Ποιος είναι ο σκοπός μιας εταιρείας;

Tο άρθρο της πρώτης σελίδας της προηγούμενης εβδομάδας στο περιοδικό The New York Times περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η Business Roundtable, με επικεφαλής γνωστούς ηγέτες όπως ο Tim Cook (Apple), ο Brian Moynihan (Τράπεζα της Αμερικής), η Mary Barra (General Motors), ο Jamie Dimon Morgan Chase) και Jeff Bezos (Amazon), συζήτησαν θέματα όπως η φύση της σχέσης μιας επιχείρησης με τους υπαλλήλους της (αποζημίωση, κατάρτιση, ευκαιρίες σταδιοδρομίας) και ποιες είναι οι κοινωνικές ευθύνες μιας εταιρείας (δημόσια υγεία, κλιματική αλλαγή) .

Στον κατάλογο των συμμετεχόντων σημείωσαν σημαντική απουσία οι υπεύθυνοι των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας και κοινωνικών μέσων όπως το Facebook, η Alphabet / Google και το LinkedIn, δεδομένου ότι οι εταιρείες αυτές δημιουργούν απειλές, κινδύνους και απρόβλεπτες συνέπειες οι οποίες κλιμακώνονται πολύ πιο γρήγορα, και θα είναι πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν και να επιλυθούν ζητήματα όπως ο αντίκτυπος του άνθρακα, οι συνθήκες εργασίας ή οι πολιτικές LGBTQ.

Το αξιοσημείωτο αποτέλεσμα της συνάντησης της Στρογγυλής Τραπέζης, που αντικατοπτρίζει τις μεταβαλλόμενες αντιλήψεις των ηγετών αυτών, ήταν η έκδοση μιας «Δήλωσης για το σκοπό μιας επιχείρησης».

Η παρούσα δήλωση αντιστρέφει την μακρόχρονη θέση του ομίλου, όπως διατυπώθηκε από το 1997 σύμφωνα με τις αρχές της Εταιρικής Διακυβέρνησης, ότι «οι εταιρείες λειτουργούν κυρίως για να εξυπηρετήσουν τους μετόχους τους».

Την αναθεωρημένη Δήλωση μπορείτε να τη διαβάσετε στο σύνολό της στην Ιστοσελίδα Business Roundtable και η σημαντική μεταβολή της άποψης είναι ο ισχυρισμός ότι μια επιχείρηση πρέπει να εξισορροπήσει τις ανάγκες και των δεσμεύσεις προς όλους τους ενδιαφερόμενους – συμπεριλαμβανομένων των πελατών, των εργαζομένων, των προμηθευτών και των τοπικών κοινοτήτων – και όχι μόνο των μετόχων της.

Ίσως το πιο σημαντικό πρόσωπο στη συνάντηση Business Roundtable, παρόλο που δεν μπορούσε να παρευρεθεί επειδή έχει πεθάνει, ήταν ο Milton Friedman.

Όπως εξηγεί το πρόσφατο podcast από τον Andrew Ross Sorkin, ο οικονομολόγος του βραβείου Νόμπελ του Πανεπιστημίου του Σικάγου κατέγραψε μια μετατόπιση στην υπεροχή της αξίας των μετόχων με τα επιχειρήματά του, στη δεκαετία του 1960, ότι ο μοναδικός σκοπός μιας εταιρείας είναι να παράγει κέρδος.

Ωστόσο, είναι απίθανο ότι ο Friedman θα συμφωνούσε με πολλούς επιχειρηματίες που ισχυρίζονται σήμερα ότι είναι οι ισχυρότεροι μαθητές του – και έβρισκε τους ακτιβιστές επενδυτές ιδιαίτερα ανησυχητικούς.

Στη συλλογή άρθρων του, το 1962, στο «Κεφάλαιο και Ελευθερία», ο Friedman υποστήριξε: «Υπάρχει μία και μόνο κοινωνική ευθύνη της επιχείρησης – να χρησιμοποιήσει τους πόρους της και να συμμετάσχει σε δραστηριότητες που αποσκοπούν στην αύξηση των κερδών της εφ ‘όσον παραμένει εντός των κανόνων του παιχνιδιού, δηλ. συμμετέχει σε ανοιχτό και ελεύθερο ανταγωνισμό χωρίς εξαπάτηση ή απάτη “.

Σε κανένα σημείο αυτού του δοκίμιου, ή οπουδήποτε αλλού στα γραπτά του ο Friedman προσθέτει” με κάθε κόστος “ή” ανεξάρτητα από τον αντίκτυπο στους μετόχους”.

