Τον Φεβρουάριο, το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε μία απόφαση-ορόσημο σε μια υπόθεση σχετικά με την Uber, αποφασίζοντας ότι οι οδηγοί της θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν ως κανονικοί εργαζόμενοι για τους σκοπούς του εργατικού δικαίου του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η συγκεκριμένη απόφαση έχει την δυναμική να είναι εξαιρετικά σημαντική για τις επιχειρήσεις σε ολόκληρο τον τομέα της οικονομίας gig, συμπεριλαμβανομένων των λιανοπωλητών – ειδικά εκείνων που εργάζονται σε παρόμοια μοντέλα εργασίας, όπως το Deliveroo και το Amazon Flex. Συνεπώς, ποιες θα μπορούσαν να ήταν οι επιπτώσεις;
Η απόφαση
Στο αποκορύφωμα μιας μακροχρόνιας νομικής διαμάχης, το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε ομόφωνα την προσφυγή της Uber κατά της απόφασης του Εφετείου του 2018, πράγμα που σημαίνει ότι περίπου 40.000 οδηγοί Uber που ήταν καταχωρημένοι το 2016 θα πρέπει να κατηγοριοποιηθούν ως κανονικού εργαζόμενοι με τις αντίστοιχες απολαβές.
Πιο αναλυτικά, οι οδηγοί Uber, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποτέλεσαν αντικείμενο αυτής της διαφοράς, δικαιούνται τώρα τον κατώτατο μισθό, αμειβόμενες διακοπές σύμφωνα με τους κανονισμούς για τον εκάστοτε χρόνο εργασίας και δικαιώματα επί της πιθανής απόλυσης.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η απόφαση είναι πολύ συγκεκριμένη και η Uber έχει δηλώσει ότι έχει αλλάξει από τότε το επιχειρηματικό της μοντέλο. Μάλιστα, ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες που λήφθηκε υπόψιν στην περίπτωση αυτή είναι ο στενός έλεγχος που ασκείται από την Uber, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή του, σύμφωνα με τον οποίο οι οδηγοί εάν ήταν συνδεδεμένοι θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν ποινές ή κυρώσεις, εάν δεν ήθελαν να αποδεχτούν μια συγκεκριμένη εργασία, και η Uber θα μπορούσε να αρνηθεί την πρόσβαση στο app, αν οι βαθμολογίες των πελατών έπεφταν κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο. Η απόφαση του δικαστηρίου αφορούσε ουσιαστικά το επίπεδο ελέγχου που είχε η Uber στους οδηγούς της, απορρίπτοντας την κατηγοριοποίηση των εργαζομένων της ως αυτοαπασχολούμενων.
Πέρα από την Uber
Σε γενικές γραμμές εκτιμάται ότι η απόφαση αυτή θα επεκταθεί πολύ πέρα από την Uber. Θα μπορούσε να φέρει σημαντικές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις που έχουν παρόμοιες ρυθμίσεις εργασίας, όπως είχε η Uber μέχρι πρότινος. Στην περίπτωση που συμβεί αυτό, οι επιχειρήσεις αυτές θα παραμείνουν πλέον εκτεθειμένες σε αξιώσεις για παράνομη αφαίρεση μισθών και για παραβιάσεις των συμβάσεων.
Έτσι, ενώ η Uber δήλωσε συγκεκριμένα στους μεταφορείς της Uber Eats ότι η ετυμηγορία δεν τους αφορά και μόνο η μικρή ομάδα των οδηγών που εκπροσωπείται στην υπόθεση διεκδίκησε τις παραπάνω αξιώσεις, είναι δίκαιο να αναφερθεί ότι η απόφαση του δικαστηρίου θα μπορούσε να αποτελέσει προηγούμενο για το τι δικαιούνται να απαιτήσουν οι εργαζόμενοι που ασχολούνται σε παρόμοια μοντέλα εργασίας.
Είναι γεγονός ότι η gig οικονομία έχει σημειώσει τεράστια άνθιση τα τελευταία χρόνια, από εταιρείες όπως η Deliveroo και η Uber Eats, αλλά και το Amazon που ξεκίνησε το πρόγραμμα «Amazon Flex» για τους μεταφορείς και είναι σαφές ότι οι μεγάλες εταιρείες και οι μικρότεροι λιανοπωλητές βασίζονται στο μοντέλο αυτό για να υποστηρίξουν τα διάφορα επίπεδα στελέχωσης.
Στην πραγματικότητα, το Amazon και το Deliveroo εμπλέκονται επίσης στις προκλήσεις για τα δικαιώματα των εργαζομένων τους. Μόλις αυτή την εβδομάδα, οι οδηγοί του Deliveroo απέρριψαν ένα προτεινόμενο σύστημα μπόνους, το οποίο πολλοί θεώρησαν ανεπαρκές για να ανταποκριθεί στο έργο τους. Συγκεκριμένα, οι οδηγοί κατηγόρησαν το Deliveroo ότι δεν τους αναγνώρισε ως κανονικούς υπαλλήλους, αντ’ αυτού τους αντιμετώπιζε ως εργαζόμενους δεύτερης κατηγορίας.
Υπό το πρίσμα των αποτελεσμάτων της Uber, εάν μια επιχείρηση είτε επωφελείται είτε εργάζεται στον τομέα της οικονομίας gig, υπάρχουν ορισμένα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει επειγόντως, ιδιαίτερα σε βιομηχανίες που έχουν ήδη επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τα περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας. Ως θέμα μείζονος σημασίας κρίνεται η διεξοδική αξιολόγηση του καθεστώτος απασχόλησης και ο προσδιορισμός του κατά πόσον υπάρχει κίνδυνος να κατηγοριοποιηθούν οι εργαζόμενοι ως εργαζόμενοι σύμφωνα με τα ίδια κριτήρια που ορίζονται στην περίπτωση της Uber.
Στην περίπτωση που εντοπιστεί ένας αξιόλογος κίνδυνος, ενδέχεται να απαιτούνται αναθεωρήσεις των συμβάσεων και τακτικοί έλεγχοι ούτως ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση του καθεστώτος απασχόλησης των εργαζομένων, παράλληλα με τις ώρες εργασίας και τα αρχεία των αμοιβών για να διασφαλιστεί ότι οι απασχολούμενοι-εργαζόμενοι λαμβάνουν τον κατά περίπτωση κατώτατο μισθό. Αυτό είναι σημαντικό, όχι μόνο για να αποφευχθεί η έκθεση σε προηγούμενους κινδύνους, αλλά και για να εξαλειφθεί ο κίνδυνος μελλοντικών αξιώσεων ή έρευνας από την HMRC.
Ανάλογα με το πρίσμα που εξετάζεται κάθε φορά η κατάσταση, η οικονομία gig είτε οδήγησε στην πτώση των σταθερών προτύπων εργασίας και προώθησε την αστάθεια της απασχόλησης σε πολλές διαφορετικές βιομηχανίες είτε την ανανέωσε και την οδήγησε σε νέα ευέλικτα μοντέλα. Έτσι, ενώ η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου είναι απίθανο να αλλάξει από την μία μέρα στην άλλη τις συνθήκες της απασχόλησης στον κλάδο, δεδομένου ότι πολλοί εξακολουθούν να αγωνίζονται υπό το καθεστώς της πανδημίας, είναι σαφές ότι θα αποτελέσει μία ιστορική απόφαση και την βάση για σημαντικές αλλαγές στο μέλλον.
Με πληροφορίες από την Charged Retail
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
