Τα φρούτα και τα λαχανικά που ευθυγραμμίζονται στο μπροστινό μέρος του μπακάλικου Cruson, στην οδό Camberwell Church του Λονδίνου, είναι δελεαστικά – αλλά δεν έχουν και πολύ μεγάλο κοινό.
Ωστόσο, το κατάστημα λειτουργεί ως μία “μικρή κλωστή από ένα τεράστιο νήμα” πολλών δισεκατομμυρίων λιρών, συγκρίσιμου μεγέθους με την αγορά πετρελαίου και του φυσικού αερίου ή την άμυνα.
Στα 38 δισεκατομμύρια λίρες Αγγλίας, τα συνοικιακά καταστήματα, αντιπροσωπεύουν το ένα πέμπτο της συνολικής αγοράς οικιακών ειδών και διατροφής της χώρας.
Και καθώς τα σούπερ μάρκετ και οι αλυσίδες High Street μάχονται με νύχια και με δόντια για το μερίδιο τους στην αγορά, ο τομέας των μικρών καταστημάτων διατηρείται στην δόξα του.
Ο Άρης, ο οποίος διαχειρίζεται το Cruson, βρίσκεται στο Λονδίνο από τότε που εγκατέλειψε την Κύπρο, το 1960.
Το Camberwell έχει αλλάξει από τότε που ο Άρης μετακόμισε εκεί το 1970. Το πρώτο σούπερ μάρκετ έφτασε στη δεκαετία του ’80 και τα παλιά οικογενειακά καταστήματα έμειναν στο περιθώριο. Ένα Tesco Express λειτούργησε 400 μέτρα μακριά και οι πρώτοι πελάτες, από τις κυπριακές και τις τζαμαϊκανές κοινότητες, αραίωσαν. Όμως, το Cruson είναι ακόμα εκεί, με τα λαχανικά και τα φρούτα να εμφανίζονται στο πεζοδρόμιο παρατεθειμένα καθημερινά.
Λίγος χρόνος για τις τράπεζες.
Από τη στιγμή που ο Σύνδεσμος Συνοικιακών Καταστημάτων (ACS) άρχισε να καταγράφει τα τοπικά καταστήματα το 2012, ο κλάδος αυξάνεται κάθε χρόνο, παρά τον ανταγωνισμό από τα σούπερ μάρκετ, τις επωνυμίες που εξαφανίζονται από το High Street και τους πελάτες που όλο και περισσότερο εξυπηρετούνται μέσω internet.
Είναι επίσης, αξιοσημείωτα, σε θέση με οικονομική αυτάρκεια. Αυτά τα καταστήματα δεν έχουν πολύ χρόνο για δανεισμό από τις τράπεζες και σχεδόν τα τρία τέταρτα των ιδιοκτητών, επενδύουν στο ταμείο από τις δικές τους τσέπες – με ποσό που πέρυσι ανήλθε στα £ 800εκ.
Ένας ελαφρύς τρόμος έτριξε τον κλάδο πέρυσι όταν η Co-op αγόρασε την αλυσίδα καταστημάτων ψωμιού Nisa και ο χονδρέμπορος Booker αγοράστηκε από την Tesco.
Παρόλα αυτά, το φαινόμενο φαίνεται να “κοπάζει”, μέχρι στιγμής. Ο Chris Noice, επικεφαλής επικοινωνιών της ACS, λέει: “Αυτές οι εξαγορές μπορεί να έχουν αλλάξει τα πράγματα από την πλευρά της χονδρικής, αλλά δεν είναι ακόμα σαφές το αν έχει αλλάξει το πεδίο της αγοράς – οι διαδικασίες βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη.Μπορεί, επίσης, να μειωθούν οι τιμές χονδρικής που θα ήταν καλό για το σύνολο του λιανικού εμπορίου”.
Μικρή επίδραση
Τα μεγάλα σούπερ μάρκετ έχουν προσπαθήσει να εισαχθούν σε αυτή την αγορά, όπως τα Sainsbury Local και Tesco Express, αλλά μέχρι στιγμής φθάνουν περίπου 1.500 από τα 50.000 συνοικιακά καταστήματα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ακόμη και οι αλυσίδες, όπως ο Costcutter, η Nisa, η Spar ή η McColls, αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το ένα τέταρτο του συνόλου. Το υπόλοιπο 75% εξακολουθεί να βρίσκεται στα χέρια ανεξάρτητων φορέων, όπως ο Άρης. Και έχουν ένα άλλο βασικό πλεονέκτημα έναντι των μεγάλων παικτών – περίπου τα τρία τέταρτα διαθέτουν δικά τους κτίρια.
Όλα τα μικρά και μεγάλα καταστήματα πρέπει να πληρώνουν φόρους, αλλά όπως τονίζει ο κ. Noice, οι μικροί ιδιοκτήτες τα πάνε αρκετά καλά: «Είναι πολύ καλοί και προσαρμόσιμοι στο να διατηρούν τις τιμές τους χαμηλές. Το επιχειρηματικό μοντέλο της Tesco, σημαίνει ότι ένας διευθυντής κάποιου καταστήματος, θα έχει στοιχεία από τις κάρτες Tesco Club για να τον καθοδηγήσουν στο πλάνο του, αλλά δεν μπορεί να αντιδράσει γρήγορα στη ζήτηση. Ένας μικρός καταστηματάρχης θα διαχειριστεί τις ανάγκες των πελατών του πιο πολύ με το συναίσθημα. Αν δει ότι οι πελάτες του αναζητούν κάτι, τότε θα το κάνει. “Το αποτέλεσμα από όλο αυτό, θα μπορούσε να φανεί λίγο περίεργο αλλά τελικά είναι εξαιρετικό”.
