Οι εταιρείες μόδας προσπαθούν συνεχώς να πείσουν ότι τα επιχειρηματικά τους μοντέλα είναι βιώσιμα. Από πλατφόρμες ενοικίασης ρούχων όπως η Rent the Runway μέχρι ιστότοπους μεταπώλησης όπως η ThredUp και μάρκες όπως η Everlane που χρησιμοποιούν ανακυκλωμένο πλαστικό. Αλλά μέχρι τώρα, υπήρχαν πολύ λίγα δεδομένα σχετικά με το αν αυτές οι προσεγγίσεις είναι πραγματικά καλύτερες για τον πλανήτη.
Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environmental Research Letters, μια ομάδα ερευνητών από τη Φινλανδία υπολόγισε τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που συνδέονται με πέντε διαφορετικούς τρόπους κατοχής και διάθεσης ρούχων, συμπεριλαμβανομένης της μεταπώλησης, της ανακύκλωσης και της ενοικίασης. Τα ευρήματά τους ήταν ανησυχητικά. Η ενοικίαση ρούχων είχε τον υψηλότερο αντίκτυπο στο κλίμα από όλα – ακόμη υψηλότερο και από την απλή απόρριψή τους. Η ανακύκλωση είχε επίσης υψηλό αντίκτυπο στο περιβάλλον, επειδή οι βιομηχανικές διαδικασίες ανακύκλωσης συνεπάγονται πολλές εκπομπές ρύπων.
Τελικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο πιο βιώσιμος τρόπος είναι να αγοράζουμε λιγότερα είδη μόδας και να τα φοράμε για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αν τα ρούχα έχουν μεγαλύτερη αντοχή, θα πρέπει να μεταπωλούναι. Ωστόσο, τελικά, τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, όπως η ανακύκλωση και η ενοικίαση, τα οποία συχνά διαφημίζονται ως φιλικά προς το περιβάλλον, στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο βιώσιμα όσο δείχνουν.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η ανακύκλωση και η ενοικίαση ρούχων παράγουν σημαντικά περισσότερες εκπομπές ρύπων από τη μεταπώληση ή από το να χρησιμοποιούνται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτό αναμένεται να πληροφορήσει τους καταναλωτές πώς η βιομηχανία της μόδας αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει πιο βιώσιμη στο μέλλον.
Η οφθαλμαπάτη της κυκλικής οικονομίας (circular economy)
Στη μελέτη, οι ερευνητές σημειώνουν ότι η “κυκλική οικονομία” έχει γίνει μια φημισμένη φράση στη βιομηχανία της μόδας, χάρη σε οργανισμούς που την έχουν υποστηρίξει. Αλλά πολλές μάρκες συχνά την κακομεταχειρίζονται προκειμένου να θεωρούν οι καταναλωτές ότι είναι βιώσιμες, χωρίς όμως να ενστερνίζονται πλήρως την έννοια της βιωσιμότητας.
Ένα κυκλικό σύστημα είναι το αντίθετο του σημερινού γραμμικού μας συστήματος, που είναι να αγοράζουμε ρούχα, να τα φοράμε και στη συνέχεια να τα πετάμε. Αντίθετα, περιλαμβάνει τη διαρκή κυκλοφορία των ρούχων στην οικονομία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, φορώντας τα για περισσότερο καιρό και, στη συνέχεια, μεταβιβάζοντάς τα σε άλλον καταναλωτή. Έπειτα, τα ρούχα ανακυκλώνονται προκειμένου να κατασκευαστούν νέα ρούχα, πράγμα που θα σήμαινε ότι οι εταιρείες μόδας δεν χρειάζεται να εξάγουν νέους πόρους για τη δημιουργία νέων ενδυμάτων.
Πολλοί εμπειρογνώμονες και ακτιβιστές πιστεύουν ότι η κυκλική οικονομία θα μπορούσε να βοηθήσει τη βιομηχανία της μόδας να γίνει περισσότερο βιώσιμη. Το πρόβλημα είναι ότι πολλές μάρκες έχουν υιοθετήσει μια μικρή πτυχή του κυκλικού συστήματος – όπως η χρήση κάποιων ανακυκλωμένων υλικών ή η ενοικίαση ρούχων για να παραμείνουν στην αγορά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα – και στη συνέχεια προωθούν ολόκληρη την εταιρεία τους ως βιώσιμη.
