατομμύρια νέα business models με υποσχέσεις για αλλαγές και ένα διαφορετικό μέλλον – όσο και αν τα στοιχεία λένε ότι μόλις προλαβαίνουμε.
Εν τω μεταξύ, τα μεγαλύτερα ποσά εξακολουθούν να πηγαίνουν σε επιχειρήσεις όπως η Tesla, ενώ, καθώς στο παιχνίδι έχουν μπει επενδυτές που αναζητούν γρήγορο κέρδος, οι χρηματοδοτήσεις των μικρότερων επιχειρήσεων, που χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αποδείξουν ότι η ιδέα τους λειτουργεί, απλώς τελειώνουν, αποδεικνύοντας ότι κάποιες τελικά δεν είναι βιώσιμες.
Πολλές από αυτές τις νέες τεχνολογίες είναι ακόμα σε φάση δοκιμών, διάφορες εταιρείες μπορεί να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ίδιο αντικείμενο, ενώ τα προβλεπόμενα κέρδη αναφέρονται σε έναν μακρινό μελλοντικό ορίζοντα. Οι επενδυτές από την πλευρά τους απλώς ελπίζουν ότι θα είναι αρκετά τυχεροί και ότι θα αποδειχτεί πως ανακάλυψαν και επένδυσαν στην επόμενη Tesla.
Ωστόσο, ίσως αυτήν τη φορά τα πράγματα να μην εξελιχθούν τόσο απογοητευτικά. Πολλοί επενδυτές είναι αισιόδοξοι, λέγοντας ότι δεν υπάρχει επιστροφή στη μετάβαση που επιχειρείται σε θέματα ενέργειας. Υποστηρίζουν ότι ο τομέας της greentech είναι υποσχόμενος ως σύνολο, ακόμα και αν, μοιραία, κάποιες επιχειρήσεις αποτύχουν. Και, η σύγκριση με την «dot.com bubble» μπορεί να έχει και μια άλλη παράμετρο: τότε η τεχνολογική έκρηξη οδήγησε στην ανάπτυξη του ίντερνετ, που έφερε θεμελιώδεις αλλαγές στη δομή της παγκόσμιας οικονομίας – το ίδιο θα γίνει και με την εγκατάλειψη των συμβατικών πηγών ενέργειας. Αναγκαστικά, τα κεφάλαια θα πρέπει να στραφούν σε πιο καθαρές τεχνολογίες. Τότε, τρία χρόνια μετά το 2000, πολλές μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατέρρευσαν. Αλλά σήμερα, οι επιχειρήσεις τεχνολογίας αποτελούν το 38% της κεφαλαιοποίησης αγοράς του δείκτη S&P 500. Η διαδικασία είναι λογικό ότι θα έχει νικητές και χαμένους.
Από την άλλη, μπορεί κάποιος να πει ότι, όσον αφορά την «πράσινη αγορά» και την greentech, δε μας παίρνει να είμαστε απαισιόδοξοι. Τόση επιστήμη, τόσοι σκληροί εργάτες της τεχνολογίας, τόσες έρευνες και καριέρες αφιερωμένες στις εναλλακτικές και τις λύσεις για τα μεγάλα προβλήματα της κλιματικής κρίσης, τόσοι επενδυτές έτοιμοι να ενθουσιαστούν με τη μεγάλη ιδέα, θα πρέπει να βρουν τον τρόπο να αποφύγουν τη φούσκα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