Επαρχιακά καταστήματα
Ο John Augustine έχει μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Υπήρξε πρώην διευθυντής μάρκετινγκ για τη νότια Ινδία, της αμερικανικής επιχείρησης κρασιών και οινοπνευματωδών Brown Foreman, και ήρθε στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από 17 χρόνια. Τώρα με τον επιχειρηματικό του συνεργάτη Renchu Sachivothaman, κατέχει το Matt’s Food Wine and More στο χωριό Barrow στο δυτικό Suffolk και έχει ένα άλλο κατάστημα στο Ipswich. “Ήταν εύκολο, πραγματικά, απλώς δεν ήθελα να δουλέψω για κανέναν άλλο, ήθελα να είμαι ο δικός μου προϊστάμενος”, λέει. Έχει φιλοδοξίες πέρα από το λιανικό εμπόριο, με βλέψεις στην αγορά ακινήτων και τη επέκταση στην υγειονομική περίθαλψη, μόλις μπορέσει να αποκτήσει αρκετό κεφάλαιο.
Το κατάστημα είναι περιποιημένο και επαγγελματικό, διαχειριζόμενο από τον Lee Button, πρώην διευθυντή της Shell, που ζει στο Barrow.
Μέρος του λόγου για τον οποίο υπάρχουν καταστήματα όπως αυτό, είναι το ότι τα επαρχιακά καταστήματα, βρίσκονται διάσπαρτα σε μεγάλο χώρο. Περίπου το 40% των μικρών καταστημάτων, βρίσκονται σε μεμονωμένες περιοχές. Στο Barrow υπάρχει ανταγωνισμός λίγα μέτρα πιο κάτω στο δρόμο – το Barrow Convenience Store, μέρος της αλυσίδας Premier. Αλλά το χωριό αναπτύσσεται γρήγορα. Υπάρχει ένα νέο συγκρότημα κατοικιών μισό μίλι μακριά και ο κ. Augustine λέει ότι υπάρχει χώρος για τους δύο.
“Εάν έπρεπε να βασιστούμε μόνο στο Barrow, οι δυο μας δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε, αλλά υπάρχουν άλλα πέντε από τα έξι γύρω χωριά, στα οποία δεν υπάρχει κανένα κατάστημα και εξαρτώνται από εμάς, ενώ υπάρχει και μεγάλη διέλευση κυκλοφορίας, λόγω της τοποθέτησης του δρόμου, νότια από εδώ”, αναφέρει.
Online ώθηση
Όσον αφορά τις ηλεκτρονικές αγορές, τα συνοικιακά καταστήματα έχουν ένα κρυφό χαρτί, λέει ο κ. Noise: “Ο ανταγωνισμός από το διαδίκτυο, τελικά, μπορεί να λειτουργήσει προς όφελός τους, διότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως σημείο παραλαβής και αποστολής προϊόντων .
“Είναι το τελευταίο, εκείνο, μίλι που οι online υπηρεσίες αποστολής δυσκολεύονται πραγματικά να παραδώσουν τα αντικείμενα , και τα συνοικιακά καταστήματα μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην παράδοσή τους στους πελάτες”. Το Matt’s Food Wine and More χρησιμεύει ως κέντρο διαλογής για προϊόντα της MyHermes, που έχει περίπου πενήντα τακτικούς χρήστες. Το κατάστημα έχει επίσης μια σελίδα στο Facebook. Ο διευθυντής Lee Button λέει: “Χρησιμοποιείται από ανθρώπους στα χωριά που κανονικά δεν θα έρχονταν. Αλλά με αυτόν τον τρόπο ανακαλύπτουν τι κάνουμε, διαδικτυακά ή αν έχουμε κάτι σε απόθεμα”.
Το συνοικιακό κατάστημα εξυπηρετεί έναν άλλο απροσδόκητο ρόλο: μια μηχανή κοινωνικής κινητικότητας.
Σύμφωνα με την ACS, μόνο το ένα τέταρτο των καταστημάτων κληρονομούνται. Τα παιδιά των ιδιοκτητών των μικρών καταστημάτων, φαίνεται να κινούνται προς τα πάνω και προς τα πάνω. Ο κ. Augustine αγόρασε την επιχείρηση του Barrow από τον Yogi Patel ο οποίος ζει ακόμα στο χωριό, αλλά ο οποίος διέθετε συνολικά 19 συνοικιακά καταστήματα. Ο γιος του κ. Patel εργάζεται στη Citibank.
Καθώς μια γενιά περνάει, υπάρχει μεγάλος αριθμός νέων που θέλουν να αναλάβουν τα καταστήματα. Ο Άρης, ανάμεσα στα φρούτα και τα λαχανικά του, φιλοσοφεί: “Θα υπάρξει κάποιος άλλος για να πάρει τη θέση μου τελικά, θα είναι Ινδός ή Βιετναμέζος, νέος, αλλά πάντα θα υπάρχει ένα κατάστημα εδώ”. Όσο για τον γιο του Άρη, δεν έχει κανένα συμφέρον να αναλάβει το κατάστημα Cruson. Εργάζεται στην επόμενη γωνία. Είναι οδοντίατρος στο νοσοκομείο του King’s College.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