Η εν λόγω μελέτη σχεδιάστηκε για να ελέγξει αυτούς τους ισχυρισμούς. Οι ερευνητές συνέκριναν πέντε διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με την κατοχή και την απόρριψη ενός jeans: Να φορεθεί και στη συνέχεια να πεταχτεί, να φορεθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το μέσο όρο πριν πεταχτεί, να μεταπωληθεί, να ανακυκλωθεί και να νοικιαστεί. Σε κάθε σενάριο, υπολόγισαν το “global warming potential”, το οποίο αναφέρεται στο πώς εκπέμπονται αέρια του θερμοκηπίου καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του τζιν. Έλαβαν υπόψη τα πάντα, από την κατασκευή και τη μεταφορά μέχρι το πλύσιμο και την απόρριψή τους.
Στο τέλος, τα δεδομένα ήταν ξεκάθαρα. Η ενοικίαση παρήγαγε το μεγαλύτερο ποσό εκπομπών εξαιτίας όλων των μεταφορών που απαιτούνται για την ενοικίασή του – μάλιστα, η μελέτη διαπίστωσε ότι είναι στην πραγματικότητα καλύτερο, από κλιματική άποψη, να αγοράζουμε απλώς τα τζιν, να τα φοράμε και μετά να τα πετάμε.
Τα προβλήματα που προκύπτουν από την ενοικίαση και την ανακύκλωση ρούχων
Η ανακύκλωση θα πρέπει να θεωρείται η έσχατη λύση για ένα ρούχο, αφού έχει φορεθεί εκατοντάδες φορές και δεν είναι πλέον κατάλληλο για χρήση. Η ανακύκλωση αποτελεί σημαντικό μέρος ενός βιώσιμου μέλλοντος, αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον περιορισμό της κατανάλωσης.
Τα οφέλη της ανακύκλωσης εξαρτώνται από το υλικό που ανακυκλώνεται. Οι υπολογισμοί σε αυτή τη μελέτη βασίστηκαν σε ένα ζευγάρι jeans που αποτελούνταν κυρίως από βαμβάκι. Η καλλιέργεια του βαμβακιού δεν προκαλεί πολλές εκπομπές ρύπων, οπότε η ανακύκλωση του βαμβακιού μπορεί στην πραγματικότητα να έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις στο περιβάλλον από την απλή συγκομιδή του βαμβακιού. Ωστόσο, οι συνθετικές ίνες – όπως το νάιλον και ο πολυεστέρας – παράγονται από πετρέλαιο και απαιτούν πολλές εκπομπές ρύπων για την παραγωγή τους. Επομένως, ίσως έχει περισσότερο νόημα να ανακυκλώνουμε αυτά τα υφάσματα.
Το άλλο σπουδαίο συμπέρασμα είναι ότι οι ενοικιάσεις ρούχων – όπως λειτουργούν σήμερα – δεν είναι βιώσιμες, κυρίως λόγω της μεταφοράς που απαιτείται για την αποστολή τους από το σπίτι του πελάτη στην αποθήκη. Αν οι εταιρείες ενοικίασης αλλάξουν δραστικά τα logistics τους για να τα κάνουν πιο φιλικά προς το περιβάλλον, όπως, ας πούμε, να χρησιμοποιούν μόνο τρόπους μεταφοράς που έχουν μηδενικές ή χαμηλές εκπομπές ρύπων, τότε η ενοικίαση θα γίνει εξίσου φιλική για το περιβάλλον με τη μεταπώληση. Όμως οι περισσότερες εταιρείες ενοικίασης σήμερα, ιδίως εκείνες στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν το κάνουν αυτό.
Το κύριο πρόβλημα είναι ότι οι ενοικιάσεις βασίζονται στην ιδέα της ταχείας εναλλαγής των τάσεων. Και ανεξάρτητα από το πώς προσπαθεί κανείς να συμβαδίσει με τις τάσεις, είτε αγοράζοντας από εταιρείες fast fashion είτε νοικιάζοντας, το προϊόν δεν είναι ποτέ βιώσιμο. Το να αγοράζει κανείς λιγότερα ρούχα και να τα φοράει επανειλημμένα είναι στην πραγματικότητα το ακριβώς αντίθετο του fast fashion. Προκειμένου να γίνει η βιομηχανία της μόδας πιο βιώσιμη, τόσο οι καταναλωτές όσο και οι μάρκες πρέπει να απεμπλακούν από την όλη έννοια του fast fashion.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