Όντως, ο Friedman πιστεύει ότι τα στελέχη των εταιρειών θα πρέπει να συμπεριφέρονται με ηθικό τρόπο και ποτέ δεν τάχθηκε υπέρ μιας βραχυπρόθεσμης προσέγγισης στην ανάπτυξη ή την κερδοφορία.

Αλλά αφορά πραγματικά την ηγεσία και όχι την πολιτική

Ο σκοπός μιας εταιρείας είναι να έχει ένα ουσιαστικό όραμα και στη συνέχεια να είναι επικερδής για την επίτευξή του.

Και πρέπει να αναθεωρούμε την “κερδοφορία”: η κερδοφορία σημαίνει μακροπρόθεσμες βιώσιμες επενδύσεις και κάθε λέξη στη φράση αυτή είναι κρίσιμη.

Εάν μια εταιρεία ακόμη και μια μη κερδοσκοπική εταιρεί) δεν μπορεί να επιτύχει απόδοση, αειφόρα και μακροπρόθεσμη λειτουργία, τότε δεν μπορεί να υλοποιήσει το όραμά της γιατί δεν θα επιβιώσει!

Η κερδοφορία και επομένως το επιχείρημα του Friedman για την ευθύνη της επιστροφής αξίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση, αλλά όπως υποδηλώνει η μετατόπιση της σκέψης του Roundtable, δεν αποτελεί επαρκή προϋπόθεση.

De facto, η δουλειά κάθε επιχείρησης είναι να παραμείνει βιώσιμη, όπως ακριβώς είναι δουλειά του κάθε ανθρώπου να αναπνέει και να τρώει. Αυτά είναι τα βασικά στοιχήματα στο τραπέζι. Πρέπει να υπάρχουν περισσότερα.

Αυτό το “περισσότερο” δεν είναι αναγκαστικά μέρος της στρατηγικής ή των καταστατικών στοιχείων της εταιρείας, ούτε μπορεί να είναι.

Επειδή το “περισσότερο” στηρίζεται στον σκοπό και την εργασία του ίδιου του ηγέτη. Είναι καθήκον κάθε διευθύνοντος συμβούλου και κάθε εταιρικού ηγέτη να διασφαλίσει ότι η κερδοφορία επιτυγχάνεται με καλό, υπεύθυνο και ηθικό τρόπο και με τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για όλους τους ενδιαφερόμενους.

Η λειτουργία μιας επιτυχημένης εταιρείας μακροπρόθεσμα δεν είναι μόνο το “τι”: τα προϊόντα, τα κέρδη, τη χρηματοδότηση, τις πωλήσεις και το μάρκετινγκ.

Αφορά στον τρόπο με τον οποίο οι αποφάσεις που λαμβάνουν οι ηγέτες, στον τρόπο με τον οποίο ασχολούνται και αντιμετωπίζουν τους ενδιαφερόμενους όλων των τύπων, τα είδη των πολιτισμών που αναπτύσσουν, τις αξίες που ζουν και τις συμπεριφορές που δεν θα ανεχθούν, είναι από μόνες τους μια ολότητα.

Και τώρα τι γίνεται;

Πρέπει να ήταν τόσο ευκολότερο στη δεκαετία του ’80 και του ’90, όταν στελέχη επιχειρήσεων μπορούσαν να είναι σίγουροι ότι η απόδοση της αξίας των μετόχων ήταν το μόνο που είχε σημασία.

Ο κόσμος του 2020 απλά δεν πρόκειται να δεχτεί αυτή τη θέση – και τώρα οι πιέσεις που ασκούνται στους ηγέτες των εταιρειών είναι να αντιμετωπίσουν αυτήν την πραγματικότητα.

Εύγε στο Business Roundtable που κάνει το πρώτο βήμα. Αλλά, τι γίνεται τώρα;

Όπως αναφέρει η Timesarticle, η Nancy Koehn, καθηγήτρια στο Harvard Business School, βρήκε αμέσως στόχο: “Οι ηγέτες αυτοί αντιλαμβάνονται ότι η επιχείρηση όπως την έχουμε συνηθίσει, δεν είναι πλέον αποδεκτή.

Είναι ανοιχτό το ερώτημα αν κάποια από αυτές τις εταιρείες θα αλλάξει τον τρόπο που ασκεί τις δραστηριότητές της.

Δεδομένου αυτού, δεν είναι τόσο οι εταιρείες που πρέπει να αλλάξουν, αλλά οι ηγέτες που τις διευθύνουν.

Είναι αυτοί οι ηγέτες πρόθυμοι να αλλάξουν και να κρατήσουν αμοιβαία την ευθύνη να το πράξουν;

Ίσως αυτό το ζήτημα αυτό να πρέπει να είναι το κύριο θέμα της ημερήσιας διάταξης για την επόμενη συνεδρίαση της Στρογγυλής Τράπεζας Επιχειρήσεων.